Dị ứng thuốc ngừa thai: Những điều chị em phụ nữ cần biết

Tổng quan về dị ứng thuốc ngừa thai

Dị ứng thuốc ngừa thai là tình trạng cơ thể kích ứng với một số thành phần của thuốc. Thống kê cho thấy, có khoảng 10 – 20% người sử dụng thuốc sẽ gặp phải các triệu chứng dị ứng, tùy cấp độ khác nhau. Một số triệu chứng khi bệnh nhân bị dị ứng thuốc là: Cơ thể đột ngột nổi ban đỏ ngứa, nhất là các vùng quanh mắt, quanh miệng, ở gan bàn chân, bàn tay, da đầu,… Hoặc một số triệu chứng như bốc hỏa ở vùng mặt, vùng trên ngực, có thể đi kèm với ngạt sổ mũi, đỏ mắt, chảy nước mắt…

Ngoài ra, một số triệu chứng tiền dị ứng có biểu hiện như: Người bệnh có cảm giác bồn chồn, lo lắng, sợ sệt sau khi dùng thuốc và sau đó có cảm giác khó thở như vướng gì đó ở họng. Nặng hơn sẽ sốt cao tới  38 – 39⁰C, kèm theo cảm giác mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, đau sưng khớp và nổi nhiều hạch.

Dị ứng thuốc ngừa thai là tình trạng cơ thể kích ứng với một số thành phần của thuốc

Nguyên nhân bị dị ứng thuốc ngừa thai

Sau đây là một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến dị ứng thuốc ngừa thai:   

• Những người có tiền sử về dị ứng sẽ có khả năng dị ứng cao hơn khi sử dụng thuốc.
• Tuổi tác và giới tính cũng có vai trò rõ rệt trong nguy cơ dị ứng: Theo thống kê cho thấy, tỷ lệ dị ứng ở nữ nhiều hơn nam.
• Sử dụng thuốc không đúng chỉ định của bác sĩ, không đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng, dùng quá liều lượng, dùng kết hợp nhiều loại thuốc cùng lúc, dùng trong thời gian kéo dài, kết hợp nhiều loại thuốc một lần và không biết chúng phản ứng chéo, tương kỵ lẫn nhau.

Cách sử dụng thuốc ngừa thai hợp lý tránh bị dị ứng thuốc

Thuốc ngừa thai hằng ngày dạng phối hợp

Đây là loại thuốc được điều chế giữa sự kết hợp của Estrogen và Progesteron nhằm ức chế sự phát triển của nang noãn, ngăn cản quá trình rụng trứng. Thuốc được sử dụng hằng ngày có loại 21 hoặc 28 viên có tác dụng tránh thai lên đến 99%. Tuy nhiên, thuốc sẽ đạt hiệu quả tránh thai cao nếu như bạn sử dụng đúng hướng dẫn.

Ngoài việc duy trì lượng hormone trong cơ thể làm cho trứng không rụng, thuốc còn làm mỏng niêm mạc tử cung để trứng thụ tinh cũng không làm tổ. Hơn thế nữa, thuốc làm đặc chất dịch nút cổ tử cung để chống tinh trùng đi qua và làm giảm sự di chuyển của tinh trùng trong ống dẫn trứng.

Thuốc chỉ có tác dụng tránh thai nhưng không có tác dụng phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục trong đó có cả HIV/AIDS.

Những người bị bệnh tim, bệnh gan, huyết áp cao, đái tháo đường, người trên 35 tuổi hút thuốc lá, người đang sử dụng thuốc chữa lao và những người phát hiện có ung thư ở vú hoặc cơ quan sinh dục không nên sử dụng thuốc tránh thai hằng ngày.

Trước khi quyết định thụ thai nên dừng uống thuốc tránh thai 2 – 3 tháng vì ngoài tác dụng ngăn ngừa sự rụng trứng, thuốc tránh thai dạng viên còn gây ra sự thay đổi niêm mạc tử cung làm bào thai khó bám vào tử cung và dễ có nguy cơ sảy thai.

Trước khi thụ thai nên dừng uống thuốc tránh thai hằng ngày 2 – 3 tháng

Thuốc tránh thai hằng ngày chỉ chứa progestin

Viên uống tránh thai chỉ chứa progestin là một loại thuốc uống tránh thai hàng ngày mà thành phần chỉ có một chất nội tiết tố nhóm progestin (không có estrogen). Loại thuốc tránh thai này phù hợp cho những phụ nữ đang cho con bú vì không ảnh hưởng tới việc tiết sữa. 

Khi bắt đầu uống viên uống tránh thai chỉ chứa progestin trong vòng năm ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt (trong đó ngày một là ngày hành kinh đầu tiên) thì nó sẽ có tác dụng ngừa thai ngay trong chu kỳ đó. Việc uống trễ thuốc trong vòng 3 tiếng so với thời điểm thường uống hàng ngày thì coi như đã quên uống thuốc ngày hôm đó. Đối với thuốc tránh thai chỉ chứa progestin thì không gây ảnh hưởng đến lượng sữa tiết ra nếu dùng đúng liều. Sử dụng thuốc an toàn là sau khi sinh từ 6 – 8 tuần.

Tuy nhiên có một số lưu ý khi dùng thuốc tránh thai này:

• Bạn có thể có thai trở lại nhanh chóng ngay sau khi dừng thuốc tránh thai.
• Một vài trường hợp được khuyến cáo không nên sử dụng thuốc này: Những người đang hoặc đã bị ung thư vú, người có tiền sử chảy máu âm đạo bất thường, rối loạn chức năng gan, sử dụng thuốc chữa động kinh.
• Nếu muốn dùng loại thuốc tránh thai có chứa estrogen (viên kết hợp) thì chỉ nên sử dụng sau khi trẻ đã được 6 tháng tuổi và đã bắt đầu ăn dặm vì estrogen có thể làm giảm sự tiết sữa.
• Thuốc có tác dụng ức chế rụng trứng, làm mỏng niêm mạc mạc tử cung ngăn chặn sự làm tổ của hợp tử. Thành phần nội tiết tố progestin còn làm cho niêm dịch cổ tử cung đặc hơn, khiến tinh trùng khó có thể xâm nhập vào buồng tử cung để gặp trứng.

Thuốc ngừa thai khẩn cấp

Đây là loại thuốc sử dụng “chữa cháy” cho những sự cố không sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn. Thuốc được bào chế dạng 1 viên hoặc hai viên có tác dụng không quá 120 giờ sau khi quan hệ. Khuyến cáo của các bác sĩ là không dùng quá 3 lần/tháng. Sau khi giao hợp không sử dụng một biện pháp phòng tránh nào thì thuốc tránh thai khẩn cấp là một biện pháp phòng tránh thai hiệu quả cao. Tuy nhiên, cần biết cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp để có thể đạt được hiệu quả và an toàn cho sức khỏe.

Thuốc chỉ có tác dụng tránh thai nhưng không có tác dụng phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục trong đó có cả HIV/AIDS. Uống liều đầu càng sớm càng tốt sau quan hệ tình dục không được bảo vệ.

Trong một tháng không nên dùng quá 2 lần vì càng dùng nhiều thì hiệu quả càng giảm và để lại hậu quả khó lường, dễ dẫn đến vô sinh hoặc tử vong.

Nếu sau khi uống bị nôn thì phải uống ngay liều khác để thay thế. Nếu sau khi uống 2 giờ mới nôn thì không cần uống bù. Nhất thiết phải uống đủ 2 liều mới có tác dụng.

Không dùng viên tránh thai khẩn cấp khi có thai, bị dị ứng với thuốc tránh thai, chảy máu âm đạo không rõ nguyên nhân, bệnh huyết khối, bệnh gan cấp tính, vàng da.

Các lưu ý khi dùng thuốc ngừa thai 

Khi bị dị ứng thuốc ngừa thai, bạn nên kiểm chứng lại có đúng do thuốc tránh thai không hay do chế độ sinh hoạt hoặc do ăn uống. Bạn cũng không nên tự ý dùng thêm loại thuốc gì để chữa các chứng bệnh trên ngay tức thì khi chưa xác định được nguyên nhân chính xác và chưa có chỉ định của thầy thuốc. Việc cần làm là đi khám bác sĩ để được tư vấn cụ thể. Trong quá trình dùng thuốc tránh thai, mọi người nên theo dõi thêm các phản ứng phụ khác của thuốc để kịp thời khắc phục.

Khi dị ứng thuốc ngừa thai việc cần làm là đi khám bác sĩ

Không tùy ý sử dụng thuốc nếu không có hướng dẫn sử dụng và đơn thuốc bác sĩ; cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng; không tự ý mua thuốc sử dụng nhất là thuốc kháng sinh hay một số loại thuốc chuyên khoa đặc trị.

Chủ động thông báo trực tiếp với bác sĩ nếu cơ thể có mẫn cảm hay dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc. Khi cơ thể xuất hiện các triệu chứng cũng như có một số biểu hiện tiền dị ứng, người bệnh lập tức ngưng sử dụng thuốc và tới bệnh viện để điều trị, lưu ý không được tự điều trị ở nhà theo cảm tính hay bằng các phương pháp dân gian.

Ds Hải Vân 

Nguồn tham khảo: Tổng hợp