Các loại que xét nghiệm HIV tại nhà có đảm bảo chính xác không?

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, những người có nguy cơ phơi nhiễm cao với virus HIV (cán bộ Y tế, người quan hệ tình dục và sử dụng kim tiêm không an toàn) nên xét nghiệm một lần trong khoảng từ 3 đến 6 tháng một lần. Các ước tính cho biết gần 40% người Mỹ chưa bao giờ xét nghiệm HIV và hơn 10% trong đó không hề biết mình bị nhiễm HIV. Vì vậy các loại que test xét nghiệm HIV tại nhà có thể là giải pháp bởi tính thuận tiện. 

Cách thức virus HIV lây nhiễm ra sao?

Một người bị nhiễm virus HIV có thể lây truyền cho người khác ở bất kỳ khoảng thời gian nào. Nguyên tắc lây truyền được HIV là khi tiếp xúc với dịch cơ thể có chứa virus HIV xâm nhập vào cơ thể.

Các con đường có thể lây nhiễm HIV

Vì vậy một người bị nhiễm virus HIV có tải lượng virus tồn tại ở máu, tinh dịch và dịch tiết âm đạo sẽ có khả năng xâm nhập vào cơ thể người khác nếu có sự tiếp qua những con đường sau.

• Quan hệ tình dục không an toàn: Khi này một người nhiễm HIV sẽ mang virus HIV xâm nhập vào bên trong cơ thể cua bạn qua những vết thương hở như các vết loét, vết rách niêm mạc nhỏ. 
• Sử dụng chung kim tiêm: Điều này sẽ làm tăng khả năng bị nhiễm HIV cao và các bệnh truyền nhiễm khác qua máu như các loại viêm gan.
• Từ truyền máu: Điều này xảy ra khi cán bộ y tế thực hiện phương pháp sàng lọc máu để tìm kháng thể HIV bên trong người xét nghiệm chưa được đúng kỹ thuật (lơ đãng) hoặc thực hiện truyền máu cho người khác mà chưa có các xét nghiệm đảm bảo sự an toàn.
• Từ mẹ sang con: Trong các thời kỳ mang thai, sinh nở hoặc qua dịch tiết là sữa sẽ khiến con của họ bị nhiễm HIV. 

Vì vậy những con đường khác sẽ không lây truyền được virus HIV, tuy nhiên điều khiến mọi người thắc mắc là liệu vẫn có con đường khác có lây nhiễm hay không. Các con đường khác mà đa số mọi người có thể bị nhầm lẫn như. 

• Qua các loài tiết túc hoặc côn trùng (muỗi, ve, bọ chét): Vì virus HIV có vật chủ là con người nên khi ở các môi trường khác chúng không thể tồn tại được lâu.
• Qua dịch cơ thể như nước bọt, giọt mồ hôi cũng không lây truyền được HIV.
• Qua tiếp xúc cơ thể hay sử dụng chung các dụng cụ cá nhân đều không bị nhiễm HIV.
• Qua không khí. 

Các loại test xét nghiệm HIV có cách hoạt động chung như thế nào? 

Đầu tiên, HIV là một loại virus vì vậy nó được phát hiện thông qua các loại xét nghiệm kháng thể. Cách xét nghiệm kháng thể có thể được phát hiện trong ít nhất 2 tuần sau khi có nghi ngờ là phơi nhiễm HIV hoặc tiếp xúc với virus HIV có tỷ lệ chính xác lên tới 99%.

Tuy nhiên có một số loại xét nghiệm HIV được các bác sĩ chỉnh định, tùy thuộc vào thời gian giữa các lần phơi nhiễm khác nhau ở các bệnh nhân. Các xét nghiệm kháng thể thế hệ thứ 3 là phổ biến nhất và yêu cầu các mẫu máu phải được xét nghiệm tại phòng xét nghiệm.

Ngoài ra các xét nghiệm kháng nguyên/kháng thể thế hệ thứ 4 có thể phát hiện HIV chỉ trong vòng 1 tháng kể từ khi tiếp xúc. Tuy nhiên để cho ra kết quả từ các xét nghiệm này phải mất vài ngày đến vài tuần, nhưng lại có độ chính xác rất cao.

Xét nghiệm chẩn đoán HIV ở các trung tâm - cơ sở y tế cho kết quả chính xác

Với các loại test nhanh có sẵn cho kết quả trong vòng 20 phút nhanh hơn với loại xét nghiệm kháng thể. Tuy nhiên, độ chính xác của các loại test nhanh thấp hơn bởi chúng chỉ có tác dụng sàng lọc dùng trong các phương pháp dịch tễ học. Vì vậy bác sĩ phụ trách có thể đề nghị các loại xét nghiệm chẩn đoán lần thứ hai nếu kết quả dương tính. Như các loại xét nghiệm lấy mẫu máu, đôi khi là xét nghiệm nước bọt hoặc nước tiểu. 

Các loại test HIV được lưu hành trên thị trường

Đáp ứng nhu cầu cũng như mong muốn của khách hàng, hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại test xét nghiệm HIV tại nhà nhanh chóng. Tuy nhiên đâu là loại nên tin dùng hoặc có chất lượng tốt trong chẩn đoán nhanh. Trong đó, đã có 3 bộ test HIV tại nhà là Everlywell, OraQuick và LetsGetChecked. Đã được cục dược phẩm y tế - Cục quản lý thực phẩm (CCD) tại Hoa Kỳ công nhận và cho phép lưu hành.

OraQuick

Hiện nay các sản phẩm này đã được lưu hành trên thị trường dược phẩm hay y tế. Tuy nhiên, OraQuick là xét nghiệm HIV tại nhà đầu tiên được các tổ chức có thẩm quyền chấp thuận. Theo hướng dẫn, loại que test HIV này giống như cách các que test sử dụng trong các phòng xét nghiệm được các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác.

Cách thức thực hiện:

• Cần sử dụng tăm bông đưa vào bên trong miệng và lấy dịch, nước bọt. 
• Đặt tăm bông đó vào ống dung dịch sẵn trong bộ test.

Sau khi xét nghiệm xong thường có kết quả trong vòng từ 20 - 40 phút. Nếu kết quả xuất hiện trên que test là một vạch thì âm tính. Còn hiển thị hai vạch tức là có khả năng bạn đã bị nhiễm HIV. Khi đó bạn nên đi tới các trung tâm - cơ sở y tế xét nghiệm xem đây là dương tính thật hay giả mới có sự chẩn đoán chính xác. 

Everlywell

Với Everlywell không giống các xét nghiệm test HIV nhanh, chúng không cho kết quả trong ngày. Xét nghiệm này yêu cầu phải lấy mẫu máu ở đầu ngón tay sau đó gửi gửi mẫu đến phòng thí nghiệm giải thích được xét nghiệm. Tuy nhiên, kết quả sẽ có trong vòng 5 ngày trở lại trên trang web của Everlywell. Tại đây kết quả xét nghiệm của bạn sẽ được giải thích rõ ràng và tư vấn các bước xử trí tiếp theo bởi các chuyên gia y tế có trình độ cao. 

LetsGetChecked

Họ sẽ cung cấp nhiều các bài test, kiểm tra tại nhà sau khi làm thực hiện xong sẽ phải gửi lại các bài test đó cho họ. Loại xét nghiệm này không cung cấp cho bạn kết quả trong ngày bởi bộ xét nghiệm này yêu cầu cả mẫu máu và mẫu nước tiểu. Vì vậy, các kết quả xét nghiệm của bạn sẽ được trả về trong vòng một tuần. 

Các loại test nhanh khác

Loại này có ưu điểm là rẻ hơn các loại phía trên và nhanh, đơn giản, dễ thực hiện. Là các phương pháp sử dụng máu trên đầu ngón tay hoặc nước bọt để phát hiện kháng thể virus HIV. Tuy nhiên, trên thực tế thì kháng thể virus HIV không tồn tại trong nước bọt và cũng lây lan qua đường này. Nhưng các loại dịch của cơ thể tiết ra bao gồm nước bọt, sữa... Thì chúng lại có khả năng thể hiện rằng có hay không có kháng thể HIV ở bên trong cơ thể.

• Que test nhanh Alere Determine HIV.
• Que test nhanh HIV Fastep.
• Que test nhanh HIV Acon.
• Que test nhanh HIV Test Cassette.

Que xét nghiệm HIV tại nhà cho kết quả nhanh chóng

Ưu và nhược điểm của xét nghiệm HIV tại nhà

Với ưu điểm, các xét nghiệm HIV tại nhà mang lại sự thuận tiện nhiều hơn so với công sức mà chúng ta bỏ ra đến các cơ sở y tế hoặc phòng khám. Những người không có phương tiện đi lại hoặc phải di chuyển một quãng đường rất xa sẽ thấy việc này dễ dàng hơn nhiều. Ngoài ra, vì xét nghiệm HIV tại nhà trả kết quả chỉ sau 20 phút sẽ giúp bạn sàng lọc xem cơ thể bạn có phơi nhiễm với HIV hay không. Vì vậy phát hiện sớm khi tiếp xúc với các tác nhân phơi nhiễm HIV là điều cần thiết để điều trị thành công HIV. Và còn tránh việc truyền nhiễm cho những người thân xung quanh bạn.

Tuy nhiên, với xét nghiệm HIV tại nhà có thể là một lựa chọn phù hợp cho việc kiểm tra định kỳ với tất cả mọi người và cả những đối tượng tiếp xúc nhiều với các nguy cơ lây nhiễm HIV. Vì vậy đây có thể không phải là cách tốt nhất để chẩn đoán hay xác định chính xác tình trạng nhiễm HIV của bạn bởi chúng chỉ là phương thức sàng lọc. Nên nếu bạn đang có kết quả dương tính với HIV thì cũng đừng lo lắng bởi cũng có thể chúng dương tính giả. Lúc này bạn nên tới các trung tâm - cơ sở y tế để được chẩn đoán cũng như xử lý các bước tiếp theo. 

Khi nào chúng ta nên thực hiện các xét nghiệm HIV tại nhà? 

Theo tổ chức y tế thế giới khuyến cáo, mọi người ở độ tuổi từ 13 đến 64 nên được xét nghiệm HIV ít nhất một lần nếu như họ ít tiếp xúc với các nguy cơ lây nhiễm. Và với những người có nguy cơ phơi nhiễm với HIV cao thì nên làm các xét nghiệm kiểm tra thường xuyên hơn. Vậy đâu là những người có nguy cơ cao, người nguy cơ thấp bị nhiễm HIV. Do đó mọi người nên tự hỏi bản thân một số câu hỏi như sau:

• Gần đây bạn có quan hệ tình dục với người nhiễm HIV không?
• Gần đây bạn có quan hệ tình dục với người có nguy cơ bị nhiễm HIV cao hay không?
• Bạn có dùng chung kim tiêm để sử dụng các chất kích thích (ma túy, cần sa) hay không?
• Bạn có tiền sử mắc bệnh viêm gan hoặc bệnh lao hay không?

Dùng chung kim tiêm tăng nguy cơ phơi nghiễm HIV 

Qua bài viết trên, nhà thuốc Long Châu đã cung cấp cho độc giả thấy được xét nghiệm HIV tại nhà là một lựa chọn khả thi và thuận tiện để sàng lọc kiểm tra tình trạng HIV hiện tại của bản thân. Đây cũng là một trong những cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của bản thân và cả những người thân xung quanh bạn không bị nhiễm HIV. 

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp