HIV lây qua đường nào? Cách phòng ngừa lây nhiễm HIV/AIDS

HIV còn được gọi với cái tên “căn bệnh thế kỷ”, hiện nay vẫn chưa có phương pháp điều trị dứt điểm cho chứng bệnh này. HIV/AIDS là một loại bệnh truyền nhiễm, có thể lây truyền đến những người xung quanh. HIV lây qua đường nào cũng là thắc mắc chung của rất nhiều người. Hãy cùng tìm hiểu về HIV và cách căn bệnh này lây truyền qua bài viết dưới đây nhé!

HIV là gì?

Trước khi đi vào tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi HIV lây qua đường nào, hãy cùng tìm hiểu thêm về HIV nhé! HIV là viết tắt của Human Immunodeficiency Virus - một chủng virus gây ra hội chứng suy giảm dịch ở người. Virus HIV tấn công và phá hủy hệ miễn dịch, khiến cơ thể mất khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh như nấm, virus, vi khuẩn hoặc ký sinh trùng. Khi mắc HIV, hệ thống miễn dịch của người bệnh trở nên suy yếu nghiêm trọng, khiến họ dễ dàng mắc phải các căn bệnh như nhiễm trùng, viêm nhiễm hay cảm lạnh,... Những căn bệnh tưởng chừng thông thường này lại cần rất nhiều thời gian để được chữa khỏi, thậm chí có thể trở nặng hơn và gây nguy hiểm đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh.

HIV/AIDS là một căn bệnh cực kỳ nguy hiểm, có thể xảy đến với bất kỳ ai ở bất kỳ độ tuổi, giới tính nào. Hiện nay vẫn chưa có loại thuốc điều trị đặc hiệu nào dành cho căn bệnh xã hội này, người bệnh chỉ có thể sử dụng thuốc hạn chế sự phát triển của virus để kéo dài sự sống.

HIV lây qua đường nào?

Vậy HIV lây qua đường nào? Câu trả lời cho câu hỏi trên là HIV có 3 con đường lây nhiễm chính, bao gồm: đường tình dục, đường máu và lây truyền từ mẹ sang con. Sau đây là một số trường hợp dẫn đến lây nhiễm HIV phổ biến bạn có thể tham khảo:

Lây truyền qua đường tình dục

HIV có thể lây truyền khi bạn quan hệ tình dục không an toàn (không sử dụng bao cao su hoặc thuốc điều trị phòng lây nhiễm HIV) với người bị nhiễm HIV qua đường âm đạo hoặc hậu môn.

• Quan hệ qua đường hậu môn: Đây là kiểu quan hệ tình dục dễ dẫn đến lây nhiễm HIV nhất. Đặc biệt đối với người tiếp nhận, rủi ro lây nhiễm sẽ cao hơn vì niêm mạc trực tràng mỏng và dễ bị trầy xước, tạo điều kiện cho virus tấn công.
• Quan hệ qua đường âm đạo: Nguy cơ lây nhiễm HIV khi quan hệ tình dục qua đường âm đạo sẽ thấp hơn so với đường hậu môn. Tuy vậy, âm đạo và cổ tử cung cũng có các vùng mô dễ bị tổn thương. Do đó, khi quan hệ với người nhiễm HIV, nguy cơ lây nhiễm là vô cùng cao. Dịch âm đạo và máu cũng có thể mang virus HIV xâm nhập vào lỗ niệu đạo ở đầu dương vật, các vết xước nhỏ ở bất cứ đâu trên thân dương vật, bao quy đầu,...
• Quan hệ qua đường miệng: Khi quan hệ tình dục bằng miệng, các yếu tố như xuất tinh ở miệng kèm chảy máu nướu, loét miệng hoặc bộ phận sinh dục và đối tác quan hệ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, nguy cơ lây nhiễm HIV sẽ tăng cao.

Sử dụng chung kim tiêm

Việc sử dụng chung kim tiêm, dụng cụ tiêm chích ma túy với người khác có thể dẫn đến xác suất nhiễm HIV cực kỳ cao. Dụng cụ tiêm chích đã qua sử dụng sẽ có khả năng dính máu của người khác, máu đó có thể chứa virus HIV. Đặc biệt đối với những người tiêm chích ma túy, họ thường có nguy cơ mắc HIV cao do cách sống thác loạn với các hoạt động tình dục không an toàn. Ngoài ra, những người tiêm chích ma túy còn có khả năng mắc các loại bệnh tình dục như lậu, giang mai,...

Việc sử dụng chung kim tiêm cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm gan C, viêm gan B và các bệnh lý nhiễm trùng khác như Giardia hay vi khuẩn như Salmonella, Shigella, E. coli và Campylobacter.

Lây truyền từ mẹ sang con

Khi mang thai, sinh con và cho con bú, HIV có thể lây nhiễm từ người mẹ sang trẻ, đây là con đường phổ biến nhất khiến trẻ nhỏ bị mắc HIV. Với những tiến bộ trong việc điều trị và phòng ngừa HIV hiện nay, tình trạng lây nhiễm này cũng đã được hạn chế đáng kể. Các chuyên gia khuyến cáo tất cả phụ nữ trước khi quyết định có thai nên thực hiện xét nghiệm HIV và điều trị ngay lập tức nếu phát hiện bệnh nhằm làm giảm tỷ lệ trẻ em nhiễm HIV khi sinh ra. Nếu người mẹ nhiễm HIV uống thuốc điều trị phòng lây nhiễm theo chỉ định của bác sĩ xuyên suốt thai kỳ, bé cũng được cho uống thuốc đủ 4 - 6 tuần sau sinh thì nguy cơ lây nhiễm có thể giảm xuống dưới 1%.

Truyền máu hoặc hiến tạng nhiễm HIV

Tỷ lệ bị nhiễm HIV khi truyền máu hoặc hiến tạng khá nhỏ vì các cơ sở y tế thường sẽ kiểm soát chặt chẽ và kiểm tra nghiêm ngặt các nguồn cung cấp máu cũng như các mô và cơ quan nội tạng được hiến tặng. Bạn nên đi truyền máu, hiến tạng ở các cơ sở y tế có thẩm quyền để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của mình.

Bị cắn bởi người nhiễm HIV

Các trường hợp bị lây nhiễm HIV do bị người mắc HIV cắn được ghi nhận đều do có chấn thương nghiêm trọng với tổn thương mô rộng và có máu. Sự lây truyền có thể xảy ra khi tiếp xúc với máu, vết thương hở, màng nhầy hoặc chất dịch cơ thể của người nhiễm HIV. Xác suất lây nhiễm hầu như là không có nếu những sự tiếp xúc này không xảy ra.

Hiện nay, chưa có tài liệu nào ghi nhận trường hợp HIV lây nhiễm qua khạc nhổ vì HIV không lây truyền qua nước bọt.

Hôn sâu khi bị lở miệng

HIV không lây qua nước bọt, vì vậy về bản chất thì việc hôn nhau với người mắc HIV là an toàn. Nếu một trong hai người có vết thương hở, vết lở miệng hay bị chảy máu trong khoang miệng, nguy cơ lây nhiễm HIV lúc này là rất cao.

Cách phòng ngừa lây nhiễm HIV/AIDS

Để phòng tránh căn bệnh nguy hiểm này, bạn cần lưu ý một số điều sau:

• Không quan hệ tình dục bừa bãi, sử dụng biện pháp bảo vệ khi quan hệ.
• Chỉ truyền máu và các chế phẩm máu khi cần thiết, chỉ nhận các loại máu và chế phẩm máu đã qua xét nghiệm HIV.
• Không sử dụng chung dụng cụ tiêm chích.
• Phụ nữ mắc HIV không nên mang thai, trong trường hợp xác định có thai, người mẹ nên tìm đến các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn phòng tránh lây truyền cho con.
• Không dùng chung đồ dùng cá nhân như dao cạo, bàn chải,... với người bệnh.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn trả lời được câu hỏi HIV lây qua đường nào. Bạn cần nắm rõ những tình huống lây nhiễm HIV để hạn chế khả năng lây nhiễm HIV đến mức thấp nhất, đồng thời thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình bạn nhé!