Đau thượng vị nên ăn gì và kiêng ăn gì để mau giảm đau và khỏi bệnh?

Đau thượng vị nên ăn gì và kiêng ăn gì là thắc mắc của rất nhiều người với mong muốn có thể hạn chế tối đa những cơn đau xuất hiện, cải thiện tình trạng bệnh thông qua chế độ ăn uống, hỗ trợ quá trình điều trị bệnh một cách tốt nhất.

Đau thượng vị là gì?

Đau thượng vị là những cơn đau khó chịu ở vùng bụng trên rốn và dưới xương ức.

Triệu chứng này thường xuất phát từ chế độ ăn uống thiếu chất và cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề về dạ dày và các bệnh lý nguy hiểm khác, chẳng hạn như loét dạ dày, chảy máu dạ dày, sỏi mật, viêm tụy.

Những biểu hiện chung của bệnh đau thượng vị là đau âm ỉ vùng thượng vị, do dạ dày khó tiêu khi ăn đồ nhiều dầu mỡ, sử dụng chất kích thích, đồ uống có ga, ăn quá no,… Ngoài ra, đau thượng vị là triệu chứng của các bệnh về dạ dày sẽ xảy ra trong các trường hợp sau:

• Đau rát thượng vị khi ăn quá no hoặc quá đói hoặc uống đồ uống có cồn.
• Đầy hơi chướng bụng, đặc biệt là ợ hơi vào ban đêm, do thức ăn bị ứ đọng, tạo ra khí gây áp lực lên niêm mạc dạ dày.
• Trào ngược axit do dạ dày tiết quá mức hoặc thực quản bị suy yếu.
• Chán ăn, sụt cân nhanh chóng do đầy bụng, khó tiêu, cơ thể mệt mỏi.

Vai trò của chế độ ăn uống đối với tình trạng này?

Sau khi thức ăn được nghiền nát trong miệng, nó sẽ được chuyển đến dạ dày để chuẩn bị cho quá trình tiêu hóa. Vì vậy, thức ăn liên quan mật thiết đến sức khỏe của dạ dày, đặc biệt là sức khỏe của toàn bộ cơ thể. Các nhà dinh dưỡng học cho rằng, nguồn thực phẩm giúp cung cấp năng lượng cho hoạt động thể chất đồng thời bổ sung chất dinh dưỡng để duy trì sự sống.

Tuy nhiên, không phải nhóm thực phẩm nào cũng tốt cho cơ thể. Thói quen ăn những thực phẩm có hại cho cơ thể không những không cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết mà còn khiến cơ thể có nguy cơ bị trào ngược dạ dày thực quản, viêm loét dạ dày tá tràng, đau thượng vị và các bệnh đường tiêu hóa khác, đồng thời có thể kèm theo các triệu chứng như ăn không tiêu, đầy hơi, buồn nôn, nôn mửa, ợ hơi, ợ chua,…

Ngoài ra, những trường hợp mắc bệnh về dạ dày nếu không có chế độ ăn uống khoa học và lành mạnh có thể khiến các triệu chứng bệnh thường xuyên tái phát, cơn đau tăng lên, có thể xảy ra các biến chứng. Vì vậy, nên ăn gì và kiêng gì để không bị đau thượng vị là điều mà người bệnh nào cũng cần lưu ý.

Đau thượng vị nên ăn gì?

Tùy thuộc vào nguyên nhân và triệu chứng của bệnh mà chúng ta có thể xác định được nhóm thực phẩm phù hợp cho người bị đau thượng vị.

Nhóm thực phẩm có tác dụng trung hoà axit

Để giảm các triệu chứng và cải thiện bệnh, bạn nên bổ sung các thực phẩm này vào khẩu phần ăn: Rau tươi, mật ong, nghệ, cà rốt, bắp cải,… Ngoài ra, bạn nên tăng cường sử dụng các loại thực phẩm giàu tinh bột như: Gạo, ngô, khoai,…

Ở những bệnh nhân bị đau thượng vị có liên quan đến các vấn đề về dạ dày, nồng độ axit trong dịch vị tăng cao là nguyên nhân gây ra cơn đau. Do đó, việc trung hòa lượng axit bằng cách bổ sung những thực phẩm này sẽ là liều thuốc giảm đau hiệu quả.

Nhóm thực phẩm dễ tiêu hóa

Đau thượng vị là triệu chứng điển hình của các bệnh liên quan đến dạ dày, để tránh tình trạng khó tiêu và giảm áp lực cho dạ dày, người bệnh nên ăn thức ăn mềm. Không chỉ vậy, các thức ăn mềm, dễ tiêu còn hỗ trợ quá trình tiêu hóa giảm bớt lượng axit dư thừa trong dạ dày.

Tùy theo thể trạng mà lựa chọn thức ăn phù hợp, nên bổ sung một số thức ăn mềm như:

• Các món ăn được hầm hoặc ninh nhừ, tăng cường dùng cơm, phở thay cho các loại thực phẩm khác.
• Nếu đau thượng vị kèm theo cảm giác nóng rát thì nên ưu tiên dùng rau diếp, bí xanh, nấm. Ngoài ra nên thường xuyên uống sinh tố trái cây tươi, nước mía, nước bột sắn dây để cơ thể khỏe mạnh và hỗ trợ trong điều trị tình trạng đau thượng vị.
• Trường hợp đau nhức do căng thẳng mệt mỏi nên dùng thức ăn như củ sen, mồng tơi, lạc,...

Nhóm thực phẩm thanh nhiệt, bồi bổ cơ thể

Các loại thực phẩm có tác dụng thanh nhiệt, giải nhiệt, hỗ trợ tiêu hóa như bí đỏ, súp lơ, sữa chua, nước trái cây,... Với người gầy, nên bổ sung các thực phẩm có tính mát như: Đậu xanh, hạt sen,...

Nếu ăn ngủ kém bạn có thể thử dùng các món ăn như bao tử hầm hạt sen, táo đỏ, canh xương hầm rau ngót, bí đỏ hầm đậu phộng, củ sen hầm xương heo,... Còn nếu đầy bụng khó tiêu thì nên ăn nhiều mơ lông, ngò gai, nghệ, húng quế, uống nước lá chanh, vỏ quýt,...

Đau thượng vị nên kiêng gì?

Để những cơn đau không thường xuyên tái phát, người bệnh cần xác định xem đau thượng vị nên kiêng ăn gì. Những thực phẩm mà người bị đau thượng vị nên tránh các loại thức ăn kích thích tiết axit dạ dày.

Như đã đề cập trước đó, đau thượng vị có thể do dịch vị tiết ra quá mức. Do đó, nếu tiếp tục sử dụng các loại thực phẩm làm tăng tiết axit dạ dày thì tình trạng bệnh sẽ ngày càng trầm trọng hơn, tần suất xuất hiện của các cơn đau ngày càng dày đặc hơn, như là:

• Thực phẩm đã qua chế biến, khó tiêu như xúc xích, lạp xưởng, mực khô, giăm bông,…
• Thức ăn nhiều dầu mỡ.
• Trái cây chua.
• Rượu bia, chất kích thích.

Cà phê, trà mạnh, thuốc lá, rượu bia và các chất kích thích khác là những thực phẩm người bị đau thượng vị không nên sử dụng nếu không muốn bị đau thường xuyên. Nghiên cứu y học đã chỉ ra rằng, các chất kích thích có tác dụng ức chế quá trình sản sinh màng nhầy bảo vệ, gây kích thích điều hòa axit dịch vị, viêm nhiễm, khiến người bệnh thường xuyên có cảm giác nóng rát vùng ngực và đau bụng trên.

Không những vậy, chúng còn là tác nhân gây nên tình trạng rối loạn tiêu hóa. Bên cạnh các chất kích thích, người bệnh cũng nên tránh những đồ ăn cay, đồ chiên rán khó tiêu để cải thiện tình trạng bệnh.

Chế độ sinh hoạt cho người bị đau thượng vị

Để có thể cải thiện tình trạng đau thượng vị và ngăn ngừa tái phát. Người bệnh nên lưu ý một số điều sau đây:

• Không nên để bụng quá đói hoặc ăn quá no vì như vậy có thể gây áp lực cho dạ dày và tăng tiết dịch vị gây ra hiện tượng trào ngược, ợ chua, đau vùng thượng vị. Bạn có thể chia nhỏ bữa ăn thành 6 - 8 bữa/ngày để giúp dạ dày hoạt động tốt hơn và trung hòa axit trong dạ dày.
• Lựa chọn nguồn thực phẩm sạch để đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm. Trong quá trình chế biến, cần sơ chế cẩn thận và cắt thành từng miếng nhỏ để hạn chế dung nạp những thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ. Ăn các món hấp, om, luộc giúp tiêu hóa tốt hơn.
• Không nằm hoặc vận động mạnh sau bữa ăn.
• Tránh cảm xúc căng thẳng, stress. Căng thẳng kéo dài có thể khiến các triệu chứng viêm dạ dày trở nên trầm trọng hơn.
• Tuân thủ kế hoạch điều trị của chuyên gia và bác sĩ. Nhất định tránh xa những thực phẩm không tốt cho dạ dày, vì chúng không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng bệnh mà còn làm giảm tác dụng của thuốc.

Hi vọng những chia sẻ trên đã giúp bạn giải đáp được câu hỏi đau thượng vị nên ăn gì và kiêng gì. Đồng thời xây dựng được cho mình một chế độ ăn uống khoa học và phù hợp nhất để có thể loại bỏ sự khó chịu của bệnh đau thượng vị.

Nhung Nguyễn

Nguồn tham khảo: Tổng hợp