Mật ong kết tinh là thật hay giả? Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình kết tinh của mật ong?

Việc mật ong kết tinh không phải là một vấn đề đáng lo ngại và không chắc là dấu hiệu của mật ong giả. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng mật ong, chúng ta cần lưu ý đến các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình kết tinh của nó, bao gồm thành phần dinh dưỡng, điều kiện bảo quản và cách sử dụng. Những thông tin trong bài viết sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về mật ong kết tinh là thật hay giả và đưa ra quyết định thông minh khi sử dụng sản phẩm này.

Mật ong kết tinh là gì?

Khi mật ong chuyển từ trạng thái lỏng sang trạng thái rắn, chúng ta thường gọi đây là hiện tượng đóng đường (kết tinh). Quá trình này bắt đầu bằng những hạt mịn nhỏ li ti và tiếp tục chuyển dần sang hạt lớn hơn. Kết tinh có thể xảy ra ở nhiều vị trí khác nhau trên chai mật ong, bao gồm đáy chai, miệng chai hoặc cả hai vị trí này. Ngoài ra, các loại mật ong từ các loài hoa khác nhau cũng có xu hướng kết tinh khác nhau.

Nguyên nhân mật ong có hiện tượng kết tinh?

Thực tế, mật ong nguyên chất có thành phần chính là các loại đường và một số chất khác, nhưng chủ yếu là đường Glucose (tỷ lệ 31%) và Fructose (tỷ lệ 38,5%) là 2 thành phần có hàm lượng cao nhất. Mật ong là dung dịch đường có hàm lượng đường cao hơn nhiều so với đường thông thường, khoảng 75 - 80%, do đó nó rất dễ kết tinh. Khi nhiệt độ bảo quản xuống dưới 20 độ C, dung dịch đường của mật ong bão hòa và tạo ra các hạt mịn nhỏ trước khi trở thành hạt lớn hơn.

Hiện tượng mật mong kết tinh có thể xảy ra vì mật ong còn lẫn các tạp chất như phấn hoa và hạt sáp ong vụn, cũng là một phần nguyên nhân khiến mật ong bị kết tinh nhanh chóng. 

Ngoài ra, loại mật ong nào có hàm lượng đường Glucose cao hơn thì càng dễ bị đóng đường hơn.

Mật ong kết tinh cũng có nhiều dạng khác nhau, có thể nằm ở đáy chai, miệng chai hoặc cả hai vị trí này. 

Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình kết tinh của mật ong?

Cách bảo quản mật ong để tránh hiện tượng đóng đường:

Nhiệt độ

Nhiệt độ là yếu tố quan trọng nhất:

• Nếu để ở nhiệt độ dưới 10 độ C (trong tủ lạnh), mật ong chỉ đặc và dẻo lại chứ không bị đóng đường. 
• Khi nhiệt độ từ 14 - 20 độ C, mật ong dễ bị kết tinh nhất.
• Khi nhiệt độ trên 27 độ C, phần kết tinh của mật ong sẽ tan chảy. Nếu bảo quản mật ong ở nhiệt độ này, nó sẽ không bị kết tinh, nhưng chất lượng và màu sắc có thể bị ảnh hưởng.

Nguồn mật hoa

Nguồn mật hoa cũng ảnh hưởng đến tốc độ kết tinh. Loại mật ong như hoa nhãn và hoa cà phê kết tinh rất chậm, trong khi mật ong từ các nguồn khác có thể kết tinh nhanh hơn.

Hàm lượng nước

Hàm lượng nước trong mật ong cũng ảnh hưởng đến tốc độ kết tinh. Mật ong càng đặc thì nhanh bị đóng đường hơn, còn mật ong càng loãng thì chậm kết tinh hoặc đôi khi không bị kết tinh.

Quá trình xử lý, đóng gói

Phấn hoa có trong mật ong cũng làm cho mật dễ bị đóng đường. Loại mật ong nguyên chất khi khai thác chắc chắn 100% có lẫn phấn hoa. Tuy nhiên, khi mật ong qua xử lý lọc công nghiệp thì hầu như sẽ không bị đóng đường nữa.

Vì vậy, hiện tượng đóng đường ở mật ong là hoàn toàn tự nhiên và chỉ những loại mật ong tốt, đặc mới bị kết tinh. Để tránh hiện tượng này, ta nên bảo quản mật ong ở nhiệt độ thích hợp và mua mật ong nguyên chất từ các nguồn đáng tin cậy.

Mật ong kết tinh là thật hay giả? 

Nhiều người vì mục đích kinh tế đã sản xuất mật ong giả bằng cách pha trộn nước đường, phèn chua và một ít mật ong để tạo hương vị. Tuy nhiên, loại mật ong giả này thường khá loãng và không dễ bị đóng đường như mật ong thật.

Nếu sản xuất mật ong giả đặc hơn, thì cũng có thể bị kết tinh, nhưng khác với mật ong thật, kết tinh của mật ong giả sẽ đóng thành một cục cứng ở đáy chai, không phải dạng hạt như mật ong thật. Khi đem ngâm vào nước nóng, phần kết tinh này sẽ rất khó tan.

Nếu bạn nghi ngờ mật ong mua về bị giả, bạn có thể đặt chai mật ong vào chậu nước nóng vài lần. Nếu phần kết tinh này tan nhanh thành dạng lỏng, thì đó là mật ong thật. Ngược lại, nếu lâu tan hơn thì đó là mật ong giả. Bạn cũng có thể nếm thử phần đóng đường của mật ong để xác định, phần đóng đường của mật ong thật sẽ tan nhanh trong miệng.

Tóm lại, hiện tượng mật ong kết tinh là hoàn toàn tự nhiên và đó là một đặc điểm để nhận biết mật ong nguyên chất. Tuy nhiên, vì có nhiều loại mật ong giả được sản xuất, nên cần phải kiểm tra kỹ trước khi mua để tránh mua phải mật ong giả.

Trên thực tế, mật ong thật sẽ có xu hướng kết tinh do nồng độ đường trong mật ong quá cao, dẫn đến việc các phân tử đường sắp xếp và liên kết với nhau tạo thành tinh thể đường. Điều này là bình thường và không ảnh hưởng đến chất lượng của mật ong. Thậm chí, mật ong kết tinh lại có chất lượng tốt hơn vì sự kết tinh này cho thấy mật ong đang ở trạng thái tinh khiết và không bị pha trộn với các chất khác.

Vì vậy, khi mua mật ong, nếu bạn phát hiện thấy nó đã kết tinh, hãy đừng vội vứt bỏ nó đi. Thay vào đó, bạn có thể đặt chai mật ong trong nước ấm hoặc rửa chai bằng nước nóng để tan chảy đường. Nếu bạn vẫn cảm thấy khó sử dụng, hãy bảo quản ra một hũ rộng để sử dụng sau này.

Với những thông tin này, hy vọng bạn hiểu rõ hơn về quá trình kết tinh của mật ong và không bị đánh lừa bởi những tin đồn về mật ong kết tinh là thật hay giả.

Quỳnh Hương

Nguồn tham khảo: Tổng hợp