Giải đáp thắc mắc: PLT trong xét nghiệm máu là gì?

Chỉ số PLT là một chỉ số quan trọng của tiểu cầu. Trong y học, xét nghiệm PLT là một phương pháp quan trọng hỗ trợ chẩn đoán và điều trị bệnh, đặc biệt là các bệnh hiểm nghèo như ung thư.

Chỉ số PLT trong xét nghiệm máu là gì?

Trước tiên, bạn cần phải hiểu tiểu cầu là gì? Tiểu cầu là một loại tế bào máu có bản chất là protein. Những tế bào này được hình thành trong tủy xương và di chuyển vào máu và đi khắp cơ thể. Chức năng chính của tiểu cầu là cầm máu thông qua quá trình đông máu. Vì vậy, những tiểu cầu có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể.

PLT là viết tắt của Platelet (tiểu cầu), loại tế bào trong máu giúp đông máu và ngăn chặn chảy máu. PLT quan trọng trong việc duy trì khả năng đông máu và lành thương.

Ai nên được xét nghiệm PLT trong máu?

Xét nghiệm chỉ số PLT là xét nghiệm bắt buộc trong một số trường hợp nhất định nhằm xác định quá trình đông máu hoặc một số bệnh có thể tồn tại trên cơ thể người bệnh. Nói cách khác, xét nghiệm PLT được sử dụng để phát hiện các rối loạn đông máu trong cơ thể.

Đối tượng cần xét nghiệm PLT

Xét nghiệm số lượng tiểu cầu được sử dụng để kiểm tra, chẩn đoán và đánh giá điều trị bệnh. Thử nghiệm này phù hợp với các tình huống sau:

• Những người có dấu hiệu này bị chảy máu bất thường và không rõ nguyên nhân.
• Những vết bầm tím thường xuất hiện trên cơ thể mà không rõ nguyên nhân.
• Vết thương nhỏ chảy máu liên tục và khó cầm máu.
• Những người có vấn đề về dạ dày hoặc chảy máu mãn tính.
• Những người mắc các bệnh như u tủy, lupus ban đỏ, bệnh bạch cầu cần xét nghiệm PLT để đánh giá quá trình điều trị.
• Những người bị sốt xuất huyết cần theo dõi tiểu cầu hàng ngày.

Quy trình thực hiện xét nghiệm số lượng tiểu cầu PLT

Quy trình xét nghiệm PLT để đếm số lượng tiểu cầu tuân theo các bước sau:

• Bước 1: Người bệnh được bác sĩ thăm khám sơ bộ, tìm hiểu bệnh sử, bệnh lý, chẩn đoán sơ bộ và đặt lịch hẹn khám PLT.
• Bước 2: Người bệnh đến phòng xét nghiệm sinh hóa lấy một lượng máu nhất định từ tĩnh mạch cánh tay cho vào ống nghiệm gửi đến khoa xét nghiệm.
• Bước 3: Kiểm tra bằng máy phân tích xét nghiệm chuyên dụng.
• Bước 4: Bác sĩ đọc kết quả và trả lại cho bệnh nhân, nếu phát hiện bất thường sẽ đưa ra những chẩn đoán hợp lý.

Ý nghĩa của xét nghiệm PLT là gì?

Các chỉ số PLT có ý nghĩa rất lớn trong chẩn đoán và điều trị các bệnh đông máu. Thông qua các chỉ số thu được sau khi xét nghiệm, bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán chính xác về bệnh.

Chỉ số PLT bình thường

Ở người trưởng thành có sức khỏe bình thường, số lượng tiểu cầu trong máu dao động từ 150.000 đến 400.000 tiểu cầu/μl máu. Số lượng tiểu cầu trung bình trong máu là 200.000 tiểu cầu/μl máu. Điều này có nghĩa là trong điều kiện bình thường, có khoảng 150 đến 400 tỷ tế bào tiểu cầu trong 1 lít máu.

Số lượng tiểu cầu sẽ thay đổi trong những trường hợp khác nhau. Con số này đôi khi còn phụ thuộc vào tâm lý, giới tính, tuổi tác, chủng tộc… Vì vậy, khi xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến bất thường về máu thì nên thực hiện xét nghiệm PLT để đánh giá sức khỏe tổng quát của cơ thể.

Nếu chỉ số PLT thấp

Nếu chỉ số PLT thấp hơn 150G/L, điều đó cho thấy bệnh nhân đang bị rối loạn đông máu nhất định. Những người có chỉ số PLT thấp thường có nguy cơ mất máu cao hơn người bình thường. Nếu vết thương nghiêm trọng, thậm chí có thể xảy ra chảy máu tự phát, khó đông máu và tử vong do mất máu. Nguyên nhân khiến chỉ số PLT thấp thường là do các vấn đề về tủy xương, lách to, dị miễn dịch ở trẻ sơ sinh...

Nếu chỉ số PLT cao

Khi chỉ số PLT trong máu cao hơn 450G/L, điều này đồng nghĩa với việc có sự tăng số lượng tiểu cầu trong hệ thống tuần hoàn máu. Điều này có thể dẫn đến các tác nhân tiểu cầu dính lại với nhau, hình thành các khối máu, và gây tắc nghẽn trong các mạch máu. Hậu quả tiềm ẩn của tình trạng này là tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và đột quỵ.

Các nguyên nhân dẫn đến chỉ số PLT cao có thể bao gồm:

• Xơ tủy (Myelofibrosis): Đây là một bệnh lý ảnh hưởng đến tủy xương, là nơi tiểu cầu được tạo ra. Trong xơ tủy, tủy xương bị thay thế bằng mô liên kết hoặc sợi mô, làm cho tủy xương không thể sản xuất tiểu cầu một cách bình thường.
• Cắt bỏ lá lách sau phẫu thuật: Sau một phẫu thuật, cơ thể có thể phản ứng bằng cách tăng sản xuất tiểu cầu để tạo sẵn dự phòng cho tình trạng mất máu hoặc để tham gia vào quá trình làm sẹo và làm lành sau phẫu thuật.
• Rối loạn tăng sinh tủy xương: Một số bệnh lý, chẳng hạn như bệnh tăng sinh tủy xương, có thể dẫn đến tăng sản xuất tiểu cầu trong tủy xương mà không thể kiểm soát.
• Dùng thuốc: Một số loại thuốc, chẳng hạn như aspirin hoặc clopidogrel, có thể làm tăng số lượng tiểu cầu trong máu.

Những điều cần đặc biệt chú ý khi chỉ số tiểu cầu giảm

Hầu hết các xét nghiệm PLT chủ yếu cho thấy sự giảm chỉ số tiểu cầu. Đây là dấu hiệu nhận biết có thể chẩn đoán bệnh nhân mắc các bệnh nguy hiểm liên quan đến rối loạn đông máu. Những bệnh nhân này thường có các triệu chứng phổ biến như vết thương khó cầm máu, vết bầm tím lớn không rõ nguyên nhân trên cơ thể, mệt mỏi thường xuyên. Do đó, bác sĩ có thể yêu cầu điều trị bổ sung và cần phải khám để chẩn đoán chính xác như:

• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm này không chỉ giúp đếm số lượng tiểu cầu mà còn phát hiện các protein kháng tiểu cầu trong máu.
• Xét nghiệm đông máu: Mẫu máu được lưu trữ trong ống nghiệm hóa học và được kiểm tra protrombin và thromboplastin từng phần.
• Siêu âm lá lách: Siêu âm được thực hiện để kiểm tra những thay đổi về kích thước hoặc những bất thường của lá lách. Chỉ số PLT giảm, có thể là do lách to.
• Chọc hút và sinh thiết tủy xương: Chỉ định trong trường hợp PLT giảm có thể do bệnh lý tủy xương. Sinh thiết tủy xương cũng có thể phát hiện sớm bệnh bạch cầu.

Hy vọng những chia sẻ trên đã giúp bạn giải đáp thắc mắc PLT trong xét nghiệm máu là gì. Xét nghiệm chỉ số PLT rất quan trọng để giúp người bệnh đánh giá tình trạng sức khỏe liên quan đến rối loạn đông máu. Trong nhiều trường hợp, chỉ số này còn có giá trị trong việc hỗ trợ chẩn đoán sớm bệnh bạch cầu. Vì vậy, việc phát hiện PLT khi có dấu hiệu bất thường trong cơ thể là vô cùng cần thiết.