Men gan là gì? Chỉ số men gan bao nhiêu là cao?

Gan là cơ quan lớn nhất và cũng là cơ quan đảm nhận nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể. Trong đó men gan tham gia vào hầu hết quá trình chuyển hoá và giải độc gan. Vậy men gan là gì? Cụ thể về các loại men gan, vai trò và cách phòng ngừa tăng men gan hiệu quả sẽ được giải đáp ngay trong bài viết sau đây! 

Men gan là gì?

Men gan (enzym gan) là những protein do tế bào gan sản xuất và thường nằm trong nội bào. Chúng chỉ được giải phóng vào tuần hoàn máu với số lượng lớn khi tế bào gan bị tổn thương. Các enzym này có vai trò xúc tác cho các phản ứng hóa học trong cơ thể, từ đó tăng tốc độ và hiệu quả của chúng.

Các phản ứng hóa học mà men gan tham gia rất đa dạng, bao gồm:

• Sản xuất mật: Mật là chất lỏng do gan tiết ra, giúp tiêu hóa và hấp thụ chất béo trong ruột.
• Tổng hợp các yếu tố đông máu: Enzym gan giúp sản xuất các protein quan trọng cho quá trình đông máu, ngăn ngừa chảy máu quá mức.
• Phân hủy thức ăn và độc tố: Gan chuyển hóa chất dinh dưỡng và loại bỏ độc tố khỏi máu, qua đó bảo vệ cơ thể khỏi các chất có hại.
• Chống nhiễm trùng: Enzym gan còn có tác dụng trong việc chống lại các tác nhân gây nhiễm trùng, nhờ vào khả năng phá vỡ các thành phần của vi khuẩn hoặc virus.

Khi tế bào gan bị tổn thương, mức độ của các enzym này trong máu tăng lên, phản ánh mức độ tổn thương tế bào và giúp bác sĩ đánh giá tình trạng sức khỏe của gan

Chỉ số men gan bao nhiêu là cao?

y.Chỉ số men gan cao là  khi vượt quá ngưỡng bình thường, tuy nhiên mức độ tăng cao có thể khác nhau tùy theo từng chỉ số:

Chỉ số men gan tăng mức độ nhẹ:

• AST: 40 - 80 UI/L
• ALT (GPT): 40 - 80 UI/L
• GGT: 40 - 80 UI/L

Chỉ số men gan tăng mức độ trung bình:

• AST: 80 - 200 UI/L
• ALT (GPT): 80 - 200 UI/L
• GGT: 80 - 200 UI/L

Chỉ số men gan tăng mức độ cao:

• AST: >200 UI/L
• ALT (GPT): >200 UI/L
• GGT: >200 UI/L

Mặc dù các chỉ số này cung cấp hướng dẫn sơ bộ, không phải lúc nào chỉ số men gan cao cũng tương đồng với mức độ nặng của bệnh lý gan. Trong một số trường hợp lâm sàng, chỉ số men gan có thể tăng cao mà không phản ánh chính xác tình trạng bệnh.

Chỉ số men gan bình thường là bao nhiêu?

Các chỉ số bình thường cho men gan là: ALT: 20 - 40 UI/L, AST: 20 - 40 UI/L, ALP: 30 - 110 UI/L, và GGT: 20 - 40 UI/L. Khi các chỉ số này vượt quá mức bình thường, tình trạng đó được gọi là tăng men gan. Điều này có thể báo hiệu các vấn đề sức khỏe liên quan đến gan mà cần được theo dõi và xử lý kịp thời.

Thông qua các xét nghiệm đánh giá chức năng gan, kết quả chỉ số men gan sẽ cho biết mức độ tổn thương gan cũng như tình trạng sức khoẻ của người bệnh. Chỉ số men gan cũng được hiểu là thước đo để đánh giá mức độ tổn thương hay chức năng gan. 

Trong một số trường hợp, các chỉ số men gan như AST hay ALT, GPT có thể tăng gấp 1 - 2 lần so với bình thường. Bởi các enzyme này không chỉ có trong tế bào gan mà còn có thể tồn tại trong não, thận và một số cơ quan khác. Việc men gan tăng nhẹ cũng không gây ra các triệu chứng có hại cho sức khỏe. 

Những yếu tố nào có thể gây tăng men gan? 

Một số yếu tố có thể gây tổn thương cho gan, bao gồm:

• Sử dụng rượu bia thường xuyên hoặc tiêu thụ quá nhiều rượu bia khiến gan phải tăng cường làm việc để khử độc tố, dẫn đến tổn hại cho gan.
• Các bệnh về gan như xơ gan, ung thư gan, gan nhiễm mỡ, khiến gan bị tổn thương và hoạt động kém hơn.
• Sử dụng một số kháng sinh hay thuốc giảm đau,... trong thời gian dài có thể khiến gan gặp nhiều khó khăn trong quá trình chuyển hoá và gây ra tổn thương cho tế bào gan.
• Béo phì, cơ thể bị ứ sắt, viêm ruột hay mắc các bệnh lý khác có thể khiến gan bị ảnh hưởng.
• Ung thư di căn đến gan, tức là ung thư bắt nguồn từ một bộ phận khác trong cơ thể nhưng đã lan sang gan, có thể gây tổn thương và phá hủy chức năng gan.

Cách phòng ngừa tăng men gan hiệu quả

Sau khi hiểu rõ men gan là gì và các yếu tố có thể dẫn đến tăng men gan, bạn cần biết cách bảo vệ sức khoẻ gan, ngăn ngừa tổn thương các tế bào gan, cũng chính là đẩy lùi các yếu tố khiến men gan tăng cao.

Điều chỉnh chế độ ăn uống để bảo vệ gan

Có một số cách để bảo vệ cho gan của bạn, bao gồm:

• Ăn nhiều rau xanh như cải bina, rau cải, củ cải đường sẽ giúp giảm lượng chất béo tích tụ trong gan, vì chúng chứa nhiều vitamin và khoáng chất.
• Bổ sung vào thực đơn những thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như hạt óc chó, hạnh nhân và bơ.
• Ăn các loại thực phẩm giàu chất xơ như yến mạch, cám gạo, và các loại quả mọng để giảm lượng cholesterol cần được chuyển hóa bởi gan. Điều này cũng giúp tăng sự tiết dịch mật và cải thiện quá trình tiêu hóa lipid.
• Ăn nhiều trái cây giàu vitamin C như cam quýt, bưởi và ổi để hồi phục mô và chữa lành các tế bào bị tổn thương, đồng thời giúp đưa men gan trở về mức bình thường.
• Uống đủ nước hàng ngày để gan có thể đào thải các chất độc ra khỏi cơ thể dễ dàng.
• Tránh ăn những món ăn nhiều đường, muối và dầu mỡ, vì chúng khiến gan hoạt động quá sức.
• Ngưng sử dụng rượu, bia và các loại thức uống có cồn để đảm bảo gan không bị tác động tiêu cực.

Việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh cũng giúp bạn kiểm soát cân nặng, giảm tải gánh nặng làm việc của gan. Ngoài ra, bạn cũng cần tăng cường tập luyện thể dục thể thao để hạn chế nguy cơ béo phì, bảo vệ gan tốt nhất có thể.

Sử dụng một số loại thảo dược hạ men gan

Bên cạnh việc cân đối chế độ dinh dưỡng thì bạn cũng có thể dùng một số loại thảo dược sau đây để tăng cường bảo vệ gan:

• Rau má;
  Atiso;
• Bồ công anh;
• Tỏi;
• Gừng;
• Nghệ.

Thêm những loại thảo dược này vào thức uống hay món ăn mỗi ngày giúp cung cấp nhiều chất chống oxy hóa cho cơ thể, đồng thời giúp tăng cường chức năng hoạt động của gan, bảo vệ gan khỏi các yếu tố độc hại.

Hy vọng bài viết này đã giúp bạn giải đáp được men gan là gì và những nguyên nhân gây tăng men gan, để biết cách chăm sóc sức khỏe gan một cách tốt nhất. 

Quỳnh Vi

Nguồn tham khảo: Tổng hợp