Những thông tin cần biết về chứng giãn phế quản sau lao

Vậy giãn phế quản sau lao là gì, có triệu chứng và cách điều trị ra sao? Để cùng tìm hiểu về vấn đề này, bạn hãy theo dõi nội dung dưới bài viết sau.

Giãn phế quản sau lao phổi

Giãn phế quản chính là tình trạng các phế quản ở trong tình trạng giãn không hồi phục và kèm theo sự phá hủy của thành vách phế quản. Giãn phế quản chính là một trong số những biến chứng do bệnh lao phổi gây ra. Theo đó, giãn phế quản sau lao phổi có thể được phát triển theo 2 cơ chế:

• Cơ chế thứ nhất là do phần nhu mô phổi bị xơ hóa và phá hủy, từ đó dẫn đến co kéo và giãn phế quản không hồi phục.
• Thứ hai là do sự chít hẹp phế quản bởi xơ sẹo sau lao nội phế quản cục bộ. Do đa số các trường hợp lao hậu tiên phát và tổn thương lao tại các phân thùy đỉnh và phân thùy sau nên giãn phế quản thường gặp tại các vị trí này chính là vị trí dẫn lưu phế quản tốt.

Những thông tin cần biết về chứng giãn phế quản sau lao

Triệu chứng của giãn phế quản sau lao

Giãn phế quản do bệnh lao rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý về đường hô hấp khác như viêm phổi, viêm phế quản bởi các triệu chứng của bệnh thường không quá đặc trưng.

Theo đó, có hai thể giãn phổ biến đó là thể ho máu và thể khạc đờm. Tùy thuộc vào mỗi thể bệnh mà có những đặc điểm khác nhau:

Giãn phế quản sau lao thể khạc đờm

Đối với thể này, bệnh nhân thường có nhiều đờm tại cổ. Có ngày lượng đờm khạc ra lên tới 400 đến 500 ml. Đờm do các loại vi khuẩn gây ra thường có màu xanh hoặc màu vàng tùy vào từng trường hợp.

Khi phân tích đờm sẽ thấy được trong đờm thường có chứa mủ, dịch nhầy và có bọt. Nếu như để mẫu đờm thu được vào trong ống nghiệm thì đờm sẽ được tách ra làm ba ớp: Lớp trên cùng là bọt, lớp ở giữa là nước và dịch, lớp dưới cùng là mủ. Thành phần chính của mủ chính là những tế bào mô, tế bào viêm và tế bào dưới niêm.

Giãn phế quản sau lao thể ho ra máu

Bệnh nhân có thể bị ho ra máu tươi hoặc ho ra máu trong trường hợp có lẫn chút đờm. Máu này là do các mạch máu ở trên thành phế quản bị phình to, một khi bị vỡ sẽ gây ra hiện tượng chảy máu.

Những người bệnh bị giãn phế quản ở thể ho ra máu thường sẽ không khạc nhiều đờm, trong trường hợp bị bội nhiễm thì sẽ khạc ra đờm màu xanh hoặc vàng. Bệnh nhân thở khò khè, đau ngực, cơ thể khó chịu ở các đợt màng phổi cấp.

Ho ra máu

Thăm khám và chẩn đoán giãn phế quản sau lao

Trong số các biến chứng mà bệnh lao gây ra, giãn phế quản được đánh giá có mức độ nguy hiểm cao bởi có khả năng khiến cho người bệnh bị tử vong. Chính vì vậy, những người mắc bệnh lao cần chủ động tầm soát giãn phế quản càng sớm càng tốt để kiểm soát được triệu chứng của bệnh. Thông qua các biểu hiện lâm sàng và cận lâm sàng mà bác sĩ sẽ chẩn đoán được tình trạng giãn phế quản sau lao:

Chẩn đoán lâm sàng

Bệnh nhân bị giãn phế quản sau khi bị lao phổi thường có các triệu chứng như đau tức vùng ngực, ho, sốt, cơ thể gầy yếu. Đa số các trường hợp đều có ran nổ (trên 75% các ca lâm sàng). Một số ít trường hợp thì bệnh nhân có tình trạng ngón tay ở hình dùi trống.

Chẩn đoán cận lâm sàng

Khi thực hiện việc chụp X-quang, trong phổi có thể xuất hiện những hang nhỏ. Các hàng này là do bệnh lao gây ra. Thông qua hình ảnh thu được, các chấm bất thường sẽ nằm rải rác ở phổi, phổi bị xẹp, khí đạo sẽ bị giãn hình đường ray.

Bên cạnh đó, việc chụp CT lồng ngực cũng thường được chỉ định để có thể xác định được bạn có thể bị giãn phế quản sau lao hay không. Đây chính là biện pháp có ý nghĩa để chẩn đoán được vị trí của phế quản bị giãn một cách rõ ràng nhất. 

Ngoài hai chỉ định phổ biến là chụp CT lồng ngực và chụp X-quang phổi, một số xét nghiệm cận lâm sàng khác có thể được đưa ra như làm xét nghiệm công thức máu, đo chức năng của hệ hô hấp.

Khi thực hiện việc thăm khám cũng như phát hiện giãn phế quản, các bác sĩ sẽ xác định được tình trạng giãn phế quản do lao bằng cách thông qua vị trí của phế quản bị giãn. Giãn sau lao thường có mặt ở thùy giữa và thùy trên. Nếu như vị trí giãn xảy ra ở thùy dưới hoặc gần trung tâm thì nguyên nhân là do một số bệnh lý khác gây ra.

Chụp cộng hưởng từ

Điều trị giãn phế quản sau lao phổi

Để điều trị giãn phế quản sau lao phổi, bệnh nhân có thể áp dụng các phương pháp điều trị như:

• Phục hồi chức năng của hệ hô hấp: Thực hiện việc tập thở sâu, gõ ngực để đờm được lưu ra ngoài.
• Nếu nhận thấy bị khạc nhiều đờm, sốt cao, biến chứng nhiễm khuẩn màng phổi, nhu mô thì bệnh nhân nên thực hiện việc điều trị bằng các loại thuốc kháng sinh theo sự chỉ định của các bác sĩ.
• Tránh xa những yếu tố gây kích thích phế quản như thuốc lào, thuốc lá, khói bếp than…

Trên đây là những thông tin chi tiết liên quan đến chứng giãn phế quản sau lao. Để tránh trường hợp bệnh gây ra biến chứng nguy hiểm, bạn hãy chủ động điều trị ngay khi phát hiện ra các triệu chứng nhé.

Lê Hồng

Nguồn tham khảo: Tổng hợp