Bật mí bạn cách dạy bé tập nói hiệu quả nhất

Nuôi con trong những năm tháng đầu đời khá vất vả nhưng là hành trình đầy thiêng liêng. Việc dạy bé tập nói nếu được thực hiện khoa học thì sẽ giúp con nhanh nói và phát triển toàn diện hơn. Vậy làm sao để phát huy hết khả năng ngôn ngữ của trẻ? Hãy cùng tìm hiểu những cách dạy bé nói hiệu quả dưới đây. 

Các giai đoạn phát triển của bé trong hành trình tập nói

Hành trình tập nói của bé từ khi sinh ra trải qua nhiều giai đoạn rất diệu kỳ. Các giai đoạn ấy có thể điểm qua như sau:

• Lúc bé 3 tháng tuổi: Lúc này, bé bắt đầu biết lắng nghe giọng nói, quan sát khuôn mặt mọi người xung quanh. Ngoài ra bé rất nhạy bén khi chú ý lắng nghe những âm thanh, giọng nói từ môi trường bên ngoài. Sẽ có một số bé thích nghe giọng nữ hơn giọng nam và ngược lại. 
• Lúc bé 6 tháng tuổi: Khi bé đủ 6 tháng tuổi, bé bắt đầu bập bẹ nói ra những âm thanh khác nhau. Một số bé có thể gọi ba vào lúc này. Bên cạnh đó trẻ con 6 tháng tuổi đã biết bày tỏ trạng thái vui hay buồn qua giọng nói. Nhưng đa phần trẻ giai đoạn này chỉ mới phát âm các âm ngẫu nhiên, không có nghĩa, vậy nên dạy bé tập nói những âm khó lúc này là không khả quan.

Hành trình biết nói của bé trải qua nhiều giai đoạn

• Lúc bé 9 tháng tuổi: Khi bé 9 tháng tuổi, bé hiểu được một số từ cơ bản như “không được”, “tạm biệt”. Bé còn có thể hiểu được thái độ của người nói là đang vui vẻ hay hung dữ. 
• Lúc bé 12 - 18 tháng tuổi: Lúc này bé có thể gọi ba và mẹ một cách trơn tru hơn. Ngoài ra một số trẻ còn có thể trả lời và hiểu được những đoạn nói chuyện đơn giản. Ví dụ bé hiểu mẹ nói “Con không được cầm lên” hay “Con hãy đặt nó xuống”. 
• Lúc bé 2 tuổi: Khi bé đã ở độ tuổi lên 2, bé có khả năng nói cụm từ gồm 2-4 chữ. Bé cũng hiểu nhiều hơn các cuộc nói chuyện và hình dung được những từ ngữ mang nghĩa trừu tượng. 
• Lúc bé 3 tuổi: 3 tuổi là lúc trẻ nói nhiều hơn với vốn từ vựng rộng hơn. Bé hiểu những tình huống và nội dung của nhiều cuộc nói chuyện. Đặc biệt nếu đưa trẻ đến trường vào lúc này thì khả năng nói của bé càng phát triển. 

Cách dạy bé tập nói hiệu quả nhất

Để bé có thể sớm biết nói và phát triển bình thường, các bậc phụ huynh có thể áp dụng một số cách sau:

Nói chuyện cùng bé

Việc thường xuyên trò chuyện cùng con là cách dạy bé biết nói hiệu quả, đồng thời còn làm gia tăng tình cảm giữa bé và bố mẹ. Các bậc phụ huynh có thể nói chuyện từ khi bé còn trong bụng mẹ để bé làm quen dần và có hứng thú với lời nói.

Đặc biệt khi trò chuyện cùng trẻ hãy luôn duy trì trạng thái vui vẻ, giao tiếp bằng mắt để tương tác với con tốt hơn. 

Nói chuyện cùng bé là cách dạy bé tập nói hiệu quả

Đặt câu hỏi cho bé

Khi con ngày càng lớn, bé bắt đầu tò mò và quan tâm đến môi trường xung quanh. Lúc này dạy bé tập nói bằng cách đặt câu hỏi cho con là cách rất hay. Khi trẻ được 6 tuần tuổi trở lên, hãy đặt ra những câu hỏi đơn giản với bé như "Con có muốn uống sữa không?", "Con có muốn đi chơi không?", "Con nhìn bên này, đang có một chiếc xe ô tô chạy đến",... Những câu hỏi này vừa giúp bé sớm tập nói vừa giúp phát triển kỹ năng phản xạ của bé. 

Hát cho bé nghe

Bật những bài hát thiếu nhi hoặc phụ huynh có thể hát cho bé nghe cũng là cách giúp bé luyện nói. Giai điệu nhạc giúp bé tập trung lắng nghe và rất hữu ích cho quá trình học phát âm. Bạn không cần quan tâm hát dở hay hát hay, chỉ cần bạn hát chúng thường xuyên cho trẻ nghe là được.

Hát cho bé nghe là cách khuyến khích bé nói chuyện nhiều hơn

Sao chép âm thành của bé

Khi bé ở tháng thứ 3 hay thứ 4 sẽ hay phát ra âm thanh bập bẹ. Bố mẹ hãy lặp lại các âm thanh này để khuyến khích bé phát âm đáp lại. Đặc biệt luôn tỏ ra hào hứng, vui vẻ khi bé bập bẹ thành tiếng. 

Những lưu ý phụ huynh cần nắm khi dạy bé tập nói

Để bé biết nói sớm, các ông bố bà mẹ cần dành nhiều thời gian để đồng hành cùng con. Một số lưu ý nhỏ sau đây cần bạn chú ý trong quá trình dạy con biết nói:

• Luôn quan sát: Nếu bé có hành động như dơ 2 tay lên, thì bạn có thể hiểu rằng bé muốn được ôm. Còn khi trẻ chỉ tay vào món đồ chơi sẽ có ý muốn được cầm nó. Những hành động nhỏ này các bậc phụ huynh cần quan sát tỉ mỉ, mỉm cười cùng con và giao tiếp bằng ánh mắt để khuyến khích trẻ.
• Nghe: Hãy chú ý nghe bé phát âm sau đó đáp lại. Bé sẽ cố bắt chước tiếng mẹ hay bố. Nếu con đang độ tuổi tầm 12 tháng trở lên, hãy nghe trẻ nói và phát âm lại cho thật chính xác để dạy bé tập nói đúng. 
• Khen ngợi: Khi bé phát âm chuẩn hay đáp lại lời của bố mẹ thì bạn nên khuyến khích trẻ, cổ vũ và tán thưởng bé bằng những tràng phổ tay. Đây là cách bố mẹ truyền động lực để con tiếp tục phát huy. 

Nhiều người thắc mắc rằng phải làm gì khi bé chậm nói. Từ khi bé sinh ra cho đến 3 tháng tuổi đầu đời, hãy quan sát cách bé phản ứng lại âm thanh mà bố mẹ phát ra. Nếu bé không có những biểu hiện phản xạ lại như bình thường, thì hãy đưa trẻ đến bác sĩ để thăm khám kịp thời. Đặc biệt luôn kiên nhẫn nói chuyện cùng con để bé có thể cải thiện khả năng nói tốt hơn.

Trên đây là những cách dạy bé tập nói. Nếu muốn bé sớm biết nói hãy thực hiện theo những gợi ý trên. Hy vọng sau khi đọc bài viết, bạn đã biết cách chủ động tập nói cùng con sao cho hiệu quả nhất. 

Bảo Thanh

Nguồn tham khảo: Vinmec