Ấu trùng muỗi: Đặc điểm sinh học và cách phòng chống, tiêu diệt

Ấu trùng muỗi là một trong bốn giai đoạn phát triển của loại côn trùng này. Đại diện trên sống trong nước, có hình thái khác xa so với muỗi trưởng thành và tiêu diệt chúng cũng là giải pháp đặc biệt hiệu quả giúp bạn phòng chống tác động gây hại của muỗi.

Vòng đời của muỗi

Như đã nhắc qua ở trên, vòng đời của muỗi trải qua 4 giai đoạn kế tiếp, đó là trứng, ấu trùng, nhộng và con trưởng thành.

Trứng

Muỗi cái thường đẻ trứng vào nước và phân thành từng đợt cách nhau khoảng 3 ngày. Trứng khi xâm nhập vào nước sẽ kết thành bè và nổi lên trên bề mặt. Kích thước trứng rất bé, xếp sát nhau và có dáng thuôn nhọn chứ không tròn trịa như trứng của các loài động vật khác.

Ấu trùng

Nếu phát triển trong môi trường cực thuận thì sau khoảng 2 ngày, trứng sẽ nở thành ấu trùng. Ấu trùng muỗi còn có tên gọi khác là bọ gậy. Chúng có hình thái như một chú cá nhỏ, thích nghi với môi trường nước. Tuy nhiên đại diện này không lấy oxy từ nước qua mang mà có ống thở ở đuôi và bọ gậy phải thường xuyên tiếp cận mặt nước để hỗ trợ hoạt động hô hấp.

Nhộng

Thời gian ấu trùng chuyển thành nhộng có thể dao động từ 7 - 14 ngày, tùy vào điều kiện môi trường và đặc điểm sinh học của từng loại muỗi khác nhau. Đây là giai đoạn sống tiềm sinh, không sử dụng thức ăn. Tuy nhiên chúng lại có sự biến đổi mạnh mẽ về mặt giải phẫu và hình thái. Đặc biệt chúng có thể di chuyển linh động với sự hỗ trợ của đuôi.

Con trưởng thành

Sau khi hóa nhộng khoảng 48 giờ, con trưởng thành sẽ nở ra từ nhộng. Chúng tách vỏ bọc bên ngoài, khu trú ở mặt nước trong thời gian ngắn để chuẩn bị cho việc tiếp cận với môi trường sống mới. Ở trạng thái này, muỗi có cơ thể phân hóa thành 3 phần rõ rệt là đầu, ngực và bụng với kích thước nằm trong khoảng 5 - 20mm.

Đặc điểm sinh học của ấu trùng muỗi

Như đã nhắc qua ở trên, ấu trùng muỗi có hình thái tương tự như loài cá, có điều thân mảnh hơn, đầu to gấp 2 - 3 lần kích thước bề ngang của thân. Chúng thường có màu nâu ngả vàng, quanh phần đầu và thân mình có nhiều lông, tận cùng đuôi là ống thở - cơ quan hỗ trợ hoạt động hô hấp.

Trong quá trình phát triển, bọ gậy trải qua 4 lần lột xác liên tiếp. Qua mỗi lần, kích thước cơ thể của chúng sẽ tăng lên đáng kể. Đặc biệt, mặc dù không có chân để hỗ trợ di chuyển nhưng nhờ có sự xuất hiện của hệ lông bao phủ thân mình nên chúng vẫn bơi rất linh hoạt.

Dựa vào cách thức dinh dưỡng, người ta chia ấu trùng của muỗi thành 3 loại, đó là:

• Loại ăn thực vật phù du và các loại vi khuẩn sống trong nước.
• Loại ăn vụn bã hữu cơ. Khoang miệng của chúng có khả năng quay nhanh nên tạo áp lực cao và lọc nước rất hiệu quả.
• Loại sử dụng ấu trùng của muỗi khác loài làm thức ăn.

Vì sao phải tiêu diệt ấu trùng muỗi?

Muỗi là vật chủ trung gian lây truyền rất nhiều bệnh lý nguy hiểm như: Viêm não Nhật Bản, sốt xuất huyết, sốt rét, giun chỉ bạch huyết, sốt vàng,... Điều đáng nói là tất cả những bệnh này hiện không có vacxin phòng ngừa. Do đó diệt muỗi trưởng thành và các giai đoạn phát triển khác trong vòng đời của chúng (ấu trùng, nhộng, trứng) là điều tối quan trọng giúp bạn ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe nói trên.

Đặc biệt, muỗi trưởng thành có phạm vi phân bố rất rộng, di chuyển linh hoạt nên việc tiêu diệt muỗi thường gặp nhiều khó khăn, không thể xử lý triệt để. Trong khi đó, ấu trùng lại sống tập trung ở vùng nước đọng với số lượng rất đông đúc. Vậy nên việc loại bỏ chúng diễn ra rất nhanh gọn và hiệu quả, không gây mất sức, tốn thời gian như khi diệt muỗi trưởng thành.

Phòng chống, tiêu diệt ấu trùng của muỗi như thế nào?

Bạn có thể đối phó với tác nhân gây hại này theo hai hình thức, đó là phòng chống, ngăn chặn từ sớm hoặc tiêu diệt khi thấy chúng "xuất đầu lộ diện”.

Phòng chống

Ngay sau đây là những giải pháp giúp chặn đứng nguy cơ xuất hiện bọ gậy ở khu vực mà bạn đang sinh sống. Hãy áp dụng càng sớm càng tốt nhé!

• Làm vệ sinh nhà ở và môi trường sống xung quanh, loại bỏ những vật chứa nước đọng để muỗi không còn nơi đẻ trứng và sinh bọ gậy.
• Thường xuyên làm sạch các bể chứa nước trong nhà. Đậy kín sau mỗi lần sử dụng và duy trì thói quen thay nước hằng tuần.
• Phát quang bụi rậm, làm thông cống rãnh và san lấp các hố nước tự nhiên (không dùng đến).
• Sử dụng dầu ăn hoặc dầu hỏa để kê chân bể cảnh, hòn non bộ hoặc chạn bếp để ngăn ngừa sự xuất hiện của bọ gậy.
• Với những đồ dùng có khả năng đọng nước, tốt nhất khi ở trạng thái không sử dụng bạn nên úp sấp để muỗi trưởng thành không có cơ hội tiếp cận và đẻ trứng.
• Diệt muỗi, chống muỗi bằng hóa chất, sử dụng máy đuổi muỗi, vợt muỗi,... cũng là những cách hay để bọ gậy không thể xuất hiện tại nơi ở/nơi làm việc của bạn.

Cách tiêu diệt bọ gậy

Trong trường hợp bọ gậy đã xuất hiện thì bạn cần tìm đến biện pháp loại bỏ tác nhân gây hại này ra khỏi nơi chúng khu trú. Cách thức thực hiện như sau:

• Xử lý ngay những vùng nước đọng, nơi chứa nước không cần sử dụng đến và vệ sinh các dụng cụ liên quan ngay lập tức. Sau đó úp sấp và để ráo.
• Với những vật chứa nước có dung tích lớn, cần phải duy trì thì hãy thả cá vào. Việc sử dụng loại thiên địch này sẽ giúp làm sạch nước nhanh chóng và loại trừ nguy cơ gây hại từ muỗi. Ngoài cách làm trên, bạn có thể thả Mesocyclops - một loài thủy sinh sử dụng thức ăn là bọ gậy - cũng cho tác dụng tương tự.
• Sử dụng hóa chất diệt bọ gậy chuyên dụng để xử lý nước. Lưu ý không áp dụng cách làm trên với nước dùng vào mục đích sinh hoạt, ăn uống.

Lưu ý, việc diệt bọ gậy không thể làm giảm số lượng muỗi ngay lập tức nhưng chỉ sau khoảng 3 - 4 tuần, bạn sẽ thấy tình hình có nhiều chuyển biến tích cực.

Trên đây là những chia sẻ của Nhà thuốc Long Châu về đặc điểm sinh học, tập tính và cách loại bỏ ấu trùng muỗi. Sau cùng, chúc bạn áp dụng thành công những giải pháp trên và xin chân thành cảm ơn vì đã dõi theo bài viết của chúng tôi! Trân trọng!