Viêm đại tràng ở trẻ em có nguy hiểm không? Cách điều trị viêm đại tràng ở trẻ em

Viêm đại tràng là một bệnh thường gặp ở người lớn nhiều hơn so với trẻ em. Tuy nhiên, viêm đại tràng ở trẻ em có thể gây ra nhiều vấn đề liên quan đến sức khỏe và tiêu hóa cho trẻ. Các triệu chứng do viêm đại tràng gây ra có thể kéo dài suốt đời, trong trường hợp xảy ra các biến chứng nguy hiểm, sẽ phải cắt bỏ đại tràng.

Viêm đại tràng ở trẻ em là gì?

Viêm đại tràng ở trẻ em là một bệnh lý gây viêm nhiễm ở niêm mạc đại tràng. Nó có thể gây ra các triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Mặc dù tình trạng viêm đại tràng không phổ biến ở trẻ, nhưng đây là một tình trạng mãn tính, có thể kéo dài suốt đời và ảnh hưởng đến sự phát triển, tăng trưởng của trẻ nhỏ nếu trẻ không may mắc bệnh trước khi dậy thì.

So với bệnh Crohn thì viêm đại tràng ít phổ biến hơn. Theo các nghiên cứu thống kê, có khoảng 23.000 trẻ em và thanh thiếu niên tại Hoa Kỳ bị viêm đại tràng. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng con số này vẫn còn thấp hơn nhiều so với thực trạng hiện tại. Đồng thời, số trường hợp trẻ em mắc bệnh đang ngày càng gia tăng.

Thông thường, các biểu hiện do viêm đại tràng gây ra ở trẻ em khó để phát hiện vì trẻ còn nhỏ, chưa nhận thức rõ ràng được những thay đổi trong cơ thể cũng như các triệu chứng của bệnh. Trẻ thường chỉ cảm thấy đau bụng, biếng ăn, mệt mỏi. Ngoài ra, trẻ còn có thể bị tiêu chảy, sốt, sụt cân, đi đại tiện ra máu. Các triệu chứng này có thể xuất hiện theo chu kỳ hoặc liên tục trong một khoảng thời gian. Vậy nên, cha mẹ cần theo dõi kỹ hơn về các thói quen sinh hoạt của con. Nếu trẻ có bất kỳ biểu hiện nào khác thường, phụ huynh cần đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị. 

Nguyên nhân gây viêm đại tràng ở trẻ nhỏ

Hiện nay vẫn chưa xác định được nguyên nhân cụ thể gây ra viêm đại tràng của trẻ em. Nhưng một số chuyên gia cho biết tình trạng này có thể xuất phát từ một số nguyên nhân dưới đây:

• Chế độ ăn uống: Bệnh viêm đại tràng ở trẻ em và viêm đại tràng nói chung đều có liên quan mật thiết đến chế độ ăn uống. Thói quen ăn uống không khoa học, ăn thực phẩm nhiều dầu mỡ, ăn các thực phẩm không rõ nguồn gốc và không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, virus, và nấm tấn công vào đại tràng, gây ra các bệnh về đại tràng, trong đó tiêu biểu là viêm đại tràng. Loại vi khuẩn thường gặp gây ra viêm dạ dày và đại tràng chính là Helicobacter pylori.
• Căng thẳng, áp lực: Áp lực từ gia đình, học tập, thi cử,... có thể khiến cho trẻ mệt mỏi, căng thẳng, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ, kể cả sức khỏe hệ tiêu hóa. Vào thời điểm này, trẻ dễ mắc viêm đại tràng vì hiệu quả làm việc của hệ vi khuẩn đường ruột của trẻ kém hơn. 
• Sử dụng một số loại thuốc: Một số loại thuốc kháng sinh, giảm đau, thuốc hạ sốt khi lạm dụng hoặc sử dụng không đúng theo chỉ định có thể gây ra các tác dụng phụ và dẫn đến tổn thương ở hệ tiêu hóa của trẻ. 
• Di truyền: Di truyền được cho là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Có khoảng 20% trường hợp viêm đại tràng ở trẻ em liên quan đến yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có người mắc bệnh viêm đại tràng, nguy cơ trẻ mắc bệnh cũng sẽ cao hơn.

Viêm đại tràng ở trẻ em có nguy hiểm không?

Trong một số trường hợp nghiêm trọng, tình trạng viêm đại tràng ở trẻ có thể gây ra một số triệu chứng dường như không liên quan đến đường tiêu hóa khiến bệnh khó chẩn đoán, nhầm lẫn với các bệnh lý khác như phát ban, tổn thương da, xương giòn, đau khớp, rối loạn gan, viêm mắt, thiếu máu, suy dinh dưỡng, sỏi thận, Megacolon độc,... Chính vì thế nên, việc theo dõi sức khỏe thường xuyên và đưa trẻ đi thăm khám định kỳ là rất quan trọng để phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.

Phương pháp chẩn đoán và điều trị viêm đại tràng ở trẻ em

Phương pháp chẩn đoán

Để chẩn đoán bệnh viêm đại tràng ở trẻ em, bác sĩ sẽ chỉ định cho trẻ làm nhiều xét nghiệm khác nhau để loại trừ khả năng mắc các bệnh lý khác có biểu hiện tương tự. Quá trình chẩn đoán thường được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa hoặc bác sĩ nhi. Một số phương pháp xét nghiệm để chẩn đoán viêm đại tràng ở trẻ bao gồm:

• Xét nghiệm máu: Khi bạch cầu trong cơ thể tăng cao là dấu hiệu của tình trạng viêm nhiễm, hệ thống miễn dịch đang có vấn đề, các chỉ số liên quan đến hồng cầu cũng giúp chẩn đoán thêm về tình trạng thiếu máu.
• Xét nghiệm mẫu phân: Kiểm tra xem có sự hiện diện của máu trong phân hay không, có vi khuẩn không mong đợi hay ký sinh trùng hay không.
• Nội soi tiêu hóa: Có thể thực hiện nội soi dạ dày hoặc đại tràng để xem trực tiếp hoặc lấy mẫu niêm mạc đại tràng để kiểm tra có dấu hiệu viêm hay không.
• Chụp X-quang với thuốc Baryt cản quang: Phương pháp này sẽ giúp bác sĩ có thể xác định các vùng đại tràng bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn dựa trên hình ảnh X-quang.

Phương pháp điều trị

Tùy vào mức độ nghiêm trọng của triệu chứng và cơ thể của trẻ có thể đáp ứng được phương pháp điều trị nào, bác sĩ sẽ chỉ định cho trẻ điều trị viêm loét đại tràng theo phương pháp phù hợp. Một số loại thuốc thường được sử dụng để điều trị viêm đại tràng cho trẻ như:

• Corticosteroid: Giữ cho hệ thống miễn dịch không tấn công đến đại tràng.
• Aminosalicylat: Giảm viêm trong đại tràng.
• Chất ngăn chặn TNF - alpha hoặc chất điều hòa miễn dịch: Giảm phản ứng viêm trong cơ thể.

Trong trường hợp cơ thể của trẻ không đáp ứng với thuốc và các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn, bác sĩ sẽ đề nghị phẫu thuật để cắt bỏ phần đại tràng bị ảnh hưởng bởi tình trạng viêm. Bạn đừng quá lo lắng về việc này vì con bạn có thể sống mà không cần một phần hoặc toàn bộ đại tràng. Tuy nhiên, việc cắt bỏ ít nhiều sẽ ảnh hưởng đến tiêu hóa của trẻ. 

Một vấn đề cần lưu ý là viêm đại tràng vẫn có thể xuất hiện lại ở phần đại tràng còn lại. Đối với một số trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định cắt bỏ toàn bộ đại tràng. Lúc này một phần ruột non sẽ được chuyển hướng qua thành bụng để phân thoát ra ngoài.

Cách phòng ngừa viêm đại tràng ở trẻ em hiệu quả

Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa viêm đại tràng ở trẻ em mà phụ huynh cần lưu lại:

• Đảm bảo duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học cho trẻ, cân đối giữa các nhóm thực phẩm. Chú ý bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất. Hạn chế thực phẩm tươi sống, đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ và chất béo bão hòa.
• Cho trẻ tập luyện một số môn thể thao với tần suất hợp lý và vừa sức.
• Không tự ý cho trẻ sử dụng bất kì loại thuốc nào mà không có chỉ định của bác sĩ.
• Giáo dục cho trẻ cần thông báo với cha mẹ ngay khi có các tình trạng bất thường như khó chịu, đau bụng,...
• Cho trẻ thăm khám sức khỏe định kỳ.

Viêm đại tràng ở trẻ em là một vấn đề cần được quan tâm và điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và cách phòng ngừa có thể giúp ba mẹ nhận biết sớm về được tình trạng của con mình và phòng ngừa bệnh cho con hiệu quả.

Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết bệnh phình đại tràng bẩm sinh ở trẻ