Cây đuôi chuột giúp điều trị bệnh hiệu quả như thế nào?

Theo đông y, cây đuôi chuột có vị hơi đắng, tính lạnh, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu. Mặc dù là cây mọc hoang và còn là cái tên xa lạ với nhiều người nhưng rất có lợi cho sức khỏe. Để tìm hiểu về loại cây này, mời bạn theo dõi thông tin trong bài viết sau.

Thông tin về cây đuôi chuột

Đặc điểm của cây đuôi chuột

Cây đuôi chuột thuộc họ cỏ roi ngựa. Là cây thảo sống lâu năm màu xanh tím, cao trung bình khoảng 2m, phiến lá dài khoảng 3 - 8cm, rộng 2 - 4cm, lá mọc đối xứng, mép lá có răng cưa và phát triển thành cụm dài 20 - 40cm. Tháng 4 và tháng 6 hàng năm là thời điểm hoa đuôi chuột nở rộ. 

Châu Mỹ là quê hương của cây đuôi chuột, sau đó di cư đến các nơi khác trên thế giới. Ở các nước khác, trong đó có Việt Nam, mọc ở nhiều bãi hoang, ruộng, bụi ven đường. Cây đuôi chuột sau khi thu hoạch chỉ cần loại bỏ những lá hư, rửa sạch và phơi khô là có thể sử dụng. Nên bảo quản dược liệu nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm ướt và ánh nắng trực tiếp. 

Thành phần hoá học trong cây đuôi chuột: Cây đuôi chuột được sử dụng nhiều trong các bài thuốc cổ truyền nên đã có nhiều nghiên cứu xác định hoạt chất có công dụng chữa bệnh. Một số hợp chất có hoạt tính sinh học như alkaloid, flavonoid, phenol, steroid và terpenoid, dịch chiết có hoạt tính kháng khuẩn đối với nhiều chủng vi khuẩn. Ngoài ra cây còn chứa carbohydrate, protein, glycosidic, dopamine, tarphetamin, tannic và acid chlorogenic. 

Công dụng của cây đuôi chuột trị bệnh

Thân cây đuôi chuột chứa glycosid, lá và thân chứa amphetamine và dopamin, rễ chứa nhiều axit chlorogenic và tanin. Trong Đông y, cây đuôi chuột có tính hàn, vị đắng, giải độc, lợi tiểu rất tốt để chữa chứng mụn nhọt, viêm thận, tiêu chảy, thấp khớp,… 

• Người Ấn Độ dùng cây đuôi chuột chữa bệnh mụn nhọt, lở loét, đục thuỷ tinh thể,...
• Người Brazil dùng cây đuôi chuột để hạ sốt, trị kiết lỵ và chữa bệnh ngoài da có mủ.
• Người Trung Quốc dùng đuôi chuột chữa viêm họng, bạch đới, sỏi tiết niệu, rắn cắn, viêm nhiễm đường tiết niệu,...

Theo nghiên cứu y học hiện đại: 

• Thân và lá đuôi chuột tươi chiết xuất được hàm lượng ethanol cao giúp giãn mạch, chống co thắt nhờ đó quá trình tuần hoàn máu ở tim được cải thiện, tránh nguy cơ đau thắt ngực, khó thở, mệt mỏi.
• Lá bài tiết nhiều etyl axetat có tác dụng ức chế hoạt động của ấu trùng ve và hạn chế sự sinh sôi, phát triển của ấu trùng muỗi.
• Tinh dầu từ lá đuôi chuột tươi giúp ổn định đường huyết, hạ huyết áp, rất tốt cho người bị tiểu đường và các bệnh tim mạch.
• Nhờ chứa các hoạt chất như tanin, saponin, flavonoid, đuôi chuột có tác dụng kháng viêm, chống nhiễm khuẩn, ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm chéo, viêm nhiễm cấp và mãn tính.
• An thần, giảm đau, tiêu chảy, làm lành vết thương, giải độc gan, hạ men gan, thấp khớp, cảm, ho, viêm họng, viêm kết mạc cấp,...

Những bài thuốc từ cây đuôi chuột

Các bài thuốc chữa bệnh từ cây đuôi chuột: 

• Chữa mụn nhọt, viêm da: Chuẩn bị 60g ngưu tất, 90g cây đuôi chuột, 60g bọ mắm. Làm sạch, giã nát và đắp lên da có mụn viêm.
• Chữa bạch đới, khí hư: Chuẩn bị 40g rễ đuôi chuột, 20g bạch đồng nữ, 20g bạc thau. Rửa sạch các nguyên liệu, sắc với 700ml nước đun sôi cho đến khi còn 300ml, lọc lấy nước uống 2 - 3 lần/ngày.
• Chữa viêm họng: Dùng cây đuôi chuột tươi, rửa sạch ngâm nước muối. Sau đó để ráo rồi ngậm trong cổ họng, có thể thêm đường cho dễ dùng. 
• Chữa tê nhức chân tay, đau nhức xương khớp, phong thấp: Chuẩn bị 40g đuôi chuột, 10g dây đau xương, 10g thương nhĩ tử, 10g hạt gấc đem rửa sạch nấu nước trong ngày để giảm đau nhức xương khớp.
• Chữa sốt rét: Lá cây thuốc chuột rửa sạch với nước muối, đun với nước uống hàng ngày.
• Trị giun cho trẻ nhỏ: Rễ cây đuôi chuột rửa sạch, giã vắt lấy nước cho trẻ uống.
• Chữa vàng da, sốt, tiểu vàng do bệnh gan: Dùng hỗn hợp gồm 40g rau má, 40g diếp cá, 40g đuôi chuột, 40g cây chó đẻ, sắc nước uống hàng ngày.
• Điều trị bầm tím: Cây đuôi chuột và cây cứt lợn rửa sạch, tán nhuyễn đắp vào chỗ đau, dùng băng gạc cố định và thay băng 1 lần/ngày.
• Chữa viêm đường tiết niệu: Kim ngân hoa 10g, cây bòng bong 30g, cỏ đuôi chuột 40g, mã đề 30g, sắc lấy nước uống đến khi khỏi bệnh.
• Trị tiêu chảy và ho: Dùng 20 - 30g đuôi chuột khô, đun với 1 lít nước trên lửa nhỏ cho đến khi cạn còn 500ml thì tắt bếp để nguội, uống hết trong ngày, chia làm nhiều lần.

Tất cả các bài thuốc trên chỉ mang tính chất tham khảo. Nếu muốn sử dụng, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ đông y.

Lưu ý khi sử dụng cây đuôi chuột

Cây đuôi chuột không chỉ là một loại dược liệu có nhiều công dụng cho sức khỏe mà còn có một số tác dụng phụ nên người sử dụng cần hết sức cẩn thận: 

• Vì cây đuôi chuột có tính hàn nên lưu ý khi sử dụng trong một thời gian dài, đặc biệt là những người có thể hư hàn. 
• Không dùng cho người bị hạ đường huyết, huyết áp thấp, phụ nữ có thai và cho con bú, trẻ sơ sinh.
• Tác dụng đối của cây đuôi chuột với tim mạch chỉ mới được nghiên cứu trên động vật nên không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp điều trị y học hiện đại. Vì vậy, bạn chỉ nên sử dụng loại thuốc này như một phương pháp hỗ trợ điều trị và nên hỏi ý kiến ​​bác sĩ trước khi sử dụng.
• Nếu trong quá trình sử dụng phát hiện có bất kỳ hiện tượng bất thường nào như mẩn đỏ, mề đay, buồn nôn,… thì nên ngưng sử dụng và đi khám để tìm ra nguyên nhân.

Tóm lại, cây đuôi chuột thuộc nhóm cây có dược tính cao, mang lại nhiều giá trị trong y học. Tốt nhất bạn nên nhờ tư vấn của bác sĩ Đông y về liều lượng và cách dùng để tối ưu hóa tác dụng điều trị đồng thời tránh những rủi ro không mong muốn.

Cao Hiếu

Nguồn tham khảo: Tổng hợp