Vùng hải mã trong não và sự ghi nhớ của não bộ

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra sự liên kết giữa hoạt động của vùng hải mã trong não và khả năng định hướng, ghi nhớ của con người. Các nhà khoa học đang tiếp tục mở rộng nghiên cứu này, tập trung tìm hiểu các nguyên nhân dẫn đến suy giảm trí nhớ. Từ đó đề xuất các giải pháp hiệu quả nhằm tăng cường khả năng ghi nhớ và định hướng không gian của con người.

Vùng hải mã trong não và lý do tại sao bạn hay quên?

Chức năng quan trọng của vùng hải mã trong não là cải thiện khả năng ghi nhớ. Hồi hải mã chứa các tế bào thần kinh đặc biệt, được gọi là tế bào lưới, đóng vai trò như một bản đồ di động, giúp ghi nhớ những nơi đã đến và con đường đã đi.

Cụ thể, các ô vị trí xác định vị trí, trong khi các ô lưới tạo ra mối quan hệ không gian giữa các địa điểm. Nghiên cứu ở Anh cho thấy kích thước hồi hải mã của tài xế taxi lớn hơn nhiều so với người bình thường, cho thấy vai trò quan trọng của hồi hải mã trong việc định hướng và ghi nhớ không gian.

Mặc dù có hai phương thức định hướng song song tồn tại, mỗi cá nhân lại có khuynh hướng ưu tiên sử dụng một trong hai phương thức này. Một số người có kỹ năng xuất sắc trong việc định hướng dựa trên các cảnh quan xung quanh. Họ có thể dễ dàng mô tả hành trình bằng cách nói: "Tôi đến trạm xăng và rẽ phải". Ngược lại, có những người lại thiên về sử dụng trí nhớ không gian để xác định vị trí. Những người này có thể nói: "Tôi sẽ đi 50m về phía bắc, sau đó 50m về phía đông".

Khả năng định hướng, đặc biệt là khi tìm đường, có thể được cải thiện thông qua luyện tập. Càng di chuyển nhiều và tiếp xúc với các môi trường mới, khả năng định hướng sẽ càng được nâng cao. Ngoài ra, việc tập luyện thể dục cũng có thể giúp cải thiện lưu lượng máu đến não, đồng thời chơi các trò chơi như xếp hình hoặc học một ngôn ngữ mới có thể kích thích sự phát triển của các tế bào thần kinh mới và tăng cường các kết nối thần kinh.

Biện pháp cải thiện trí nhớ

Có những cách giúp cải thiện khả năng ghi nhớ không gian của bạn. Trước hết, rèn luyện trí não thông qua tập xác định vị trí địa điểm trên bản đồ có thể tăng cường trí nhớ không gian.

Bên cạnh đó, tập thể dục có thể làm tăng lưu lượng máu đến não, và nghiên cứu cho thấy kích thước vùng hải mã trong não ở người lớn tuổi thường xuyên tập thể dục thường lớn hơn.

Ngoài ra, ăn uống đúng cách cũng có thể cải thiện trí nhớ không gian - ví dụ, trẻ em ăn bột yến mạch vào bữa sáng và ăn các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa có thể giúp tăng cường khả năng ghi nhớ.

Ảnh hưởng của giấc ngủ đến khả năng ghi nhớ

Các nhà khoa học đang nghiên cứu về mối liên hệ giữa giấc ngủ và khả năng ghi nhớ, đặc biệt liên quan đến chức năng của hồi hải mã và vỏ đại não - hai khu vực não bộ chịu trách nhiệm lưu trữ các ký ức dài hạn. Họ cho rằng trong khi ngủ, vùng hải mã trong não truyền các sự kiện trong ngày đến vỏ đại não, giúp các ký ức được củng cố và tồn tại lâu dài hơn.

Các nhà khoa học tiếp tục điều tra mối liên quan giữa các giai đoạn của giấc ngủ và việc tạo ra các loại ký ức khác nhau. Một số nghiên cứu cho thấy các ký ức ổn định hơn trong khi ngủ chuyển động mắt nhanh (giấc ngủ REM), còn các nghiên cứu khác lại chỉ ra rằng chúng được duy trì trong giấc ngủ sâu, sóng chậm. Mặc dù vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được giải đáp, các nhà khoa học đang ngày càng hiểu rõ hơn về cách giấc ngủ ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ.

Giấc ngủ là một nhu cầu sinh học thiết yếu và các chuyên gia khuyến cáo người trưởng thành nên ngủ từ 7 đến 9 tiếng mỗi đêm để tăng cường hiệu quả làm việc trong ngày.

Làm thế nào để cải thiện trí nhớ thông qua giấc ngủ?

Duy trì thói quen đi ngủ và thức dậy cùng giờ mỗi ngày là một yếu tố quan trọng. Ngoài ra, việc tập thể dục thường xuyên, nhưng không gần giờ ngủ, cũng có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Nên tránh xa các chất kích thích như caffeine, rượu và nicotine trước khi đi ngủ. Thay vào đó, hãy dành thời gian để thư giãn với các hoạt động như tắm nước ấm, đọc sách hoặc uống trà không chứa caffeine.

Ăn uống và chuẩn bị cho giấc ngủ cũng rất quan trọng. Bạn nên ăn xong ít nhất 2 - 3 giờ trước khi đi ngủ. Và không nên sử dụng TV, máy tính trên giường, chỉ dành phòng ngủ cho việc ngủ nghỉ.

Cuối cùng, môi trường ngủ cũng ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng giấc ngủ. Hãy tạo một không gian tối, mát mẻ và thoải mái, đồng thời sử dụng máy phát âm thanh trắng để che chắn các âm thanh xung quanh.

Với những lời khuyên này, bạn có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ, từ đó nâng cao hiệu quả làm việc và trí nhớ.

Tóm lại, vùng hải mã trong não đóng vai trò quan trọng trong việc ghi nhớ và định vị không gian. Kích thước của vùng này có liên quan trực tiếp đến khả năng ghi nhớ của một cá nhân. Các hoạt động như rèn luyện trí não và tập thể dục cũng có thể giúp cải thiện kích thước vùng hồi hải mã, từ đó nâng cao khả năng ghi nhớ không gian của não bộ.