Các phương pháp điều trị viêm tai giữa hiện nay

Viêm tai giữa là bệnh lý khá phổ biến đặc biệt ở trẻ nhỏ, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như đau tai, sốt, mất ngủ… Việc điều trị viêm tai giữa cần được thực hiện theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để tránh các biến chứng nguy hiểm như thủng màng nhĩ, giảm thính lực hay viêm tai mạn tính. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và nguyên nhân gây viêm, bác sĩ có thể chỉ định điều trị nội khoa hoặc can thiệp ngoại khoa.

Điều trị viêm tai giữa: Điều trị nội khoa

Trong đa số trường hợp, viêm tai giữa có thể được kiểm soát hiệu quả bằng phương pháp điều trị nội khoa, đặc biệt nếu chưa cần thiết phải thực hiện các thủ thuật can thiệp.

Sử dụng thuốc giảm đau và hạ sốt

Sử dụng thuốc giảm đau và hạ sốt là bước điều trị đầu tiên nhằm giảm nhanh triệu chứng khó chịu như đau tai và sốt. Các loại thuốc phổ biến được bác sĩ khuyên dùng là acetaminophen (paracetamol) và ibuprofen, với liều lượng được điều chỉnh phù hợp theo độ tuổi và cân nặng. Những loại thuốc này không chỉ giúp bệnh nhân cảm thấy dễ chịu hơn mà còn hỗ trợ cải thiện chất lượng giấc ngủ, nhất là ở trẻ em. Ngoài thuốc uống, một số trường hợp có thể được kê thêm thuốc nhỏ tai giúp giảm đau tại chỗ.

Thuốc kê đơn

Thuốc kháng sinh chứa hoạt chất Amoxicillin là loại kháng sinh được sử dụng với liều cao kéo dài trong 10 ngày. Loại thuốc này có chi phí thấp, an toàn, hiệu quả cao và cho nồng độ tốt trong khoang tai giữa.

Trong trường hợp người bệnh dị ứng với penicillin, bác sĩ có thể thay thế bằng các kháng sinh nhóm macrolid như azithromycin, clarithromycin hoặc nhóm cephalosporin như cefdinir, cefpodoxime, cefuroxime.

Nếu bệnh không cải thiện sau khi dùng amoxicillin đơn thuần, có thể chuyển sang phác đồ mạnh hơn với amoxicillin-clavulanate liều cao. Đối với trẻ em không dung nạp thuốc đường uống do nôn ói, bác sĩ có thể cân nhắc tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm bắp.

Quan trọng nhất, việc sử dụng kháng sinh cần được chỉ định cẩn trọng nhằm hạn chế nguy cơ kháng thuốc và bảo vệ hệ miễn dịch tự nhiên, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Theo khuyến cáo, chỉ nên dùng kháng sinh cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên khi có triệu chứng nặng như sốt cao trên 39°C, đau tai dữ dội kéo dài trên 48 giờ.

Điều trị viêm tai giữa: Điều trị ngoại khoa

Trong nhiều trường hợp, viêm tai giữa có thể được điều trị hiệu quả bằng thuốc. Tuy nhiên, nếu bệnh tái phát liên tục, kéo dài hoặc không đáp ứng tốt với điều trị nội khoa, các bác sĩ có thể chỉ định phương pháp ngoại khoa nhằm giải quyết triệt để nguyên nhân gây bệnh và phòng ngừa biến chứng.

Theo hướng dẫn của Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ, trẻ nhỏ có thể được xem xét phẫu thuật nếu gặp tình trạng viêm tai giữa 3 lần trong vòng 6 tháng hoặc 4 lần trong một năm, hoặc khi có dịch trong tai giữa tồn tại trên 3 tháng mà không cải thiện.

Đặt ống thông khí màng nhĩ

Đặt ống thông khí màng nhĩ là một trong những phẫu thuật phổ biến nhất trong điều trị viêm tai giữa mạn tính hoặc tái phát. Ở trẻ nhỏ, vòi nhĩ, cơ quan nối tai giữa với vùng vòm họng thường hoạt động kém hiệu quả, khiến dịch không thoát ra được và tạo môi trường cho vi khuẩn phát triển. Việc đặt ống thông khí trên màng nhĩ giúp dẫn lưu dịch tai giữa ra ngoài, giảm áp lực và ngăn ngừa tái phát.

Phẫu thuật được tiến hành nhanh chóng trong khoảng 5-10 phút dưới hình thức gây mê toàn thân nhẹ, không cần đặt nội khí quản. Sau phẫu thuật, trẻ có thể được về nhà trong vòng 24 giờ nếu tình trạng ổn định.

Nạo VA (amidan vòm)

Một số trường hợp viêm tai giữa có liên quan đến mô VA bị viêm nhiễm, nơi chứa vi khuẩn gây bệnh và cản trở hoạt động của vòi nhĩ. Khi VA quá phát gây bít tắc đường thở, gây viêm tai tái phát, hay ảnh hưởng đến thính lực, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật nạo VA.

Tại các cơ sở y tế hiện đại như Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, kỹ thuật nạo VA sử dụng máy Coblator công nghệ Plasma, cho phép loại bỏ mô viêm nhanh chóng chỉ trong 30 phút với ít chảy máu, ít đau và phục hồi nhanh chóng.

Chọc hút dịch tai giữa

Nếu tai giữa chứa nhiều dịch gây áp lực và đau nhức, bác sĩ có thể tiến hành chọc hút dịch thông qua một mũi kim chuyên dụng xuyên qua màng nhĩ. Phương pháp này giúp giảm đau, giảm áp lực và hỗ trợ điều trị hiệu quả hơn, đặc biệt trong những trường hợp cần xác định chính xác tác nhân gây bệnh. Phương pháp được thực hiện dưới gây tê hoặc gây mê nhẹ, phù hợp với từng độ tuổi của trẻ.

Hướng dẫn chăm sóc và vệ sinh tai đúng cách khi điều trị viêm tai giữa

Sau điều trị viêm tai giữa, việc vệ sinh và chăm sóc tai đúng cách đóng vai trò vô cùng quan trọng nhằm ngăn ngừa tái phát, giảm nguy cơ nhiễm trùng và giúp quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi hơn.

Tránh để nước vào tai

Trong thời gian đang điều trị hoặc vừa phục hồi sau viêm tai giữa, không để nước lọt vào ống tai là nguyên tắc hàng đầu. Khi tắm gội, rửa mặt, bạn nên dùng nút tai chuyên dụng, bịt tai bằng bông khô hoặc mũ trùm đầu để tránh nước xâm nhập vào tai. Sau khi tiếp xúc với nước, hãy dùng khăn mềm sạch hoặc bông gòn khô lau nhẹ vành tai, tránh ngoáy sâu vào bên trong.

Tuyệt đối không sử dụng tăm bông, dụng cụ ngoáy tai hay bất kỳ vật cứng nào để lấy ráy tai hoặc dịch bên trong. Những hành động này có thể gây tổn thương ống tai, rách màng nhĩ và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.

Vệ sinh mũi họng thường xuyên

Mũi và họng là “cửa ngõ” dẫn vi khuẩn đến tai giữa. Do đó, người bệnh nên rửa mũi họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý để loại bỏ vi khuẩn, virus và ngăn ngừa các bệnh lý liên quan như viêm VA, viêm amidan những nguyên nhân phổ biến góp phần gây viêm tai giữa.

Chăm sóc sau phẫu thuật

Nếu bạn hoặc trẻ nhỏ được can thiệp phẫu thuật viêm tai giữa (như đặt ống thông khí hoặc mổ hở), hãy tuân thủ hướng dẫn vệ sinh vết mổ của bác sĩ. Có thể vệ sinh vết mổ tại nhà bằng dung dịch sát trùng an toàn, hoặc đến cơ sở y tế để được hỗ trợ chuyên môn.

Viêm tai giữa ở mức độ nhẹ có thể tự khỏi sau vài ngày nhờ hệ miễn dịch. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định kháng sinh nếu nguyên nhân là vi khuẩn. Không nên tự ý dùng thuốc tại nhà vì có thể gây kháng thuốc và nhiều biến chứng nguy hiểm.

Bạn có thể giảm đau tại nhà bằng thuốc hạ sốt không kê đơn, chườm ấm bên ngoài tai và lau sạch dịch tiết bằng khăn mềm nếu có. Nếu sau vài ngày không thuyên giảm, hãy nhanh chóng đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị phù hợp.

Khi đi khám, đừng quên cung cấp đầy đủ thông tin về tiền sử bệnh, dị ứng thuốc và yếu tố di truyền để bác sĩ chẩn đoán chính xác và đưa ra phác đồ hiệu quả nhất.

Viêm tai giữa là bệnh lý cần được phát hiện và điều trị sớm để tránh những biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe và thính lực lâu dài. Người bệnh không nên chủ quan hay tự ý dùng thuốc mà cần tuân thủ điều trị viêm tai giữa đúng chỉ định của bác sĩ để quá trình phục hồi đạt hiệu quả cao nhất. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở tai, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.