Ngộ độc rượu ethanol và những lưu ý cần biết 

Rượu với thành phần chính là ethanol, chính là loại đồ uống vô cùng phổ biến. Do thói quen lạm dụng, không điều khiển được liều lượng nạp vào mà rất nhiều người mắc phải tình trạng ngộ độc rượu ethanol. Vậy hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu về tình trạng này trong bài viết dưới đây nhé!

Ngộ độc rượu ethanol là gì? 

Thành phần chính của rượu chính là một loại cồn có tên là ethanol. Sau uống rượu thì ethanol sẽ được cơ thể hấp thu và tăng dần trong máu. Tình trạng này tiếp diễn có thể khiến cho cơ thể bị ngộ độc, ethanol ngấm quá nhiều vào trong máu gây ức chế lên hệ thần kinh trung ương.

Tuy nhiên cần lưu ý, nồng đồ của ethanol không đặc trưng cho mức độ nhiễm độc, do khả năng hấp thu của mỗi người là khác nhau.  

Ngộ độc rượu có thể gây ra hôn mê, suy hô hấp và tử vong. Các trường hợp bệnh nặng thường kèm theo những biến chứng như chấn thương, hạ đường huyết,... Cần phân biệt rõ ràng giữa ngộ độc rượu Ethanol (C₂H₅OH) với các loại rượu khác, đặc biệt là Methanol (CH₃OH) và Ethylene Glycol (C₂H₆O₂).

Rượu ethanol 

Nguyên nhân gây ra ngộ độc rượu ethanol 

Nguyên nhân chính của ngộ độc rượu ethanol thường do uống rượu, bia không kiểm soát. Đôi khi người bệnh bị ngộ độc do uống những sản phẩm rượu với nguồn gốc không rõ ràng, có chứa nhiều tạp chất gây hại. 

Sau khi hấp thụ quá liều lượng, ethanol sẽ gây kích thích lên hệ thần kinh trung ương. Khiến cho những người say rượu đôi khi không thể kiểm soát được những hành vi của mình. 

Biểu hiện của ngộ độc ethanol ở mỗi người là khác nhau, có trường hợp xảy ra hưng phấn, rối loạn hành vi, nhưng cũng có trường hợp rơi vào tình trạng li bì, hôn mê,... 

Triệu chứng của ngộ độc rượu ethanol 

Ngộ độc rượu mạn tính là tình trạng xảy ra với những người nghiện rượu lâu năm. Còn ngộ độc cấp tính thường gặp ở tình trạng uống quá nhiều rượu trong một lần hoặc uống phải rượu giả, rượu kém chất lượng được pha chế từ các loại cồn công nghiệp. 

Với ngộ độc rượu Ethanol, triệu chứng có thể từ nhẹ (hung hãn, hưng cảm, giảm khả năng phán xét, mất điều hòa, kích thích) cho đến nặng (thở yếu hoặc ngừng thở, hôn mê, hạ thân nhiệt, sặc phổi, tụt huyết áp), kết hợp với các biến chứng hạ đường huyết.

Ngoài ra thường gặp phải tình trạng rối loạn về nghe nhìn (nhìn mờ, nhìn đôi, nhìn thấy các đốm, màu sắc nhòe thu hẹp thị trường, mù, khó nghe,ù tai,...). Nếu nặng còn có thêm tình trạng đồng tử giãn, co giật, mạch nhanh, tụt huyết áp, đái ít hoặc thậm chí là vô niệu. Nguy hiểm nhất có thể gặp phải chính là tử vong.

Nói chung, ngộ độc rượu thường xuất hiện những triệu chứng như giảm hoặc mất khả năng vận động tự chủ, không điều khiển được hành vi của mình, nói líu lưỡi, gọi nhầm tên người,... Khi khả năng chuyển hóa của cơ thể giảm đến mức đáng báo động, rượu uống vào sẽ bị nôn ra, ức chế trung tâm hô hấp và gây ngừng thở. Không được cấp cứu và điều trị kịp thời, người ngộ độc có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Cách điều trị khi bị ngộ độc rượu ethanol 

Phương pháp xử trí ban đầu

Trước hết cho nạn nhân uống một cốc sữa nóng hoặc là trà đặc. Đồng thời cởi khuy áo cổ, nới lỏng áo, tháo thắt lưng và đặt bệnh nhân nằm nơi thoáng mát (tránh gió lùa) càng lâu càng tốt. Tư thế úp, hai tay xuôi ra sau, mặt nghiêng về bên trái nhằm tránh bị sặc.

Khi đã ngộ độc rượu, cần lưu ý không cố gắng để làm cho nạn nhân nôn mửa, do người bị ngộ độc rượu đã làm giảm phản xạ, khiến người bệnh có thể sặc chất nôn của chính họ hoặc vô tình hít chất nôn vào phổi, gây ra một những chấn thương nặng nề cho phổi, dẫn đến tử vong.

Đặc biệt, tránh để nạn nhân uống rượu say, ngộ độc rồi đi ngủ, bởi một số trường hợp có thể bị hôn mê trong khi ngủ. Nếu như có bất cứ biểu hiện bất thường nào như: Co giật, thở không đều, chảy máu tai và mắt, rối loạn nhịp tim, cần phải đưa đến bệnh viện để cấp cứu ngay.

Phương pháp điều trị

• Kiểm soát đường thở: Để người bệnh nằm ở tư thế nghiêng an toàn, chống tụt lưỡi sau đó làm sạch đờm dãi.
• Hôn mê: Đảm bảo hô hấp (truyền oxy, bóp bóng, đặt nội khí quản tùy theo tình trạng hô hấp), đảm bảo tuần hoàn ổn định, ủ ấm cho bệnh nhân.
• Tụt huyết áp: Có thể dùng phương pháp đặt catheter tĩnh mạch trung tâm, truyền bù đủ dịch và dùng các loại thuốc vận mạch.
• Thăm khám nhanh chóng để kịp thời phát hiện các biến chứng.
• Chống hạ đường máu: Cho bệnh nhân ăn đầy đủ, truyền glucose ưu trương kết hợp với tiêm vitamin B1 200mg/ngày.

Cách nhận biết kết quả

• Nếu như các triệu chứng lâm sàng đã được cải thiện, khoảng trống thẩm thấu và khí máu ở mức bình thường thì bệnh nhân đã hồi phục. Có thể được xuất viện và điều trị, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng tại nhà. 
• Nếu như lâm sàng chưa có gì bất cứ dấu hiệu nào đặc biệt khác với dấu hiệu của ngộ độc ethanol như: Khoảng trống thẩm thấu tăng nhưng khí máu vẫn còn bình thường thì cần phải theo dõi tiếp.
• Nếu lâm sàng có xuất hiện dấu hiệu nhiễm toan chuyển hóa nặng (trong khi chỉ số lactate và ceton chỉ tăng nhẹ hoặc không tăng), có những bất thường về nhìn (nhìn mờ) hoặc tổn thương các cơ quan (đặc biệt là thần kinh, thận, tim mạch) thì cần nghĩ tới nguyên nhân ngộ độc do các loại rượu khác (đặc biệt methanol và glycol). 

  Nhận biết kết quả điều trị ngộ độc rượu ethanol 

Cách phòng tránh ngộ độc rượu ethanol 

• Để phòng tránh ngộ độc rượu ethanol, cần lưu ý, một người bình thường không nên uống quá 1 đơn vị rượu/ngày (trong đó 1 đơn vị rượu có chứa 10g cồn), tương đương với:
  • 30ml rượu mạnh (từ 40-43 độ);
  • 100ml rượu vang (khoảng 13,5 độ);
  • 330ml bia hơi (5 độ);
  • 2/3 chai 500ml hoặc là lon bia 330ml (5 độ).

• Tuyệt đối không mua và sử dụng những loại rượu không rõ nguồn gốc, xuất xứ, không nhãn mác.

• Không uống rượu tự pha chế, rượu ngâm lá, rễ khi không biết rõ về độc tính của chúng.

• Nâng cao nhận thức về quy định không bán rượu cho người dưới 18 tuổi.

  

  Đơn vị cồn chuẩn 

   

Trên đây chính là tổng quan về tình trạng ngộ độc rượu ethanol. Mong rằng bài viết này sẽ giúp ích cho bạn trong phòng tránh tình trạng này. 

Thảo My 

Nguồn tham khảo: Tông hợp