Gamma-Aminobutyric Acid (GABA) là chất gì? Vai trò của GABA đối với sức khỏe

GABA là một chất gây ức chế dẫn truyền thần kinh, phân bố rộng rãi trên hệ thần kinh trung ương. GABA có tác dụng ngăn chặn một số tín hiệu của não bộ, làm giảm hoạt động của hệ thần kinh. Do đó, thực phẩm bổ sung GABA thường được ứng dụng trong việc điều trị các bệnh lý liên quan đến tình trạng căng thẳng, stress, lo lắng kéo dài và các vấn đề rối loạn tâm trạng. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn rất nhiều người còn xa lạ với chất này, hãy cùng chúng tôi làm rõ hơn nhé!

GABA là chất gì?

GABA với tên gọi đầy đủ là Gamma aminobutyric Acid – là một acid amin tự nhiên, hoạt động như một chất ức chế dẫn truyền thần kinh, ngăn chặn một số tín hiệu não nhất định và làm giảm mức độ hoạt động của hệ thần kinh. Não bộ sẽ giải phóng GABA một cách tự nhiên vào cuối ngày nhằm thúc đẩy cơn buồn ngủ và cho phép cơ thể đi vào tình trạng nghỉ ngơi.

Khi GABA được gắn vào một protein ở trong não được gọi là thụ thể GABA, lúc này nó sẽ tạo ra hiệu ứng làm dịu, giúp con người giảm cảm giác lo lắng, căng thẳng, stress và sợ hãi. Đồng thời, chất này cũng có khả năng giúp cải thiện được giấc ngủ, ngăn ngừa sự co giật và tổn thương não bộ. Vì vậy, nếu hàm lượng GABA thấp đồng nghĩa với việc sẽ tăng cảm giác lo lắng, tăng nguy cơ rối loạn tâm trạng, động kinh và các cơn đau đầu mãn tính.

Nhờ vào những tác dụng trên mà GABA đã trở thành sản phẩm chức năng được sử dụng rất phổ biến trong những năm gần đây. Lí do vì chất này hiếm có trong các nguồn thực phẩm tự nhiên. Các loại thực phẩm có chứa GABA chủ yếu là các loại thực phẩm lên men như: Kim chi, tempeh (món ăn từ đậu nành lên men) và miso...

GABA là một chất gây ức chế dẫn truyền thần kinh

Những trường hợp cần bổ sung Gamma aminobutyric Acid – GABA

Vì GABA có tác dụng làm dịu tự nhiên nên được ứng dụng rỗng rãi trong việc giảm tình trạng căng thẳng, lo âu – nguyên nhân dẫn đến việc giảm chất lượng giấc ngủ, làm hệ thống miễn dịch hoạt động yếu và làm tăng nguy cơ trầm cảm. Ngoài ra, chất này còn có tác dụng trong điều trị các bệnh lý như sau:

• Bệnh rối loạn co giật.
• Bệnh rối loạn lo âu, thường xuyên lo lắng.
• Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS).
• Bệnh rối loạn chức năng vận động như bệnh Parkinson.
• Bệnh rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD).
• Chứng rối loạn hoảng sợ.
• Các bệnh rối loạn tâm trạng như bệnh trầm cảm.

Bên cạnh đó, chất này còn được thử nghiệm trong một số trường hợp như: Giúp giảm đau do chấn thương, làm tăng khả năng chịu đựng cho việc tập luyện, hỗ trợ đốt cháy chất béo trong cơ thể, tăng hàm lượng khối cơ nạc và điều trị ngăn ngừa bệnh tiểu đường, hạ huyết áp...

Những tác dụng phụ cần biết khi bổ sung GABA

Nếu bạn đọc muốn trải nghiệm điều trị bằng GABA, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn. Bạn đọc nên cung cấp đầy đủ cho bác sĩ thông tin về loại thuốc, các loại thảo dược và các sản phẩm chức năng hiện đang sử dụng để được tư vấn về các tương tác thuốc có thể gặp phải. Một số tác dụng phụ tiềm tàng của việc sử dụng GABA thường gặp như: Đau dạ dày, buồn ngủ thường xuyên, đau đầu và yếu cơ...

Những loại thuốc giúp làm tăng GABA

Các bác sĩ có thể kê toa một số loại thuốc làm tăng lượng GABA trong cơ thể hoặc kích thích các chất dẫn truyền thần kinh tương tự ở trong não để điều trị một số loại bệnh như: Đau cơ, động kinh, co giật, trầm cảm... Các loại thuốc được kể đến như sau:

Thuốc benzodiazepin – Valium, Xanax

Thuốc này hoạt động trên nhiều thụ thể dẫn truyền thần kinh tương tự như GABA. Theo một số nghiên cứu cho thấy, thuốc benzodiazepin có tác dụng làm tăng mức GABA làm cải thiện bệnh trầm cảm đáng kể.

Thuốc Xanax - hoạt động trên nhiều thụ thể dẫn truyền thần kinh tương tự như GABA

Thuốc Gabapentin – Neurontin

Thuốc gabapentin – Neurontin có tính chất tương tự về mặt hóa học với Gamma Aminobutyric Acid, làm giảm co giật và đau cơ. Tuy nhiên, các bác sĩ vẫn chưa xác định chính xác các loại thuốc này có tác dụng tương tự hoặc khác với GABA.

Thuốc gabapentin – Neurontin có tính chất tương tự về mặt hóa học với Gamma aminobutyric axit

Gamma aminobutyric Acid – GABA có trong loại thực phẩm tự nhiên nào?

GABA không có sẵn trong những loại thực phẩm tự nhiên, tuy nhiên một số loại thực phẩm an toàn chứa chất flavonoid có thể giúp cải thiện chức năng hoạt động của GABA ở trong não bộ như: Các loại rau xanh và trái cây tươi, trong trà xanh và các loại rượu vang đỏ.

Những lợi ích được chứng minh của Gamma aminobutyric Acid – GABA

Giảm sự lo lắng

Theo nghiên cứu chứng minh năm 2006, về chất GABA có tác dụng giảm sự lo lắng. Kết quả cho thấy nhóm người sử dụng chất bổ sung GABA có dấu hiệu ít căng thẳng hơn những người dùng giả dược hoặc L-theanine.

Giúp hạ huyết áp

Trong một nghiên cứu năm 2003, về tiêu thụ sản phẩm sữa lên men có chứa GABA ở những bệnh nhân tăng huyết áp mức độ nhẹ. Kết quả cho thấy, huyết áp của những người này giảm sau 2 – 4 tuần so với những người dùng giả dược.

Một nghiên cứu năm 2009 cũng cho thấy, sử dụng bổ sung Chlorella có chứa GABA 2 lần/ngày, sẽ làm giảm huyết áp ở những người bị cao huyết áp giới hạn.

Cải thiện giấc ngủ

Một nghiên cứu trên 40 người vào năm 2018 cho thấy, những người uống 300 miligam (mg) GABA 1 giờ trước khi đi ngủ sẽ cảm thấy ngủ nhanh hơn so với những người dùng giả dược. Chất lượng giấc ngủ được cải thiện từ 4 tuần sau khi bắt đầu điều trị.

GABA giúp cải thiện giấc ngủ

Giảm căng thẳng, stress và mệt mỏi

Nghiên cứu năm 2011 tại Nhật Bản, một loại đồ uống có chứa 25 mg và 50 mg GABA với trên 30 người tham gia, kết quả cho thấy cả hai loại đồ uống đều có tác dụng làm giảm các triệu chứng mệt mỏi về tinh thần cũng như thể chất, trong đó đồ uống chứa 50mg GABA có tác dụng mạnh hơn.

Giúp nâng cao khả năng tư duy

Một nghiên cứu năm 2015 trên 30 tình nguyện viên khỏe mạnh cho thấy, việc bổ sung 800 miligam (mg) GABA mỗi ngày giúp làm tăng khả năng sắp xếp và lên kế hoạch cho công việc.

Phục hồi sau tập luyện và xây dựng cơ bắp

Nghiên cứu năm 2019 trên 21 nam giới khỏe mạnh, được yêu cầu bổ sung whey protein và GABA 1 lần/ngày, liên tục trong 12 tuần đồng thời thực hiện các bài tập huấn luyện thể chất 2 lần/tuần. Kết quả cho thấy sự kết hợp giữa whey protein và GABA làm nồng độ hormone tăng trưởng hơn so với việc chỉ uống whey protein.

Hoàng Yến

Nguồn tham khảo: Tổng hợp