Lá xương sông - Vị thuốc quý chữa được nhiều bệnh

Lá xương sông là một loại gia vị được nhiều bà nội trợ ưa dùng trong thực đơn mỗi ngày của gia đình. Ngoài ra, trong y học, đây còn được coi là vị thuốc quý. Công dụng chữa bệnh của loại lá này đã được minh chứng bằng cả nghiên cứu và thực tiễn. Bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những công dụng này.

Lá xương sông là gì?

Cây xương sông xuất hiện khá phổ biến ở nước ta, vì thế lá của loại cây này không phải quá xa lạ. Cây xương sông là một cây thân thảo sống khá dai, thường có độ cao khoảng 1m hoặc hơn. Lá xương sông hình ngọn giáo, phần gốc thuôn dài, phần nhọn ở mép lá có răng cưa, cuống lá có khi có tai ngắn. Cụm hoa xương sông có màu vàng nhạt, tập hợp 2 - 4 cái ở nách các lá. Bộ phận mang lại công dụng chữa bệnh và tốt cho sức khỏe của cây xương sông chủ yếu ở phần lá. Lá xương sông có thể dùng tươi hoặc phơi khô trong bóng râm hoặc sấy nhẹ cho khô hẳn.

Trong nhiều nghiên cứu, lá xương sông có chứa 0,24% tinh dầu mà thành phần chủ yếu là methylthymol (chiếm 94,96%). Ngoài ra còn có p-cymene (chiếm 3,28%), limonen (chiếm 0,12%). Các hoạt chất này có lợi cho sức khỏe khi được sử dụng đúng liều lượng và đúng cách.

Theo y học cổ truyền, lá xương sông có vị đắng cay, tính ấm. Do đó, có thể sử dụng loại lá này để trừ tanh hôi, khu phong trừ thấp, chỉ thống, tiêu thũng, thông kinh hoạt lạc, tiêu đàm thấp, kích thích tiêu hóa. Ngoài ra, lá xương sông cũng mang đến tác dụng rất tốt trong việc chữa cảm sốt, ho, viêm họng, mề đay, nôn mửa, đầy bụng…

Tác dụng chữa bệnh của lá xương sông

Ngoài việc chế biến các món ăn từ lá xương sông, bạn có thể sử dụng nó để chữa một số bệnh dưới đây:

Chữa thấp khớp

Khi bị đau nhức xương khớp, bạn có thể lấy lá xương sông giã nát sau đó sao nóng rồi chườm lên vùng đau nhức hoặc viêm tấy. Bạn cũng có thể bó lá tại chỗ, để qua đêm càng tốt. Số lượng lá xương sông tùy thuộc vào vùng bị đau nhỏ hay lan rộng. 

Chữa viêm họng

Với bài thuốc này, bạn dùng từ 5 - 10 lá xương sông bánh tẻ, rửa sạch để ráo nước sau đó đập nhẹ để giải phóng tinh dầu. Tiếp đó, bạn nhúng vào giấm để ngậm. Kiên trì thực hiện liên tục trong khoảng 1 tuần, bạn sẽ thấy đỡ viêm họng hơn. Thậm chí với các trường hợp viêm amidan, viêm thanh quản, trường hợp đã mất tiếng… cũng rất hiệu nghiệm. 

Chữa ho có đờm, trẻ em nôn trớ

Dùng lá xương sông là cách trị ho có đờm cho trẻ khá hiệu quả. Trong trường hợp này, bạn dùng từ 2 - 3 lá xương sông bánh tẻ rửa sạch, thái nhỏ, cho vào bát con cùng với khoảng 5 thìa mật ong, đem hấp cách thủy trong khoảng 10 phút rồi lấy ra, chắt nước để trẻ uống nhiều lần trong ngày. 

Chữa ho thông thường

Nếu ho do cảm lạnh, bạn có thể dùng lá xương sông kết hợp cùng lá húng chanh, lá hẹ, mỗi thứ 10g, sau đó bạn cho tất cả nguyên liệu trên vào hấp với đường phèn hoặc mật ong, sau đó ngậm nhiều lần trong ngày.

Chữa đầy bụng, khó tiêu

Khi gặp trường hợp này, bạn có thể chuẩn bị 30g lá xương sông, 30g tía tô, sinh khương 10g, hậu phác 10g, chỉ xác 10g, trần bì 10g. Sau đó, bạn đem sắc với 3 bát nước, đun sôi trong 10 phút rồi rót ra bát uống dần.

Chữa đau nhức răng 

Bạn sử dụng 20g rễ xương sông rửa sạch phơi khô, hoàng liên 10g, sau đó cho vào chai ngâm với rượu trong khoảng 10 ngày là có thể dùng được, sau đó dùng bông chấm thuốc bôi vào răng lợi.

Chữa dị ứng ngoài da, nổi mề đay

Với bài thuốc này, bạn cần dùng lá xương sông, lá khế với lượng bằng nhau (khoảng 5 - 10 lá), lá chua me đất lượng bằng 1/2 lá xương sông. Sau đó, bạn đem đi rửa sạch, giã nát, hòa nước uống còn bã xoa lên chỗ nổi mề đay. Kiên trì thực hiện đều đặn hằng ngày sẽ thấy tình trạng dị ứng, mề đay thuyên giảm. 

Chữa chảy máu cam

Khi bị chảy máu cam, bạn có thể dùng 2 - 3 lá xương sông rửa sạch, vò nát rồi nhét vào lỗ mũi, đây là mẹo dân gian rất công hiệu mà bạn có thể áp dụng. 

Lưu ý khi dùng lá xương sông chữa bệnh

Khi dùng lá xương sông để chữa bệnh, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau để đảm bảo an toàn cho sức khỏe cũng như phát huy cao nhất tác dụng chữa bệnh của loại lá này.

• Xương sông được xem là cây thuốc quý, nhưng một khi nó đã là dược liệu thì bạn cần lưu ý tránh áp dụng sai cách vì có thể nó làm bệnh tình chuyển biến xấu hơn. Do đó, tốt nhất, bạn nên tham vấn ý kiến bác sĩ về liều lượng, cách dùng, thời gian điều trị... trước khi dùng, đặc biệt trong trường hợp bạn mong muốn dùng lá xương sông trong điều trị dài hạn. 
• Đối với bài thuốc trị thấp khớp từ lá xương sông, bạn lưu ý chỉ nên sử dụng khi còn ấm mới có tác dụng giảm đau. Vì thế, trong quá trình sử dụng, nếu thuốc nguội, bạn nên xào nóng lại hoặc thay đợt thuốc khác. Bên cạnh đó, bạn cũng nên kiểm tra độ nóng của thuốc trước khi đắp lên vị trí sưng đau, bởi nếu thuốc quá nóng cũng có thể tác động xấu đến da và dây thần kinh cảm giác dưới da.
• Khi bị đau nhức xương khớp, bạn có thể vừa đắp lá xương sông vừa massage nhẹ nhàng vùng bị đau để các dưỡng chất từ thuốc thấm sâu qua da. Ngoài ra, bạn cũng cần chú ý bổ sung chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất, thường xuyên tập luyện thể dục thể thao để tăng cường sức khỏe cho khớp và giúp hồi phục nhanh hơn. 

Như vậy, bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích về lá xương sông cũng như công dụng chữa bệnh của loại lá quen thuộc này. Vì thế, bạn đừng bỏ qua loại dược liệu có sẵn, dễ tìm và quen thuộc này, đặc biệt là trong việc phòng và chữa các bệnh thường xuất hiện vào mùa lạnh. Tuy lá xương sông khá lành tính nhưng bạn cũng cần lưu ý đến cách thực hiện và liều lượng khi dùng, tránh gây ra những tác dụng ngược nhé!

Thanh Hương

Nguồn tham khảo: Vinmec