Nhiễm Candida là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh

Nhiễm Candida là gì? 

Có rất nhiều loại nấm sống trong cơ thể người, trong đó có nấm Candida. Loại nấm này thường sống với số lượng nhỏ ở những nơi như miệng và bụng hoặc trên da mà không gây ra bất kỳ vấn đề nào. Nhưng khi gặp môi trường thích hợp, nấm men có thể sinh sôi và phát triển ngoài tầm kiểm soát. Nhiễm trùng mà nó gây ra được gọi là bệnh nấm Candida. Tùy vào vị trí phát triển mà nấm có tên gọi khác nhau:

• Nấm miệng (Candida hầu họng);

• Nhiễm trùng nấm men sinh dục (Candida sinh dục);

• Phát ban tã do nhiễm nấm men;

• Candidiasis xâm lấn.

Những dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm Candida

Nấm miệng (Candida hầu họng)

Các triệu chứng bao gồm:

• Các mảng trắng hoặc vàng trên lưỡi, môi, lợi, vòm miệng và má trong;

• Đỏ hoặc đau trong miệng và cổ họng;

• Nứt khóe miệng;

• Đau khi nuốt, nếu nó lan đến cổ họng.

Nhiễm trùng nấm men sinh dục (Candida sinh dục)

Các triệu chứng bao gồm:

• Cực kỳ ngứa ở âm đạo;

• Âm đạo và âm hộ (phần bên ngoài của bộ phận sinh dục nữ) bị đỏ và sưng tấy;

• Đau và rát khi đi tiểu;

• Khó chịu khi quan hệ tình dục;

• Tiết dịch "pho mát nhỏ" dày, màu trắng từ âm đạo.

Một người đàn ông bị nhiễm trùng nấm men có thể bị phát ban ngứa trên dương vật của họ.

Vì các triệu chứng ở phụ nữ có thể giống với các bệnh nhiễm trùng khác như viêm âm đạo do vi khuẩn (vi khuẩn phát triển quá mức trong âm đạo) và các bệnh lây truyền qua đường tình dục, nên điều quan trọng là phải đến gặp bác sĩ.

Phát ban tã do nhiễm nấm Candida

Các triệu chứng thường là:

• Ngứa;

• Hăm tã gây bí, nổi mẩn đỏ.

Candida xâm lấn

Các triệu chứng bao gồm: Sốt và ớn lạnh. 

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh nhiễm Candida

Nếu nấm men Candida xâm nhập vào máu và di chuyển đến tim, não, máu, mắt và xương thfi gây ra nhiễm trùng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng. 

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến nhiễm Candida

Nấm miệng (Candida hầu họng)

Khi nấm candida lây lan trong miệng và cổ họng, nó có thể gây ra nhiễm trùng gọi là tưa miệng. Bệnh này phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh, người già và những người có hệ thống miễn dịch suy yếu. 

Nhiễm trùng nấm men sinh dục (Candida sinh dục)

Điều này xảy ra khi có quá nhiều nấm men phát triển trong âm đạo. (Nam giới cũng có thể bị nhiễm trùng nấm men sinh dục, nhưng nó ít phổ biến hơn nhiều). Nhiễm trùng nấm men thường xảy ra khi sự cân bằng trong âm đạo thay đổi. Đôi khi, nhiễm trùng có thể được truyền từ người này sang người khác khi quan hệ tình dục.

Phát ban tã do nhiễm nấm Candida

Mặc dù phát ban do tã lót thường do để tã ướt hoặc bẩn quá lâu, nhưng một khi da của bé bị kích ứng, khả năng nhiễm trùng sẽ cao hơn. 

Candida xâm lấn

Nếu nấm men candida xâm nhập vào máu (thường là qua thiết bị hoặc dụng cụ y tế), nó có thể di chuyển đến tim, não, máu, mắt và xương. Điều này có thể gây ra nhiễm trùng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng. Điều này xảy ra thường xuyên nhất đối với những người mới nhập viện hoặc sống trong một cơ sở chăm sóc sức khỏe, chẳng hạn như viện dưỡng lão. 

Những ai có nguy cơ mắc phải nhiễm Candida?

Nấm miệng (Candida hầu họng)

Bệnh này phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh, người già và những người có hệ thống miễn dịch suy yếu. Hoặc người trưởng thành có:

• Đang điều trị ung thư;

• Dùng thuốc như corticosteroid và kháng sinh phổ rộng;

• Mang răng giả;

• Bị bệnh tiểu đường.

Nhiễm trùng nấm men sinh dục (Candida sinh dục)

Nam giới cũng có thể bị nhiễm trùng nấm men sinh dục, nhưng nó ít phổ biến hơn nhiều. Nhiễm trùng nấm men thường xảy ra khi sự cân bằng trong âm đạo thay đổi trong trường hợp:

• Thai kỳ;

• Bệnh tiểu đường;

• Một số loại thuốc, bao gồm cả thuốc kháng sinh và thuốc tránh thai;

• Sử dụng một số loại thuốc thụt rửa, thuốc xịt âm đạo, chất bôi trơn hoặc chất diệt tinh trùng;

• Hệ thống miễn dịch suy yếu;

• Mặc một bộ đồ tắm ướt hoặc quần áo tập thể dục hoặc quần áo lót không thoáng khí;

• Đôi khi, nhiễm trùng có thể được truyền từ người này sang người khác khi quan hệ tình dục.

Phát ban tã do nhiễm nấm men

Trẻ dùng tã thường xuyên bị tình trạng hăm tã.

Candidiasis xâm lấn

Điều này xảy ra thường xuyên nhất đối với những người mới nhập viện hoặc sống trong một cơ sở chăm sóc sức khỏe, chẳng hạn như viện dưỡng lão. Giống như các loại nhiễm trùng nấm men khác, nếu bị tiểu đường, suy giảm hệ thống miễn dịch, suy thận hoặc đang sử dụng thuốc kháng sinh, khả năng mắc bệnh sẽ cao hơn.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải nhiễm Candida

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc Nhiễm Candida, bao gồm:

• Suy giảm miễn dịch;

• Đái tháo đường;

• Dùng thuốc corticoid dài ngày.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán nhiễm Candida

Kiểm tra trực quan vùng bị ảnh hưởng giúp chẩn đoán nấm Candida, nếu nó ở trong miệng hoặc vùng sinh dục. Khai thác các triệu chứng, đặc biệt là thời gian và mức độ nghiêm trọng giúp đánh giá tình trạng nhiễm trùng để xác định chính xác bệnh gì để có thể đưa ra kế hoạch điều trị toàn diện.

Các xét nghiệm tìm Candida bao gồm:

• Xét nghiệm nuôi cấy: Kiểm tra nấm men và vi khuẩn dưới kính hiển vi.

• Nội soi: Kiểm tra thực quản, dạ dày và ruột non bằng phương pháp nội soi.

Phương pháp điều trị nhiễm Candida hiệu quả

Nấm miệng (Candida hầu họng)

Bệnh tưa miệng được điều trị bằng các loại thuốc chống nấm như nystatin, clotrimazole và fluconazole. Súc miệng bằng nước súc miệng chlorhexidine (CHX) có thể giúp ngăn ngừa nhiễm trùng ở những người có hệ miễn dịch suy yếu.

Nhiễm trùng nấm men sinh dục (Candida sinh dục)

Vì các triệu chứng ở phụ nữ có thể giống với các bệnh nhiễm trùng khác như viêm âm đạo do vi khuẩn (vi khuẩn phát triển quá mức trong âm đạo) và các bệnh lây truyền qua đường tình dục, nên điều quan trọng là phải đến gặp bác sĩ.

Hầu hết các trường hợp, thuốc bôi, viên hoặc kem chống nấm (như fluconazole) sẽ giúp điều trị nhiễm trùng. Nếu bị nhiễm nấm hơn bốn lần một năm thì phải báo cho bác sĩ biết để được chỉ định dùng các liều thuốc chống nấm đều đặn trong vài tháng để chống lại các đợt nhiễm trùng lặp lại.

Phát ban tã do nhiễm nấm Candida

Nếu tình trạng hăm tã của trẻ không biến mất, hãy kiểm tra xem phần mông của trẻ có mẩn đỏ và nhạy cảm không và có viền đỏ nổi lên xung quanh vết loét hay không. Nếu vậy, hãy nhờ bác sĩ nhi khoa kiểm tra xem có bị nhiễm nấm candida không. Nó có thể được điều trị bằng kem chống nấm.

Giữ cho mông của bé sạch sẽ và khô ráo là một khởi đầu tốt để giúp ngăn ngừa hăm tã và nấm candida.

Candida xâm lấn

Vì triệu chứng là sốt và ớn lạnh nên có khả năng một người bị nhiễm trùng này đã mắc bệnh khác nên rất khó chẩn đoán.

Bệnh nấm Candida xâm lấn được điều trị bằng một liều thuốc kháng nấm uống hoặc tiêm tĩnh mạch. Nếu bạn đang phẫu thuật và có khả năng bị nhiễm trùng nấm men cao hơn, bác sĩ có thể kê một loạt thuốc chống nấm trước khi làm thủ thuật.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của nhiễm Candida

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị. 

• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.

• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.

• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.

• Bệnh nhân cần lạc quan: Tâm lý có ảnh hưởng rất lớn đến điều trị, hãy nói chuyện với những người đáng tin cậy, chia sẻ với những thành viên trong gia đình, nuôi thú cưng hay đơn giản là đọc sách, làm bất cứ thứ gì khiến bạn thấy thoải mái.

Chế độ dinh dưỡng:

• Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, nếu bị đái tháo đường thì cần có chế độ ăn thích hợp. Tham khảo bác sĩ để có chế độ ăn phù hợp với tình trạng sức khỏe.

Phương pháp phòng ngừa nhiễm Candida hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Vệ sinh cá nhân sạch sẽ, đúng cách, đặc biệt là trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, các bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch.

• Quan hệ tình dục an toàn.

• Phòng tránh các bệnh dễ gây suy giảm miễn dịch, đái tháo đường.