Giai đoạn vàng để dạy con thông thái bố mẹ nên biết

Phát triển trí thông minh của trẻ luôn là một trong những mối quan tâm hàng đầu của cha mẹ. Bên cạnh yếu tố bẩm sinh, các giai đoạn vàng trong quá trình phát triển não bộ của trẻ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao trí thông minh. Những giai đoạn này là cơ hội tuyệt vời để cha mẹ hỗ trợ và thúc đẩy sự phát triển trí tuệ của trẻ. Hãy cùng tìm hiểu thêm về giai đoạn vàng để dạy con thông thái trong bài viết dưới đây.

Vì sao cần nắm rõ các giai đoạn vàng để dạy con thông thái?

Bộ não đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc điều khiển các chức năng thiết yếu của cơ thể, từ việc điều khiển hoạt động của các cơ quan, cử động cơ thể, cảm xúc, khả năng ghi nhớ cho đến nhận thức. Mỗi khu vực trong não đảm nhận một chức năng cụ thể như:

• Trung não: Chỉ huy cử động của mắt.
• Tiểu não: Điều khiển sự phối hợp các động tác và nhịp điệu khi cử động.
• Vùng hải mã: Ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ thông tin.
• Cầu não: Phối hợp cử động của mặt và mắt, tác động đến cảm giác khuôn mặt, khả năng nghe và giữ thăng bằng.
• Bán cầu não trái: Đảm nhận chức năng ngôn ngữ, lời nói và xử lý thông tin, xác định không gian.
• Vùng hạ đồi: Điều khiển các chức năng như ăn, ngủ, cảm xúc, vận động, điều hòa thân nhiệt và hoạt động tiết các nội tiết tố.
• Vỏ não trán: Tác động đến trí thông minh, trí nhớ, sự tập trung, tính cách và cá tính.

Đối với trẻ em, mặc dù não bộ đã phát triển đầy đủ các tế bào thần kinh ngay từ khi sinh ra, nhưng các tế bào này vẫn chưa được kết nối với nhau. Khi các kết nối thần kinh hoàn thiện, trẻ sẽ có khả năng vận động và suy nghĩ phức tạp hơn. 

Theo nghiên cứu, 1000 ngày đầu đời là khoảng thời gian quan trọng để các kết nối thần kinh dần hình thành và hoàn thiện. Trong giai đoạn này, các tế bào thần kinh trong não có thể hình thành đến 1000 kết nối mỗi giây. Sau đó, trong những năm đầu đời, tất cả các chức năng của não bộ sẽ được phát triển và hoàn thiện, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng nhận thức, giao tiếp, giải quyết vấn đề, trí thông minh và sự thông thái của trẻ.

Các giai đoạn vàng để dạy con thông thái của bố mẹ

Giáo sư Richard Weissbourd, nhà tâm lý học gia đình và trẻ em, đã nghiên cứu và chỉ ra rằng trẻ có ba giai đoạn vàng trong phát triển trí não, là giai đoạn vàng để dạy con thông thái hơn và phát triển trí tuệ. Những giai đoạn này rất quan trọng và không nên bỏ qua.

Giai đoạn 1: 0 – 4 tuổi

Ở giai đoạn này, trẻ phát triển mạnh sự tò mò, khả năng ghi nhớ và bắt chước. Trẻ ghi nhớ gấp 4 lần người lớn, vì vậy, cha mẹ cần là tấm gương tốt, giúp định hướng nhận thức và hành vi cho trẻ. Cha mẹ có thể dạy trẻ những thông tin đơn giản như tên, số điện thoại, địa chỉ.

Giai đoạn 2: 5 – 7 tuổi

Trẻ bắt đầu phân biệt đúng sai nhưng dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh. Đây là thời điểm quan trọng để cha mẹ uốn nắn, giúp hình thành tính cách cho trẻ. Ngoài ra, cha mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động trí tuệ như xếp hình, đố vui, khám phá thế giới bên ngoài để kích thích sự phát triển não bộ.

Giai đoạn 3: 8 – 10 tuổi

Trẻ bắt đầu thể hiện cá tính và tư duy phát triển mạnh mẽ. Cha mẹ cần có phương pháp giáo dục phù hợp để điều chỉnh thói quen và tính cách xấu. Đây cũng là thời điểm để phát hiện và hỗ trợ những khả năng nổi bật của trẻ, tạo nền tảng cho sự phát triển sau này.

Dinh dưỡng hỗ trợ phát triển trí não trong giai đoạn vàng

Ngoài việc tạo dựng các trải nghiệm sống, dinh dưỡng đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc phát triển trí não của trẻ, đặc biệt trong giai đoạn vàng phát triển não bộ. Để tăng cường trí thông minh của trẻ, cha mẹ cần cung cấp đầy đủ và cân đối các nhóm chất thiết yếu cho sự phát triển não bộ.

• Chất đạm: Có trong thịt, cá, hải sản, lòng trắng trứng, đậu, hạt, nấm... Chất đạm đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành cấu trúc cơ thể và cung cấp các axit amin là chất dẫn truyền thần kinh.
• Chất béo: Có trong bơ, mỡ, dầu... Chất béo cung cấp năng lượng và giúp xây dựng cấu trúc màng tế bào, đặc biệt là tế bào thần kinh. Chất béo chiếm đến 50% cấu trúc của não, vì vậy rất cần thiết cho sự phát triển trí não. Cha mẹ nên bổ sung các loại chất béo tốt như DHA, ARA, omega 3, omega 6 từ cá béo (cá hồi, cá thu), dầu cá, quả bơ, lòng đỏ trứng, và các loại hạt.
• Chất đường bột: Có trong gạo, bánh mì, khoai, yến mạch, bắp... Cung cấp glucose, nguồn năng lượng chính cho hoạt động của não bộ.
• Vitamin và khoáng chất: Vitamin B9 (axit folic) có trong trứng, bông cải xanh, rau cải xanh, ngũ cốc, đậu, hạt... giúp ngăn ngừa dị tật ống thần kinh. I-ốt, có trong muối i-ốt, hải sản, rong biển, hỗ trợ tổng hợp hormon tuyến giáp, giúp phát triển trí thông minh của trẻ.

Trên đây là những giai đoạn vàng để dạy con thông thái cha mẹ cần biết lưu ý và tận dụng tốt giai đoạn vàng phát triển trí não này để hỗ trợ sự hình thành và tăng cường trí tuệ ở trẻ. Bằng cách chú trọng chăm sóc và giáo dục trong những giai đoạn quan trọng này, cha mẹ có thể giúp trẻ phát triển tối đa khả năng trí tuệ và trở thành những người thông thái trong tương lai.