Sulfanilamide: Thuốc trị nấm nhóm sulfonamide

Tên thuốc gốc (Hoạt chất)

Sulfanilamide

Loại thuốc

Thuốc kháng sinh nhóm sulfonamide.

Dạng thuốc và hàm lượng

Dạng kem bôi chứa sulfanilamide 15%.

Sulfanilamide điều trị viêm âm đạo do nấm Candida albicans.

Sulfanilamide là một loại kháng sinh sulfonamide. Các sulfonamide là kháng sinh kìm khuẩn tổng hợp có phổ rộng chống lại hầu hết các sinh vật Gram dương và nhiều Gram âm. 

Sulfanilamidengăn cản quá trình tổng hợp acid folic và tăng trưởng của vi khuẩn thông qua việc ức chế chuyển hóa acid para-aminobenzoic (PAPA). PABA cần thiết trong các phản ứng enzyme tạo aicd folic, hoạt động như một coenzyme trong việc tổng hợp purin và pyrimidin, từ đó có tác dụng kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn.

Sulfaninamide được hấp thu qua niêm mạc âm đạo. Không có dữ liệu dược động học nào được mô tả.

Tương tác với các thuốc khác

Sulfanilamide có thể làm tăng tác dụng phụ/độc tính của ajmaline. Cụ thể, nguy cơ ứ mật có thể tăng lên.

Dexketoprofen: có thể làm tăng tác dụng phụ/độc tính của sulfonamide.

Tránh kết hợp sulfanilamide với mecamylamine có thể làm tăng tác dụng phụ/độc tính của mecamylamine.

Tránh kết hợp sulfonamide với các thuốc kháng nấm (đặt âm đạo) có thể làm giảm tác dụng điều trị của progesterone.

Quá mẫn với sulfanilamide, với bất kỳ sulfonamide nào hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc.

Chưa xác định được tính an toàn và hiệu quả ở bệnh nhân dưới 18 tuổi. Không dùng cho trẻ dưới 18 tuổi.

Cách dùng Sulfanilamide

Chỉ sử dụng thuốc này ở âm đạo, rửa sạch tay trước và sau khi dùng thuốc. 

Đối với dụng cụ đặt: Ngả mình ra phía sau, đặt một dụng cụ bôi trơn có chứa đầy thuốc kem vào bên trong âm đạo cho đến mức vẫn cảm thấy dễ chịu. Từ từ nhấn hết cỡ pittong của dung dụng cụ bôi trơn để thoa thuốc. Nếu bị ngứa hay nóng rát ở vùng xung quanh bên ngoài âm đạo, hãy thoa một một lượng thuốc ở khu vực đó.

Tiếp tục sử dụng thuốc mỗi ngày cho đến hết đợt điều trị, cho dù các triệu chứng bệnh đã biến mất sau vài ngày điều trị hoặc thời kỳ kinh nguyệt bắt đầu. Việc ngưng thuốc quá sớm có thể khiến cho bệnh tái phát.

Không sử dụng băng vệ sinh khi đang dùng thuốc này, có thể sử dụng giấy vệ sinh không mùi cho thời kỳ kinh nguyệt để bảo vệ quần áo không bị thuốc dính tràn ra ngoài.

Người lớn

Bôi khoảng 6g vào âm đạo, 1 đến 2 lần một ngày trong 30 ngày.

Trẻ em 

Không có báo cáo về độ an toàn và hiệu quả điều trị ở các bệnh nhân dưới 18 tuổi.

Ít gặp 

Phản ứng quá mẫn tại chỗ (cảm giác khó chịu tại chỗ, bỏng rát cục bộ)

Hiếm gặp

Các vấn đề về gan, máu và các phản ứng trên da (hội chứng Stevens-Johnson/hoại tử biểu bì nhiễm độc), phát ban, da đỏ, sưng, phồng rộp hoặc bong tróc; mắt đỏ hoặc kích thích; lở loét trong cổ họng, mũi hoặc hốc mắt; sốt, ớn lạnh hoặc đau họng; ho mới hoặc nặng hơn; cảm thấy mệt mỏi hoặc yếu ớt; bầm tím hoặc chảy máu, nước tiểu sẫm màu, cảm thấy mệt mỏi không đói, khó chịu ở dạ dày hoặc đau dạ dày, phân màu nhạt, nôn mửa, vàng da hoặc mắt.

Lưu ý chung

• Rối loạn về máu: Các phản ứng nghiêm trọng (một số gây tử vong), bao gồm mất bạch cầu hạt, thiếu máu bất sản và các rối loạn về máu khác, đã xảy ra với sulfanilamide.
• Phản ứng ngoài da: Các phản ứng nghiêm trọng, bao gồm hội chứng Stevens-Johnson và hoại tử biểu bì nhiễm độc, đã xảy ra với sulfonamid (bất kể đường dùng).
• Hoại tử gan: Các trường hợp tử vong liên quan đến việc sử dụng sulfanilamide đã xảy ra do hoại tử tế bào gan cấp, phản ứng quá mẫn.
• Dị ứng với sulfonamid: Có sự tương đồng về mặt hóa học giữa các sulfonamid, sulfonylurea, chất ức chế anhydrase carbonic, thiazid, và thuốc lợi tiểu quai (ngoại trừ acid ethacrynic). Sử dụng ở những bệnh nhân bị dị ứng với sulfonamide được chống chỉ định. Tuy nhiên, nguy cơ phản ứng chéo có thể xảy ra với bất kỳ thuốc nào trong cùng nhóm, tránh sử dụng khi phản ứng trước đó đã nghiêm trọng.

Lưu ý với phụ nữ có thai

• Sulfanilamide đi qua nhau thai. Nồng độ của thai nhi bằng 50% đến 90% nồng độ trong máu mẹ.
• Chưa có đủ nghiên cứu về độ an toàn của sulfanilamide trên phụ nữ mang thai. Sulfanilamide bôi tại chỗ chỉ được khuyến cáo sử dụng sau tháng thứ 7 của thai kỳ khi không có lựa chọn thay thế và lợi ích lớn hơn nguy cơ.

Lưu ý với phụ nữ cho con bú

• Sulfanilamide bài tiết vào sữa mẹ, khi hấp thụ sẽ gây ra chứng vàng da nhân (Kernicterus) ở trẻ sơ sinh. Nhà sản xuất khuyến cáo nên ngừng cho trẻ bú hoặc ngừng sử dụng thuốc sau khi cân nhắc tầm quan trọng của việc sử dụng thuốc đối với người mẹ.

Lưu ý khi lái xe và vận hành máy móc

Không có dữ liệu.

Quên liều và xử trí

Nếu quên dùng một liều thuốc, hãy dùng càng sớm càng tốt khi nhớ ra. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không dùng gấp đôi liều sulfanilamide đã quy định.

Quá liều Sulfanilamide và xử trí

Quá liều và độc tính

Không ghi nhận trường hợp quá liều. Mặc dù có thể hiếm gặp, nhưng một số người có thể gặp các tác dụng phụ rất nặng và đôi khi gây chết người khi dùng thuốc.

Cách xử lý khi quá liều

Nếu người bệnh nghi ngờ có bất kì dấu hiệu nào là quá liều sulfanilamide, đến ngay cơ sở y tế ngay lập tức để được xử trí.