Những điều cần biết khi sử dụng kháng sinh cho phụ nữ có thai

Phụ nữ mang thai có dùng được kháng sinh không và khi dùng kháng sinh cho phụ nữ có thai cần lưu ý những gì? Đây vẫn luôn là chủ đề được nhiều chị em đặc biệt quan tâm. Để làm sáng tỏ chủ đề này, hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu kháng sinh là gì trước nhé.

Thuốc kháng sinh là gì?

Kháng sinh là các loại thuốc có tác dụng ức chế sự phát triển và tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh. Thuốc kháng sinh được phân thành 9 nhóm, bao gồm:

• Kháng sinh nhóm 1: Beta lactam bao gồm các loại kháng sinh như penicillin, cephalosporin, monobactam, carbapenem, beta lactam khác và các chất ức chế beta lactamase;
• Kháng sinh nhóm 2: Aminoglycosid;
• Kháng sinh nhóm 3: Macrolid;
• Kháng sinh nhóm 4: Lincosamid;
• Kháng sinh nhóm 5: Phenicol;
• Kháng sinh nhóm 6: Tetracyclin bao gồm kháng sinh thế hệ 1 và khánh sinh thế hệ 2;
• Kháng sinh nhóm 7: Peptid gồm Polypeptid, Lipopeptid và glycopeptid;
• Kháng sinh nhóm 8: Quinolon bao gồm kháng sinh thế hệ 1 và các fluoroquinolon thế hệ 2, 3 và 4.
• Ngoài 8 nhóm kháng sinh phổi biến trên thì nhóm kháng sinh 9 bao gồm các kháng sinh khác như Oxazolidinon, Sulfonamid và 5-nitroimidazol.

Trên thực tế, trong môi trường còn tồn tại các loại vi khuẩn kháng kháng sinh mạnh mẽ, trong đó phải kể đến như Campylobacter, Vibrio, Salmonella hay Shigella. Đây là những vi khuẩn gram âm được bao bọc bởi một lớp màng kép có tác dụng bảo vệ chúng trước sự tấn công của thuốc kháng sinh.

Phụ nữ mang thai có nên sử dụng thuốc kháng sinh không?

Tuy có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn nhưng thuốc kháng sinh không thể sử dụng một cách bừa bãi, đặc biệt là phụ nữ mang thai. Những đối tượng này cần phải thật thận trọng khi sử dụng thuốc kháng sinh bởi những tổn hại đến thai nhi trong bụng mẹ gây ra bởi loại thuốc này.

3 tháng đầu thai kỳ là giai đoạn phôi thai bắt đầu hình thành và phát triển. Nếu sử dụng thuốc kháng sinh bừa bãi trong thời kỳ này có thể dẫn đến dị tật thai nhi. Ngoài ra, từ tháng thứ 4 trở đi lại là giai đoạn nhau thai phát triển, việc mẹ bầu sử dụng kháng sinh trong giai đoạn này có thể ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của trẻ. Vậy việc sử dụng kháng sinh cho phụ nữ mang thai cần dựa trên các yếu tố nào?

Bất cứ một chất nào khi đưa vào cơ thể người mẹ đều có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Trên thực tế, có rất nhiều các loại thuốc được đánh giá là an toàn cho thai nhi song cũng có không ít các loại thuốc tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe của cả mẹ và bé.

Để đáng giá một loại thuốc kháng sinh có an toàn cho mẹ bầu hay không thì cần dựa trên một số yếu tố, chẳng hạn như mẹ bầu đang trong tháng thứ mấy của thai kỳ, loại kháng sinh cần dùng, tác dụng phụ của loại thuốc đó, liều dùng và thời gian sử dụng thuốc là bao lâu.

Vì khi dùng kháng sinh cho mẹ bầu, rủi ro có thể xảy đến khá cao, chính vì thế, bác sĩ thường sẽ phải cân nhắc thật kỹ giữa lợi ích và nguy cơ khi chỉ định cho phụ nữ mang thai sử dụng thuốc kháng sinh.

Kháng sinh cho phụ nữ có thai

Kháng sinh cho phụ nữ có thai rất đa dạng, trong đó có 3 nhóm chính mà mẹ bầu cần hiểu rõ. Cụ thể:

Một số loại kháng sinh cho phụ nữ có thai được đánh giá là an toàn mẹ bầu có thể tham khảo:

• Nhóm Beta lactam: Penicillin, Amoxicillin, Ampicillin, Cephalosporin…
• Nhóm Macrolid: Roxithromycin, Erythromycin, Clarithromycin…

Những loại thuốc kháng sinh tiềm ẩn rủi ro cao đối với thai kỳ nếu mẹ bầu sử dụng có thể kể đến như:

• Nhóm thuốc Cyclin bao gồm Minocycline, Doxycycline và Tetracycline. Trong đó, Tetracycline không được chỉ định cho bà bầu sử dụng sau khi thai được 15 tuần tuổi bởi loại thuốc này gây ảnh hưởng đến răng của em bé.
• Thuốc Sulfa, Trimethoprim được dùng trong điều trị nhiễm trùng tiết niệu hay các tình trạng nhiễm trùng khác. Tuy được đánh giá là khá an toàn trong giai đoạn đầu thai kỳ, không gây dị tật thai nhi song loại thuốc này có thể khiến trẻ bị vàng da sau sinh.
• Thuốc kháng sinh nhóm Phenicol bao gồm Chloramphenicol, Thiamphenicol. Các loại thuốc thuộc nhóm này có tác dụng phụ là giảm bạch cầu, suy tuỷ và gây hội chứng xám ở trẻ em.
• Nhóm kháng sinh Quinolon gồm Ciprofloxacin và Ofloxacin có thể gây tổn thương thoái hoá khớp.

Ngoài các loại kháng sinh cho phụ nữ có thai nêu trên, các loại kháng sinh mẹ bầu cần thận trọng cũng là nhóm thuốc mà mẹ bầu nên hiểu rõ. Các loại kháng sinh thuộc nhóm này bao gồm:

• Rifamycin: Mẹ bầu không sử dụng trong 3 tháng đầu thai kỳ.
• Acid Nalidixic và Nitrofuran: Mẹ bầu không nên sử dụng trong những tháng cuối thai kỳ.
• Trimethoprim, Sulfamid, Metronidazole: Mẹ bầu không sử dụng trong những tháng đầu và cuối thai kỳ.

Những lưu ý khi mẹ bầu sử dụng thuốc kháng sinh

Không một ai có thể phủ nhận được những lợi ích mà kháng sinh mang lại trong công tác điều trị bệnh. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo, chỉ sử dụng thuốc kháng sinh khi thực sự cần thiết, đặc biệt là mẹ bầu. Vậy khi sử dụng thuốc kháng sinh cho phụ nữ có thai, cần lưu ý những gì?

Dưới đây là một số vấn đề cần lưu ý khi dùng kháng sinh cho phụ nữ có thai, bạn đọc có thể tham khảo:

• Thuốc kháng sinh tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ đối với cả mẹ bầu và thai nhi, chẳng hạn như rối loạn tiêu hoá, dị ứng, dị tật bẩm sinh, sảy thai. Bên cạnh đó, ngoài các loại vi khuẩn gây bệnh, thuốc kháng sinh còn có thể vô tình ảnh hưởng đến lợi khuẩn trong cơ thể và hậu quả là gây suy giảm hệ miễn dịch.
• Nguy cơ kháng thuốc kháng sinh: Việc làm dụng kháng sinh có thể là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn tiến hoá. Theo thời gian, các loại vi khuẩn này sẽ trở nên nhờn thuốc.
• Trên thực tế, không mẹ bầu nào muốn bản thân phải dùng thuốc kháng sinh trong thai kỳ bởi những nguy cơ tiềm ẩn mà việc dùng thuốc mang lại cho bé yêu. Tuy nhiên, nếu chẳng may mắc phải bệnh lý nhiễm trùng nào đó trong thời kỳ này thì mẹ có thể vẫn phải dùng thuốc kháng sinh. Khi có biểu hiện bất thường, mẹ nên đi khám càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và chỉ định dùng thuốc (nếu cần). Mẹ bầu tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc để tránh các rủi ro không đáng có xảy đến.

Trên đây là những thông tin cơ bản về việc sử dụng thuốc kháng sinh cho phụ nữ có thai mà Nhà thuốc Long Châu muốn gửi gắm trong bản tin sức khỏe hôm nay. Nếu còn bất cứ vấn đề nào thắc mắc về chủ đề này hay các vấn đề sức khoẻ khác, hãy để lại bình luận bên dưới để được giải đáp bạn nhé.

Xem thêm:

• Cần phối hợp kháng sinh khi nào? Lợi ích và tác dụng phụ có thể gặp phải
• 9 loại "kháng sinh tự nhiên" nên có mặt trong chế độ dinh dưỡng