Hormone tăng trưởng chiều cao hGH là gì?

hGH được sử dụng trong một số trường hợp y học để điều trị cho những trẻ bị thiếu hụt hormone tăng trưởng. Tuy nhiên, việc sử dụng hormone này cần được quản lý chặt chẽ bởi các chuyên gia y tế vì nó có thể gây ra các tác dụng phụ nếu sử dụng không đúng liều lượng hoặc không theo chỉ định của bác sĩ.

Hormone tăng trưởng chiều cao hGH là gì?

Hormone tăng trưởng GH (human Growth Hormone - hGH) được áp dụng trong một số tình trạng bệnh lý cụ thể, trong đó có khả năng hỗ trợ tăng chiều cao. Tuy nhiên, trong trường hợp trẻ em có chiều cao khiêm tốn không phải do thiếu hormone tăng trưởng GH, việc sử dụng hGH có thể không đạt được hiệu quả mong muốn. Hormone tăng trưởng, còn gọi là Growth hormone (viết tắt là GH) hoặc somatotropic hormone (SH), được sản xuất bởi thùy trước tuyến yên.

Hormone tăng trưởng hGH ảnh hưởng đến gần như tất cả các loại mô bào trong cơ thể con người. Nó kích thích sự tăng trưởng của tế bào không chỉ về kích thước mà còn về quá trình phân chia tế bào. Tác động của GH lan rộng đến quá trình trao đổi chất như tăng tổng hợp protein tế bào, thúc đẩy phân giải mô mỡ để cung cấp năng lượng, và giảm sử dụng glucose. Ngoài ra, GH còn có tác động gián tiếp đến sự phát triển của mô sụn và xương. Quá trình sản xuất hormone tăng trưởng GH được cơ thể điều chỉnh theo nhịp sinh học, tương ứng với từng giai đoạn phát triển của cơ thể.

Đáng chú ý, chiều cao của trẻ em không chỉ phụ thuộc vào hormone tăng trưởng GH. Nó còn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác như di truyền, tác động của hormon từ tuyến giáp, tuyến thượng thận, tuyến sinh dục, cũng như chế độ ăn uống và khả năng hấp thụ các khoáng chất như canxi, vitamin D3, kẽm... Mọi yếu tố này cùng góp phần vào quá trình phát triển chiều cao của trẻ.

Vì sao trẻ chậm phát triển chiều cao?

Các loại thuốc chứa hormone tăng trưởng là các sản phẩm được tổng hợp bằng công nghệ sinh học, kết hợp tái tổ hợp gen người (hGH: human Growth Hormone). hGH được sử dụng trong điều trị một số bệnh lý nhất định, trong đó bao gồm khả năng hỗ trợ tăng chiều cao. Thuốc này thường được áp dụng cho trẻ em ở độ tuổi đang phát triển có chiều cao khiêm tốn do thiếu hormone tăng trưởng GH, và việc sử dụng thuốc cần dựa trên kết quả xác định nồng độ GH trong máu qua xét nghiệm.

Các bệnh nhân mắc bệnh thiếu hormone tăng trưởng khi không được điều trị bổ sung hormone GH thường có chiều cao khi trưởng thành nằm trong khoảng:

• Nam: Từ 134 đến 146 cm;
• Nữ: Từ 128 đến 134 cm.

Tuy nhiên, sau khi được điều trị bổ sung hormone tăng trưởng hGH, chiều cao thường đã có những cải thiện đáng kể, với số liệu trung bình như sau:

• Nam: Tăng từ 8.7 đến 10.7 cm;
• Nữ: Tăng từ 7.7 đến 9.5 cm.

Việc sử dụng hormone tăng trưởng hGH trong trường hợp thiếu hormone này thường được khuyến cáo ở mức liều từ 23 đến 39 mcg/kg/ngày (tương đương 0.7 - 1.0mcg/m2/ngày), thông thường tiêm dưới da vào buổi tối. 

Bệnh nhân phải tuân thủ định kỳ khám 3 - 6 tháng/lần: Bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng tăng chiều cao và tốc độ tăng chiều cao để đánh giá phản ứng với điều trị GH và theo dõi tác dụng phụ có thể có do thuốc.

Việc theo dõi và đánh giá kỹ lưỡng sự tăng chiều cao và tốc độ tăng chiều cao trong quá trình điều trị để đảm bảo phản ứng chính xác của cơ thể với điều trị hormone tăng trưởng GH, cũng như phát hiện sớm các tác dụng phụ có thể xảy ra khi sử dụng loại thuốc này.

Các trường hợp được đề xuất điều trị bằng hormone tăng trưởng chiều cao hGH bao gồm:

• Thiếu hGH;
• Suy thận mạn;
• Hội chứng Turner;
• Hội chứng Prader-Willi;
• Trẻ sinh ra có chiều cao thấp so với tuổi thai (SGA);
• Lùn vô căn (ISS).

Bộ Y tế Việt Nam đã chấp nhận việc sử dụng hormone tăng trưởng này trong điều trị có áp dụng BHYT từ năm 2015. Điều này áp dụng cho các trường hợp thiếu GH, hội chứng Turner, hội chứng Prader-Willi và trẻ có chiều cao nhỏ hơn so với tuổi thai.

Tuy nhiên, việc tiêm hormone tăng trưởng cần được thực hiện theo đúng chỉ định cho trẻ có chiều cao khiêm tốn do thiếu hGH và không mắc bệnh tuyến giáp, đồng thời phải có chế độ ăn uống cân đối. Trong trường hợp trẻ có chiều cao khiêm tốn nhưng nguyên nhân không phải là do thiếu hormone tăng trưởng GH, việc sử dụng hGH có thể không đem lại kết quả như mong đợi.

Cách cải thiện chiều cao cho trẻ

Bộ gen di truyền từ cả cha và mẹ đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định chiều cao của trẻ, ngoài ta thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng có thể có tác động tích cực đến chiều cao của trẻ .

Chế độ ăn uống cân đối

Trong ba năm đầu đời và giai đoạn trẻ phát triển nhanh chóng, sự phát triển thể chất diễn ra cực kỳ nhanh, và việc cung cấp chế độ ăn uống cân đối là quan trọng hàng đầu để hỗ trợ sự phát triển này.

Đảm bảo trẻ nhận được chế độ dinh dưỡng phù hợp, bao gồm protein, carbohydrate, chất béo và vitamin theo tỷ lệ chính xác. Việc bổ sung canxi một cách tự nhiên qua thức ăn sẽ hỗ trợ quá trình phát triển xương, thay vì dùng các sản phẩm tổng hợp.

Hơn nữa, việc tránh đồ ăn vặt giữa các bữa ăn chính giúp sự hấp thu chất dinh dưỡng từ bữa ăn chính hiệu quả hơn. Thực đơn cho trẻ nên tập trung vào thực phẩm tươi sống, tránh xa các sản phẩm thực ăn nhanh, chế biến sẵn như bánh mì kẹp thịt, đồ uống có ga, và thức ăn chiên nhiều dầu mỡ. Chế độ ăn uống cân đối không chỉ giúp tăng chiều cao cho trẻ mà còn tạo ra lợi ích toàn diện cho sức khỏe và trí não của bé.

Những thay đổi trong chế độ ăn uống có thể mang lại hiệu quả rõ rệt đối với sự phát triển của trẻ, cải thiện chiều cao và giúp bé phát triển toàn diện hơn.

Tiếp xúc với ánh sáng mặt trời mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của trẻ, đặc biệt là trong việc tăng cường cung cấp vitamin D tự nhiên cho cơ thể, một yếu tố quan trọng hỗ trợ tăng chiều cao.

Vitamin D không chỉ giúp sự phát triển cơ bắp và xương, mà còn tăng cường quá trình hấp thụ canxi từ chế độ ăn uống, đồng thời củng cố chất lượng xương. Để hỗ trợ điều này, khuyến khích trẻ ra ngoài, tham gia các hoạt động ngoại trời nơi có ánh sáng tự nhiên. Khi trẻ được tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, bé sẽ tham gia các hoạt động vận động toàn diện, kích thích sự phát triển cơ xương khớp và hấp thu vitamin D, giúp sự phát triển toàn diện của cơ thể trở nên vững mạnh hơn.

Đối với cha mẹ, việc mong muốn con cao và khỏe mạnh là điều dễ hiểu, phụ huynh luôn nỗ lực tối đa để tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển chiều cao của con. Từ những thông tin trên, cha mẹ có thể hỗ trợ trẻ tại nhà một cách khoa học và hiệu quả hơn.

Cải thiện chiều cao cho trẻ có thể là một hành trình dài và phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm di truyền, chế độ dinh dưỡng, và lối sống. Động viên trẻ tham gia các hoạt động thể thao, vận động như bóng đá, bơi lội, yoga, hoặc cầu lông để phát triển cơ bắp và xương. Kích thích việc thể dục hàng ngày, giúp cơ thể linh hoạt và phát triển tốt hơn. Đảm bảo trẻ giữ tư thế đứng và ngồi đúng, tránh tư thế cong vẹo ảnh hưởng đến phát triển xương. Cung cấp cho trẻ các bài tập vận động, yoga hay pilates để giữ cơ thể linh hoạt và phát triển. Định kỳ đưa trẻ đi khám sức khỏe để kiểm tra và theo dõi quá trình phát triền tăng trưởng, đo chiều cao và cân nặng. Bảo đảm trẻ được tiêm phòng đầy đủ, tránh bị ốm đau kéo dài.