Bất ngờ phơi nhiễm HIV phải xử lý khẩn cấp như thế nào?

Trong cuộc sống hằng ngày vẫn luôn tồn tại những sự cố bất ngờ khiến bạn rơi vào tình huống nguy hiểm, chẳng hạn như không may bị phơi nhiễm HIV. Nếu không nắm vững kiến thức, bạn sẽ hoảng loạn và không biết cách xử lý, dễ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

Nếu không có kiến thức, bạn sẽ không biết phải xử lý như thế nào khi bị phơi nhiễm HIV.

Vừa qua trên địa bàn TP.HCM vừa xảy ra một vụ việc rúng động trong cộng đồng. Khi mà một cô gái trẻ đang dừng đèn đỏ đột nhiên bị hai thanh niên áp sát và rạch vào cánh tay bằng vật nhọn gây chảy máu. Nạn nhân đang phải tiến hành điều trị chống phơi nhiễm HIV.

Vụ việc đã được trình báo cho cơ quan chức năng và hiện đang được công an tiến hành điều tra làm rõ. Tuy nhiên, nạn nhân và người nhà vẫn không tránh khỏi lo lắng sợ hãi. Sau mũi tiêm đầu tiên trong quá trình điều trị phơi nhiễm HIV, cô gái 23 tuổi vẫn còn rất hoảng sợ và mệt mỏi.

Sau khi sơ cứu và nghe lý do bị thương, bệnh viện ban đầu tiếp nhận nạn nhân đã hướng dẫn cô đến cơ sở chuyên khoa để điều trị phơi nhiễm HIV dự phòng. Sự việc nguy hiểm này có thể xảy đến với bất kỳ ai, bởi đây không phải lần đầu những vụ tấn công như vậy xảy ra. Và điều khiến bất cứ ai cũng phải “kinh hãi” nhất chính là nguy cơ phơi nhiễm HIV tiềm tàng.

Đơn thuốc điều trị dự phòng phơi nhiễm HIV của nữ bệnh nhân.

Vậy nếu ở trong trường hợp đó bạn sẽ phải làm gì để bảo vệ bản thân, và rộng hơn nữa là giúp đỡ những người xung quanh? Theo TS Hoàng Đình Cảnh, Phó Cục trưởng Cục phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế), phơi nhiễm là sự tiếp xúc với dịch và máu có HIV. Để đánh giá mức độ và nguy cơ, chúng ta cần phải xác định xem có HIV không và mức độ tiếp cận và tiếp xúc giữa dịch và máu có nhiễm HIV với người bị phơi nhiễm ở mức độ nào. Thế nên nếu chẳng may gặp phải, bệnh nhân cần nhanh chóng đến gặp bác sĩ để được tư vấn các phương pháp xử lý.

“Trong mọi tình huống, nạn nhân đều phải gặp bác sĩ sớm để được tư vấn, bởi việc điều trị chỉ có tác dụng trong vòng 72 giờ. Cách xử lý ngay lập tức là rửa vết thương dưới vòi nước, không nặn vết thương… Phải nhanh chóng xác định nguồn tiếp xúc có HIV hay không và gặp bác sĩ hoặc cán bộ chuyên về chương trình phòng chống HIV/AIDS để họ tư vấn liệu có cần thiết phải dùng thuốc hay không”, ông Cảnh cho biết.

Thuật ngữ phơi nhiễm HIV dùng để chỉ sự tiếp xúc các dịch cơ thể của người nhiễm HIV với người không mắc bệnh. Để xác định bạn có bị nhiễm HIV hay không, chúng ta không thể dựa vào triệu chứng lâm sàng được. Chỉ có xét nghiệm mới là phương pháp khẳng định chắc chắn nhất.

Chỉ có xét nghiệm là phương pháp chắc chắn nhất để biết bạn có nhiễm HIV hay không.

Các yếu tố như số lượng virus HIV trong dịch tiết tiếp xúc, đường lây, miễn dịch của mỗi người sẽ ảnh hưởng đến khả năng chuyển từ phơi nhiễm sang nhiễm HIV. Chuyên gia phòng chống HIV/AIDS thông tin thêm, trên thực tế phơi nhiễm của nhân viên y tế là khá phổ biến do yếu tố nghề nghiệp, tuy nhiên không phải trường hợp nào cũng sẽ lây nhiễm.

TS Hoàng Đình Cảnh cho biết thêm, nếu trường hợp đúng là bị phơi nhiễm, thì hiện tại đã có thuốc điều trị hiệu quả như kháng virus bằng thuốc ARV. Trong vòng 72 giờ, điều trị ARV có thể dự phòng nhiễm HIV, giúp bệnh nhân tránh nguy cơ chuyển sang nhiễm HIV hiệu quả nhất.

Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) đã thống kê được nguy cơ lây nhiễm cho một lần tiếp xúc hay phơi nhiễm với virus HIV do kim tiêm đâm vào da là khoảng 0,3%; và khoảng từ 0,1 - 0,3% nếu bị dính máu vào vết thương hở; còn 0,1 - 0,5% là mức độ lây nhiễm qua quan hệ tình dục. Dựa vào đó, chúng ta có thể xác định với một lần phơi nhiễm HIV thì nguy cơ bị lây nhiễm không cao. Nếu so với viêm gan siêu vi B chỉ bằng 1/100 và viêm gan C là 1/10.

Thụy Anh