Các biện pháp tránh thai an toàn và hiệu quả mà các cặp đôi cần biết
Ngày 29/07/2024
Kích thước chữ
Mặc định
Lớn hơn
Trong cuộc sống hiện đại, việc chọn lựa và áp dụng các biện pháp tránh thai phù hợp là một phần quan trọng để bảo vệ sức khỏe sinh sản và đảm bảo cuộc sống gia đình ổn định. Có nhiều loại biện pháp tránh thai khác nhau, từ thuốc uống, vòng tránh thai đến các phương pháp tự nhiên, mỗi loại đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Để giúp bạn hiểu rõ hơn và đưa ra quyết định đúng đắn, bài viết này sẽ phân tích chi tiết các biện pháp tránh thai phổ biến, cách chúng hoạt động và các yếu tố cần cân nhắc khi lựa chọn.
Các biện pháp tránh thai đóng vai trò thiết yếu trong việc quản lý sức khỏe sinh sản và kiểm soát kế hoạch gia đình. Chúng không chỉ giúp ngăn ngừa thai ngoài ý muốn mà còn bảo vệ sức khỏe của bạn khỏi những rủi ro không mong muốn. Tùy thuộc vào nhu cầu cá nhân và lối sống, bạn có thể lựa chọn từ nhiều phương pháp khác nhau, mỗi phương pháp đều có những đặc điểm và hiệu quả riêng. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu những thông tin cơ bản về các biện pháp tránh thai để bạn có thể đưa ra sự lựa chọn sáng suốt và phù hợp nhất với tình hình của mình.
Các biện pháp tránh thai hiện nay
Hiện nay, có nhiều lựa chọn cách tránh thai hiệu quả. Vậy nên, đối với nhiều phụ nữ, việc quyết định phương pháp ngừa thai nào có thể trở nên khá khó khăn. Tùy thuộc vào sức khỏe, tài chính và tâm lý cá nhân, việc nghiên cứu kỹ lưỡng để chọn ra biện pháp tránh thai phù hợp nhất là rất quan trọng.
Dùng bao cao su
Bao cao su là một biện pháp tránh thai phổ biến trên toàn thế giới. Chúng hoạt động bằng cách ngăn tinh dịch của nam giới vào tử cung của nữ giới, từ đó giúp ngăn ngừa thai. Ngoài chức năng tránh thai, bao cao su còn có khả năng bảo vệ khỏi các bệnh lây qua đường tình dục như lậu và giang mai. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng bao cao su nên được đeo ngay trước khi tiếp xúc với bộ phận sinh dục, không chỉ khi dương vật đã xâm nhập vào âm đạo.
Đặt vòng tránh thai
Đặt vòng tránh thai là một phương pháp ngày càng trở nên phổ biến nhờ hiệu quả tránh thai cao, lên tới 99%. Vòng tránh thai, thường có hình chữ T, được đặt vào tử cung của nữ giới và hoạt động như một vật cản, ngăn chặn tinh trùng và các tác nhân khác xâm nhập vào tử cung.
Vòng tránh thai mang lại cảm giác quan hệ chân thật và có hiệu quả tránh thai rất cao. Nó cũng có thể được tháo ra khi cần thiết. Tuy nhiên, phương pháp này có thể gây một số tác dụng phụ cho phụ nữ, như rối loạn kinh nguyệt, đau bụng dưới và viêm nhiễm. Ngoài ra, khi sử dụng vòng tránh thai, có nguy cơ mang thai ngoài tử cung hoặc vòng bị đẩy vào sâu bên trong, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng.
Thắt ống dẫn trứng
Đây là một phương pháp tránh thai vĩnh viễn cho nữ giới và được coi là một trong những biện pháp tránh thai an toàn nhất. Phương pháp này hoạt động bằng cách ngăn chặn sự di chuyển của trứng từ buồng trứng đến tử cung, để trứng không gặp tinh trùng. Bác sĩ thực hiện bằng cách kẹp, buộc chặt hoặc cắt ống dẫn trứng.
Tuy nhiên, phương pháp này có thể gây đau đớn, chảy máu và nhiễm trùng trong và sau khi phẫu thuật. Cần thực hiện gây tê tủy sống tại phòng mổ để thực hiện phương pháp. Ngoài ra, nó cũng có thể làm tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung.
Thắt ống dẫn tinh
Thắt ống dẫn tinh là một phương pháp triệt sản cho nam giới, hoạt động bằng cách ngăn tinh trùng từ tinh hoàn di chuyển tới túi tinh, do đó không gặp trứng và không gây thai. Sau khi thực hiện thủ thuật, nam giới vẫn có thể xuất tinh, nhưng tinh dịch sẽ không chứa tinh trùng.
Thuốc tránh thai hàng ngày
Thuốc tránh thai là loại thuốc chứa hormone, hoạt động bằng cách ngăn tinh trùng kết hợp với trứng. Hormone trong thuốc cũng làm đặc chất nhầy ở cổ tử cung, khiến tinh trùng không thể di chuyển đến trứng. Có hai loại thuốc ngừa thai dạng uống: Loại kết hợp chứa cả estrogen và progestin, và loại chỉ chứa progestin.
Thuốc tránh thai khẩn cấp
Thuốc tránh thai khẩn cấp được sử dụng trong trường hợp có nguy cơ mang thai cao sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Đây cũng là loại thuốc chứa hormone, nhưng chỉ chứa progestin với nồng độ cao.
Nếu uống trong 72 giờ đầu tiên sau quan hệ, thuốc tránh thai khẩn cấp có hiệu quả khoảng 75%. Có hai loại thuốc tránh thai khẩn cấp:
Loại 1 viên: Mỗi viên chứa 1,5 mg levonorgestrel hoặc 3 mg norgestrel, uống một liều duy nhất.
Loại 2 viên: Mỗi viên có hàm lượng 0,75 mg levonorgestrel, uống cách nhau 12 giờ.
Thuốc ngừa thai dạng tiêm
Thuốc tiêm tránh thai chứa hormone progesteron và được tiêm một lần vào bắp. Hormone này sẽ dần được giải phóng vào cơ thể, có tác dụng ngừa thai trong khoảng thời gian từ 1 đến 3 tháng, tùy thuộc vào loại thuốc sử dụng. Thuốc tiêm ngừa thai hoàn toàn ức chế rụng trứng và làm đặc chất nhầy ở cổ tử cung, ngăn tinh trùng xâm nhập vào buồng tử cung. Do đó, phương pháp này có hiệu quả rất cao, lên đến 99,6%.
Miếng dán tránh thai
Miếng dán tránh thai là dạng thuốc hấp thụ qua da, không qua đường tiêu hóa, và được dán trực tiếp lên da. Nó liên tục giải phóng hormone để ngăn ngừa thai bằng cách ngăn rụng trứng. Với hiệu quả lên tới 95%, nhiều phụ nữ thấy đây là một biện pháp phù hợp. Bạn có thể dán vào vùng da bụng dưới, mông, hoặc phần trên cơ thể vào ngày đầu tiên của kỳ kinh. Miếng dán có tác dụng liên tục trong 7 ngày.
Miếng dán này hoạt động bằng cách giải phóng liên tục hai hormone tổng hợp, progestin và estrogen, tương tự như các hormone tự nhiên do cơ thể sản sinh. Nó ngăn cản sự rụng trứng ở phụ nữ, vì vậy nếu trứng không rụng, tinh trùng không thể thụ tinh và không có thai. Đồng thời, miếng dán cũng làm đặc chất nhầy ở cổ tử cung, khiến tinh trùng khó xâm nhập và gặp trứng.
Vòng tránh thai âm đạo
Vòng tránh thai âm đạo có hình tròn và cấu tạo mềm, giúp bạn dễ dàng đặt vào âm đạo. Vòng chứa hormone estrogen và progestin, giải phóng liên tục vào cơ thể để ngăn rụng trứng. Vòng tránh thai được đặt vào âm đạo mỗi tháng một lần. Sau 3 tuần, bạn cần tháo vòng ra trong 1 tuần trước khi đặt lại theo chu kỳ. Mỗi vòng có thể sử dụng trong tối đa 13 tháng.
Cấy que tránh thai
Cấy que tránh thai là phương pháp được nhiều người ưa chuộng trong những năm gần đây nhờ hiệu quả cao và an toàn cho sức khỏe. Phương pháp này liên quan đến việc cấy một thanh nhựa nhỏ chứa hormone vào cánh tay. Thanh nhựa tiết ra hormone progestin, giúp ức chế rụng trứng, làm mỏng nội mạc tử cung và làm đặc dịch nhầy cổ tử cung, ngăn tinh trùng di chuyển vào bên trong.
Mũ chụp cổ tử cung
Mũ cổ tử cung hoạt động bằng cách ngăn tinh trùng gặp trứng. Đây là một cốc silicon hình chiếc mũ, được thiết kế để đặt vào âm đạo và ôm sát cổ tử cung. Mũ cổ tử cung nên được đặt vào trước khi quan hệ và có thể tháo ra sau khi quan hệ kết thúc.
Bọt tránh thai
Bọt tránh thai là một miếng bọt biển có dây, được đặt vào cổ tử cung của phụ nữ trước khi quan hệ. Phương pháp này hoạt động bằng cách che chắn cổ tử cung để ngăn tinh trùng tiếp cận trứng. Ngoài ra, miếng bọt tránh thai còn chứa thuốc diệt tinh trùng, giúp bất hoạt tinh trùng và ngăn chúng di chuyển.
Dùng thuốc diệt tinh trùng
Đây là một phương pháp tương đối mới và chưa phổ biến ở Việt Nam. Gel này chứa axit lactic, axit citric và kali bitartrate, hoạt động bằng cách giữ pH của âm đạo ở mức thấp, khiến tinh trùng không thể tồn tại. Gel cần được bôi vào âm đạo ít nhất 1 giờ trước khi quan hệ.
Xuất tinh ngoài
Phương pháp này yêu cầu người nam rút dương vật ra khỏi âm đạo trước khi xuất tinh để giảm bớt hoặc hạn chế số lượng tinh trùng đi vào âm đạo. Cần lưu ý rằng dương vật phải hoàn toàn rời khỏi âm đạo khi rút ra. Tuy nhiên, xuất tinh ngoài là phương pháp có nhiều rủi ro. Ngay cả khi người nam chưa xuất tinh, vẫn có thể có một lượng tinh dịch nhỏ rò rỉ từ dương vật trong quá trình quan hệ. Khi hưng phấn, đàn ông tiết ra một chất lỏng trong suốt, có tác dụng như chất bôi trơn, nhưng chất lỏng này có thể chứa tinh trùng và có nguy cơ tiếp xúc với trứng.
Kiêng quan hệ
Đây là một phương pháp tránh thai tự nhiên, trong đó kiêng quan hệ tình dục hoàn toàn là cách duy nhất để phòng ngừa thai ngoài ý muốn với hiệu quả 100%. Tuy nhiên, việc kiêng quan hệ có thể gặp khó khăn hơn so với việc sử dụng các phương pháp tránh thai khác.
Lưu ý cần nắm khi chọn các biện pháp tránh thai
Với các biện pháp tránh thai đã nêu trên, bạn có thể lựa chọn phương pháp phù hợp nhất với bản thân. Trước khi quyết định, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo chọn được biện pháp tốt nhất. Khi chọn phương pháp, bạn có thể cân nhắc các yếu tố sau:
Tình trạng sức khỏe hiện tại.
Kế hoạch có con trong tương lai.
Tần suất quan hệ tình dục của bạn và bạn tình, cùng số lượng bạn tình.
Vấn đề tín ngưỡng.
Sự khác biệt giữa các phương pháp, bao gồm mức độ an toàn, hiệu quả, tác dụng phụ và chi phí.
Cảm giác thoải mái và sự phù hợp của phương pháp với bản thân.
Câu hỏi về các phương pháp tránh thai
Khi đối mặt với quyết định về các phương pháp tránh thai, nhiều người thường cảm thấy bối rối với sự đa dạng của lựa chọn hiện có. Dưới đây là phần giải đáp cho một số câu hỏi thường gặp:
Làm thế nào để tránh thai thành công an toàn?
Để xác định xem phương pháp tránh thai có hiệu quả hay không, bạn có thể sử dụng que thử thai nhanh tại nhà.
Bạn nên thực hiện kiểm tra khoảng 14 ngày sau khi có quan hệ tình dục không an toàn, hoặc theo dõi chu kỳ kinh nguyệt nếu chu kỳ của bạn đều đặn. Nếu chu kỳ kinh nguyệt trễ từ 1 - 2 tuần, bạn có thể thử máu hoặc siêu âm thai để xác nhận chắc chắn xem có thai hay không.
Sau sinh nên ngừa thai như thế nào?
Vợ chồng quan hệ tình dục quá sớm trong thời kỳ hậu sản có thể dẫn đến nguy cơ mang thai ngoài ý muốn. Để giảm nguy cơ biến chứng thai kỳ và các vấn đề sức khỏe khác, các chuyên gia khuyến cáo phụ nữ nên đợi ít nhất 18-24 tháng trước khi thử mang thai tiếp theo.
Nếu chưa muốn có thai lại sau khi sinh, bạn có thể lựa chọn các phương pháp ngừa thai sau:
Bao cao su.
Miếng dán ngừa thai.
Que cấy tránh thai Implanon: Nên cấy trong 6 tuần đầu sau sinh.
Thuốc tiêm tránh thai DMPA: Tiêm từ tuần thứ 6 sau sinh nếu bạn cho con bú.
Cho con bú hoàn toàn: Nếu thời gian giữa các cữ bú không dài quá 4 giờ vào ban ngày và 6 giờ vào ban đêm, phương pháp này có thể bảo vệ bạn khỏi thai kỳ với hiệu quả khoảng 98% trong 6 tháng đầu sau sinh, hiệu quả có thể khác nhau ở mỗi người.
Đặt dụng cụ tử cung (IUD): Vòng tránh thai bằng đồng hoặc vòng nội tiết. Nên đặt vòng 3 tháng sau sinh thường hoặc 6 tháng sau sinh mổ.
Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin: Có thể bắt đầu ngay sau sinh, đặc biệt nếu bạn cho con bú.
Thuốc tránh thai phối hợp (estrogen và progestin): Nếu bạn không nuôi con bằng sữa mẹ, có thể bắt đầu uống sau sinh 21 ngày. Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Đâu là các biện pháp tránh thai an toàn nhất?
Hiện nay, có nhiều phương pháp tránh thai an toàn và hiệu quả như bao cao su, triệt sản, dụng cụ tử cung, thuốc tránh thai, và miếng dán. Việc chủ động chọn phương pháp phù hợp giúp bạn kiểm soát việc tránh thai và ngăn ngừa thai ngoài ý muốn. Thêm vào đó, một số phương pháp còn giúp bảo vệ bạn và đối tác khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Chọn đúng các biện pháp tránh thai không chỉ giúp bạn kiểm soát việc tránh thai hiệu quả mà còn bảo vệ sức khỏe của bạn và đối tác. Từ bao cao su, dụng cụ tử cung đến thuốc tránh thai và miếng dán, mỗi phương pháp đều có những ưu điểm riêng. Việc tìm hiểu và lựa chọn phương pháp phù hợp với nhu cầu và tình trạng sức khỏe của bạn là rất quan trọng. Đừng quên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo bạn đang sử dụng phương pháp an toàn và hiệu quả nhất.
Có thể bạn quan tâm
Thông tin và sản phẩm gợi ý trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể. Xem thêm
Dược sĩ chuyên khoa Dược lý - Dược lâm sàng. Tốt nghiệp 2 trường đại học Mở và Y Dược TP. Hồ Chí Minh. Có kinh nghiệm nghiên cứu về lĩnh vực sức khỏe, đạt được nhiều giải thưởng khoa học. Hiện là Dược sĩ chuyên môn phụ trách xây dựng nội dung và triển khai dự án đào tạo - Hội đồng chuyên môn tại Nhà thuốc Long Châu.