5 di chứng tai biến mạch máu não thường thấy

Tai biến mạch máu não hay đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 2 sau bệnh lý tim mạch và là nguyên nhân hàng đầu gây tàn phế trên thế giới. Cùng nhà thuốc Long Châu tìm hiểu về những nguyên nhân và những di chứng tai biến mạch máu não thường thấy để có cách ngăn ngừa và bảo vệ sức khoẻ khỏi căn bệnh nguy hiểm này nhé!

1. Bệnh tai biến mạch máu não là gì?

Tai biến mạch máu não (hay còn được gọi là bệnh đột quỵ) là triệu chứng lâm sàng của việc não đột ngột mất chức năng cục bộ cấp tính, có thể gây tử vong và cực kỳ nguy hiểm. Tình trạng não thiếu sót chức năng, bị tổn thương do nguyên nhân mạch máu (thiếu máu não hoặc xuất huyết não) gây ra triệu chứng thần kinh khu trú hoặc toàn thể và biểu hiện đột ngột, không do chấn thương sọ não.

Đây là bệnh lý do tổn thương não đột ngột bởi các mạch máu não bị vỡ hoặc tắc nghẽn. Máu không thể mang oxy và chất dinh dưỡng lên nuôi não dẫn đến tình trạng tổn thương tế bào não. Lúc này não sẽ ngừng hoạt động hoặc chết đi trong vài giây đến vài phút. Các phần não khi bị chết thì phần cơ thể tương ứng cũng bị mất chức năng và ngừng hoạt động.

Tai biến mạch máu não là một căn bệnh nguy hiểm mà bạn nên đề phòng

Một vài biểu hiện thường thấy như: Liệt nửa người, hôn mê, mất cảm giác, khó nói hoặc không thể nói,... Tai biến mạch máu não gồm 2 loại:

• Xuất huyết não
• Nhồi máu não hoặc thiếu máu não cục bộ (nhũn não)

2. Nguyên nhân gây tai biến mạch máu não?

Cao huyết áp

Cao huyết áp là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tai biến mạch máu não. Người bị mắc bệnh cao huyết áp thường sẽ có nguy cơ bị tai biến cao hơn so với những người bình thường. Lý do bởi cao huyết áp là sự tăng áp lực thường xuyên của dòng máu lên trên thành mạch khiến cho thành mạch xuất hiện những tổn thương nhất định, tiến triển dần dẫn đến nguy cơ tắc nghẽn mạch máu (nhồi máu não). Ngoài ra, khi áp lực dòng máu đột ngột tăng cao có thể làm cho mạch máu bị vỡ ra gây vỡ mạch máu (xuất huyết não).

Xơ vữa động mạch

Xơ vữa động mạch là bệnh do động mạch bị xơ vữa và tiến triển hẹp dần khẩu kính mạch máu. Các mảng xơ mỡ thừa trong động mạch sẽ làm cho mạch máu ngày càng hẹp lại dẫn đến tình trạng lưu thông máu gặp nhiều khó khăn và tổn thương thành mạch máu.

Các mảng xơ vữa sẽ có hiện tượng viêm hoại tử dẫn đến nguy cơ hình thành cục máu đông tại chỗ, dẫn đến tắc nghẽn mạch máu. Ngoài ra, một số mảng xơ vữa có thể bị bong tróc và trôi theo dòng máu, gây thuyên tắc các mạch máu khác. Cả hai hiện tượng đều dẫn đến tai biến mạch máu não.

Bệnh tim

Những người mắc các bệnh về tim mạch thường có nguy cơ bị tai biến mạch máu não cao hơn người bình thường

Ở bệnh nhân bị bệnh tim (thường là bệnh van tim, rung nhĩ) dễ hình thành những cục máu đông hoặc cục sùi từ buồng tim, van tim. Nếu chúng trôi theo dòng máu lên động mạch cảnh, lên não sẽ làm tắc đột ngột dòng máu nuôi não, gây ra đột quỵ nhồi máu não.

Loại tai biến xuất huyết não có liên quan đến dùng thuốc chống đông, thuốc kháng vitamin K sau phẫu thuật thay van tim cũng có thể xảy ra. Nguyên nhân là do tác dụng của thuốc làm giảm khả năng đông máu và nếu có yếu tố thuận lợi như tăng huyết áp, chấn thương thì khả năng xuất huyết não sẽ cao hơn.

Đái tháo đường

Ở người lớn, thông thường chúng ta hay gặp đái tháo đường. Đái tháo đường làm tăng nguy cơ đột quỵ lên gấp 2 lần so với người bình thường. Tình trạng tăng đường huyết không kiểm soát sẽ dẫn đến các biến chứng mạch máu, rối loạn chuyển hóa mỡ máu gây xơ vữa động mạch. Đây là những yếu tố chính dẫn đến nguy cơ đột quỵ.

Dị dạng mạch máu não

Dị dạng mạch máu não là hiện tượng các mạch máu bất thường, rối loạn trong não, gây xuất huyết não và có thể khiến người bệnh tử vong rất nguy hiểm. Theo nghiên cứu, dị dạng mạch máu não thường khiến mạch máu bị dị dạng ngày càng giãn ra và yếu đi. Đến khi mạch máu bị căng tức quá mức (do áp lực công việc, căng thẳng, stress…) dẫn đến vỡ mạch máu não gây xuất huyết.

3. Các di chứng tai biến mạch máu não thường thấy

Tai biến mạch máu não là một căn bệnh nguy hiểm và sau đây là những di chứng tai biến mạch máu não, cùng tìm hiểu nhé:

Liệt vận động

Một trong những di chứng tai biến mạch máu não thường gặp nhất là bị liệt vận động (liệt nửa người, liệt tay chân, liệt mặt, liệt các dây thần kinh sọ não, tê bì cảm giác nửa người) sau đột quỵ. Di chứng này gây khó khăn cho bệnh nhân về sinh hoạt, đi lại hàng ngày. Đồng thời bệnh nhân liệt nằm lâu ngày có thể gặp một số biến chứng nguy hiểm như: Cứng khớp, loét các điểm tì đè, viêm đường tiết niệu, viêm phổi, huyết khối tĩnh mạch sâu,… Thậm chí tử vong cho người bệnh.

Bị liệt là một trong những di chứng thường thấy của tai biến mạch máu não

Người bệnh cần phải tập phục hồi chức năng sau đột quỵ giúp cho tuần hoàn không bị ứ trệ, không bị ùn tắc đờm rãi, tránh cứng khớp và các nhiễm trùng cơ hội khác, đặc biệt là giúp cho cơ lực khỏe hơn, nhanh hồi phục hơn.

Rối loạn ngôn ngữ

Sau đột quỵ, người bệnh có thể gặp các rối loạn về ngôn ngữ do tổn thương tại vùng não chi phối cho chức năng ngôn ngữ với biểu hiện khá đa dạng như: Nói ngọng, nói lắp, âm điệu bị biến đổi, gặp khó khăn khi diễn đạt, thậm chí là không nói được.

Để giúp người bệnh có thể giao tiếp được trở lại bình thường, hãy giúp người bị đột quỵ học lại kỹ năng giao tiếp, bởi đây cũng là cách giúp họ không còn cảm thấy buồn chán vì không được giao lưu với người xung quanh. Bạn hãy nói những chuyện vui, lời động viên, khích lệ để thôi thúc tinh thần. Sự vui vẻ giúp người bệnh không còn cảm thấy bị cô lập và sẽ nhanh lấy lại sức khỏe.

Suy giảm nhận thức

Đây là một trong những di chứng tai biến mạch máu não rất nặng nề dẫn đến sa sút trí tuệ của người bệnh. Người bệnh bị rối loạn nhận thức có các biểu hiện như: Hay quên, suy giảm trí nhớ, đầu óc lơ mơ không tỉnh táo, mất khả năng định hướng không gian, thời gian, không nhận biết được người thân, gia đình của mình và không hiểu được lời nói của người khác… Nhiều người bệnh rất lâu mới có thể phục hồi và không thể làm những công việc yêu cầu trí tuệ minh mẫn cũng như độ phức tạp nhiều như trước đây.

Trầm cảm hay rối loạn cảm xúc

Người bệnh sau đột quỵ thường bị suy giảm hoặc mất khả năng tự chăm sóc bản thân và phải nhờ đến sự chăm sóc của người thân, cùng với rối loạn trí nhớ, rối loạn giấc ngủ, khó khăn trong giao tiếp với người khác, không thể tham gia các hoạt động trước đây,… Điều này có thể khiến cho người bệnh cảm thấy tự ti, mặc cảm, dễ dẫn đến trầm cảm hay rối loạn cảm xúc, dễ cáu gắt, xúc động,…

Những người sau khi bị tai biến mạch máu não thường bị ảnh hưởng đến cảm xúc nhiều hơn

Các thuốc chống trầm cảm có thể giúp cải thiện triệu chứng. Ngoài ra có thể khuyến khích người bệnh tham gia nhóm hoặc câu lạc bộ đột quỵ giúp người bệnh có thể kết bạn và chia sẻ với những người bạn mới có cùng hoàn cảnh với mình.

Rối loạn tiểu tiện

Người bị đột quỵ thường bị rối loạn cơ vòng. Ngoài ra, rối loạn cảm giác và nhận thức khiến bệnh nhân không kiểm soát được tình trạng tiểu tiện. Rối loạn cơ vòng có thể khiến người bệnh tiểu tiện không tự chủ.

Chăm sóc, đảm bảo khâu vệ sinh thật tốt là cách để phòng tránh tình trạng nhiễm khuẩn đường tiết niệu,… và giúp tinh thần người bệnh luôn thoải mái vì cơ thể sạch sẽ.

Hy vọng qua bài viết trên, bạn sẽ có thêm những thông tin về nguyên nhân cũng như các hậu quả, di chứng tai biến mạch máu não thường thấy. Hãy chăm chỉ tập luyện thể dục thể thao cũng như thay đổi chế độ ăn khoa học hơn để có sức khoẻ tốt hơn phòng chống được các loại bệnh bạn nhé!

Yến Quỳnh

Nguồn tham khảo: Tổng hợp