Hậu quả của bệnh mù màu đến cuộc sống

Mù màu hay còn được gọi là sự thiếu hụt màu sắc hay rối loạn sắc giác. Bệnh có thể di truyền bẩm sinh hay mắc phải. Mù màu dù không gây biến chứng cấp tính hay nguy hiểm nhưng lại làm suy giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Biết được hậu quả của bệnh mù màu để phòng tránh những trường hợp nguy cơ xảy ra là vô cùng cần thiết.

Mù màu là gì? 

Bệnh mù màu là bệnh lý tại mắt, thường xảy ra với biểu hiện khi ai đó không thể phân biệt giữa các màu sắc nhất định với nhau. Điều đặc biệt, ngoài vấn đề về màu sắc ra thì người bệnh vẫn có thị lực hoàn toàn bình thường. Sự nhầm lẫn trong phân biệt màu thường xảy ra giữa màu xanh lá cây và màu đỏ và đôi khi là màu xanh lam và màu vàng, thậm chí có trường hợp không nhìn được cả ba màu trên.

Không phân biệt được màu sắc là hậu quả của bệnh mù màu dễ nhận thấy nhất

Trong võng mạc mắt, có hai loại tế bào phát hiện và nhận diện ánh sáng. Chúng được gọi là các tế bào que và tế bào nón. Các tế bào que chỉ phát hiện ánh sáng và bóng tối và rất nhạy cảm với mức độ ánh sáng yếu. Còn tế bào hình nón giúp phát hiện màu sắc và tập trung gần trung tâm tầm nhìn của bạn, các tế bào này tập trung ở điểm vàng là nơi nhìn các vật được chi tiết và rõ nhất. Có ba loại tế bào nón có thể nhìn thấy ba tông màu sắc: Đỏ, xanh lá cây và xanh lam. Bộ não sử dụng đầu vào là các thông tin hình ảnh được nhận diện từ các tế bào hình nón này để xác định nhận thức về màu sắc và hình dạng của chúng.

Mù màu có thể xảy ra khi một hoặc nhiều tế bào hình nón màu vắng mặt, không đủ số lượng, không hoạt động đúng hoặc phát hiện ra màu khác với bình thường. Mù màu nghiêm trọng xảy ra khi không có cả ba loại tế bào hình nón. Mù màu nhẹ xảy ra khi có cả ba tế bào hình nón nhưng một loại tế bào hình nón không hoạt động bình thường. Nó sẽ chỉ gây nhận hiện một màu sai khác với bình thường.

Có nhiều mức độ mù màu khác nhau. Một số người bị mù màu nhẹ có thể nhìn thấy màu sắc bình thường trong điều kiện ánh sáng tốt nhưng lại gặp khó khăn trong điều kiện ánh sáng yếu. Những người khác không thể phân biệt một số màu nhất định trong bất kỳ điều kiện ánh sáng nào. Dạng mù màu nghiêm trọng nhất, trong đó mọi thứ nhìn thấy đều có màu xám khá hiếm gặp. Bệnh mù màu thường gây ra ảnh hưởng với cả hai mắt giống nhau và duy trì độ ổn định trong suốt cả cuộc đời.

Nguyên nhân gây mù màu

Mù màu thường là bệnh mà có thể bạn mắc phải từ khi mới sinh ra nhưng cũng có thể mắc phải chứng bệnh này sau này khi lớn lên. Khi có thay đổi thị lực về màu sắc có thể là một dấu hiệu cảnh báo một tình trạng nghiêm trọng hơn. Vậy mù màu do đâu? 

Mù màu bẩm sinh

Tỷ lệ những người mắc chứng mù màu bẩm sinh chiếm phần lớn trong tổng số nguyên nhân gây mù màu. Đây được gọi là một tình trạng bẩm sinh di truyền. Dị tật mù màu bẩm sinh thường di truyền từ mẹ sang con trai. Bởi vì mù màu bẩm sinh là bệnh di truyền gen lặn, nằm trên nhiễm sắc thể giới tính X (gọi là gen Xa). Nếu sinh con trai chỉ cần một gen Xa đủ biểu hiện bệnh, còn nữ cần bộ gen XaXa mới biểu hiện thành bệnh.

Có một tỉ lệ lớn mẹ mang một gen bệnh không có biểu hiện bệnh nhưng khi sinh con trai thì 50% sẽ mắc mù màu. Khi kết hôn, đặc biệt gia đình có thành viên đã bị mù màu bẩm sinh thì việc lập sơ đồ phả hệ về bệnh khá quan trọng, giúp chúng ta có thể tính toán được khả năng truyền bệnh cho thế hệ sau.

Mù màu bẩm sinh do di truyền gen

Nguyên nhân mắc phải

Là tình trạng mù màu xuất hiện sau khi đã lớn, hồi nhỏ hoàn toàn bình thường. Hầu hết vấn đề rối loạn sắc giác này là kết quả của các bệnh lý toàn thân, các rối loạn chuyển hóa kéo dài, các chất độc hại, tác dụng phụ của thuốc làm tổn thương tế bào võng mạc. Với các nguyên nhân này, bệnh mù màu thường thuyên giảm có thể khỏi nếu bệnh toàn thân được kiểm soát.

Bệnh toàn thân như cao huyết áp, bệnh tim mạch, tăng nhãn áp, parkinson, thiếu máu hồng cầu hình liềm, bệnh bạch cầu, thoái hóa điểm vàng, người nghiện rượu,... Các tác dụng không mong muốn một số thuốc như thuốc chống sốt rét (hydroxychloroquine), thuốc rối loạn cương dương, thuốc huyết áp, thuốc tâm thần hướng thần,…cũng có thể là nguyên nhân gây mù màu.

Hậu quả của bệnh mù màu tới cuộc sống như thế nào?

Đến nay, bệnh mù màu vẫn chưa có cách nào điều trị triệt để hoàn toàn, chỉ có một số biện pháp hỗ trợ và sự thích ứng của người bệnh với bệnh. Vì vậy nếu có những dấu hiệu bất thường về phân biệt màu sắc cần đi khám bác sĩ nhãn khoa ngay. Các bác sĩ thường cho bạn làm một bài test đơn giản về màu sắc.

Bài kiểm tra này bao gồm việc cho bạn xem một mẫu hình được tạo thành từ các chấm nhiều màu. Nếu bạn không bị mù màu, bạn sẽ có thể nhìn thấy các con số và hình dạng giữa các dấu chấm. Nếu bạn bị mù màu, bạn sẽ gặp khó khăn trong việc tìm số hoặc hình ảnh trong mẫu kiểm tra. Bạn có thể không nhìn thấy bất cứ hình ảnh gì trong mẫu kiểm tra. Cần chẩn đoán bệnh sớm để có những dự phòng giảm thiếu những khó khăn trong cuộc sống.

Người mù màu và người bình thường nhìn mọi vật khác nhau thế nào?

Bệnh mù màu để lại nhiều trở ngại cho người bệnh, đặc biệt đến sinh hoạt cuộc sống hàng ngày. Một số hậu quả của bệnh mù màu như sau:

• Một số công việc không cho phép người mù màu được làm như bộ đội, công an, lái máy bay, lái tàu,… Không nhận diện được màu cũng làm hạn chế khả năng tham gia các công việc liên quan nghệ thuật như họa sĩ, nhà thiết kế,…
• Mù màu gây ảnh hưởng nhiều khi tham gia giao thông, không phân biệt được màu sắc đèn, có thể xảy ra những tai nạn không mong muốn, thậm chí nguy hiểm cho tính mạng người bệnh và những người xung quanh. Tuy nhiên tình huống này ít xảy ra, do người mù màu thường đã thích nghi bằng cách dựa vào đặc điểm khác để nhận biết được thông tin mà không dựa vào màu. Ví dụ như vì không nhìn được màu đèn giao thông, họ dựa vào vị trí thứ tự của đèn chẳng hạn như đèn đỏ thường ở trên cùng, rồi đến đèn vàng, cuối cùng là đèn xanh,…

Tóm lại, bệnh mù màu không quá nghiêm trọng như nhiều người nghĩ mà nó chỉ ảnh hưởng một phần đến cuộc sống người mắc bệnh. Những bệnh nhân mù màu chỉ không phân biệt được một vài màu nhất định, và những màu khác hoàn toàn bình thường. Hy vọng với bài viết này, Nhà thuốc Long Châu đã giúp bạn hiểu thêm về bệnh mù màu và hậu quả của bệnh mù màu đến cuộc sống.

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp