Phân biệt u lành tính và u ác tính? Các phương pháp điều trị khối u phổ biến

Việc các tế bào già không tiêu hủy mà các tế bào mới vẫn sinh ra liên tục sẽ dần hình thành khối u – đây là dấu hiệu của các bệnh ung thư. Tuy nhiên, không phải khối u nào cũng có thể trở thành khối u ác tính để hình thành ung thư. Ở bài viết dưới đây, Nhà thuốc Long Châu sẽ làm rõ câu hỏi: Phân biệt u lành tính và u ác tính bằng cách nào?

Khối u là gì?

Khối u là thành phần được hình thành khi các tế bào trong cơ thể phát triển một cách bất thường. Theo lý thuyết, cơ thể kiểm soát sự sinh sản và phát triển của các tế bào, sau khi hoàn thành nhiệm vụ, các tế bào trở nên già cỗi và chết đi nhường chỗ cho những tế bào mới thay thế. Tuy nhiên nếu điều này bị xáo trộn bởi các loại đột biến gen, cơ thể sẽ hình thành nên các khối u, bao gồm khối u lành tính hoặc ác tính.

Để phân biệt hai loại u này, các bác sĩ cần dựa trên các tiêu chí sau:

• Đặc điểm hình thái.
• Tốc độ sinh trưởng.
• Khả năng xâm lấn.
• Nguy cơ tái phát.
• Các phương pháp điều trị của mỗi loại.

Phân biệt u lành tính và u ác tính

Khối u lành tính là gì?

Nếu tế bào trong khối u là những tế bào có cấu trúc bình thường như các tế bào khác, nó được coi là u lành tính. Khối u này không xâm nhập tới các mô lân cận hoặc lan rộng ra các khu vực hay bộ phận khác của cơ thể nhờ dòng máu hay dòng bạch huyết. U lành tính không có gì đáng lo ngại với cơ thể, trừ khi chúng bám vào các mô lân cận, mạch máu hay dây thần kinh gây tổn thương.

Kích thước của khối u lành tính có thể rất lớn, khi đó cần được loại bỏ bằng phương pháp phẫu thuật. Tuy nhiên, khối u này có ranh giới rõ ràng nền có thể loại bỏ triệt để một cách dễ dàng, ít gây tái phát. Nếu u lành tái phát thì chúng chỉ phát triển lại ở vị trí ban đầu.

Khối u lành tính dường như không thể biến thành khối u ác tính, ngoại trừ trường hợp u đại tràng – được coi là tiền ung thư đại tràng có khả năng biến đổi thành u ác tính. Trong trường hợp này, u lành tính cần được loại bỏ bằng mổ nội soi để ngăn cản chúng tiến triển thành ung thư.

Như vậy, u lành là loại u khi xuất phát từ cơ quan nào thì chỉ phát triển ở cơ quan đó và bị lớp bảo vệ của cơ quan đó ngăn chặn không cho phép các tế bào của khối u đó xâm nhập ra các cơ quan lân cận.

Khối u ác tính là gì?

Khối u ác tính là khối u có bờ không đều, cứng, cố định chặt vào da, có tốc độ phát triển rất nhanh và có khả năng xâm nhập và lây lan sang các mô và cơ quan lân cận thông qua hệ thống mạch máu và bạch huyết.

Khối u ác tính có thể xảy ra ở bất cứ cơ quan nào trong cơ thể, đặc biệt là ở vú, phổi, ruột, máu, da, cơ quan sinh sản như tử cung, tinh hoàn… Bởi khối u ác tính có tốc độ lây lan rất cao nên việc điều trị trở nên khó khăn, đồng thời khả năng tái phát cao nếu phát hiện muộn. Thậm chí, việc điều trị không kịp thời sẽ có thể gây nguy hiểm tới tính mạng người bệnh. Đây là nguyên nhân gây tử vong cao thứ hai trên thế giới chỉ sau bệnh tim mạch.

Nguyên nhân gây khối u ở cơ thể

Nguyên nhân chính xác gây nên khối u ở cơ thể hầu như chưa được xác định, tuy nhiên các nhà khoa học đã xác định được mối liên hệ đặc biệt giữa ung thư và sự thay đổi các gen trong tế bào. Có nhiều nguyên nhân gây ra đột biến gen dẫn tới xuất hiện khối u như:

• Yếu tố di truyền: Do ADN của một người được di truyền một nửa từ bố và một nửa từ mẹ, vì vậy có khả năng bạn thừa hưởng các gen đột biến này làm tăng nguy cơ xuất hiện khối u.
• Yếu tố tác động: Hầu hết đột biến gen gây ung thư xảy ra do các tác động từ môi trường như tiếp xúc với các hóa chất gây ung thư, virus, các chất phóng xạ, tổn thương viêm mạn tính… Đây là nguyên nhân chính gây xuất hiện khối u, đặc biệt là khối u ác tính dẫn đến ung thư.

Các phương pháp điều trị khối u hiện nay

Các phương pháp điều trị u lành tính

Phương pháp điều trị u lành chủ yếu đang được sử dụng hiện nay chính là phẫu thuật. Phẫu thuật cắt bỏ u lành thường được chỉ định khi các khối u gây chèn ép lên các cơ quan khác, ví dụ như cắt bỏ u màng não tủy gây chèn ép tổ chức não và tủy sống hoặc các khối u sụn, u xương lành tính tuy nhiên chèn ép các mạch máu và dây thần kinh xung quanh. Ngoài ra, phẫu thuật cắt bỏ u lành còn được chỉ định khi u xuất hiện ở vùng đầu mặt cổ để đảm bảo yếu tố thẩm mỹ cho người bệnh.

Các phương pháp điều trị u ác tính

Thông thường, biện pháp điều trị u ác tính thường phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe bệnh nhân và tình trạng hiện tại của khối u. Hiện nay, kết quả giải phẫu bệnh sau sinh thiết khối u là tiêu chuẩn vàng để xác định đây là khối u lành hay khối u ác, đồng thời khối u ác đang ở giai đoạn nào. Nếu khối u ác tính được phát hiện ở giai đoạn sớm thì cơ hội điều trị khỏi là rất cao.

Tuy nhiên, một khi chúng đã xâm lấn sâu và tổ chức mô và lan rộng sang các bộ phận khác của cơ thể thì sẽ gây nên nhiều khó khăn trong công tác điều trị. Ở giai đoạn cuối, khối u ác tính có thể khiến bệnh nhân tử vong. Các phương pháp điều trị u ác tính, hay nói cách khác là điều trị ung thư đang được áp dụng phổ biến hiện nay bao gồm:

• Phẫu thuật: Phương pháp này áp dụng cho các khối u mới phát triển tại vùng khu trú, chưa lan rộng sang các khu vực khác của cơ thể. Khối u sẽ được loại bỏ tận gốc.
• Hóa trị và xạ trị: Đây là 2 phương pháp có thể được sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp với nhau trước và sau khi phẫu thuật giúp ngăn chặn tái phát khối u, tăng khả năng khỏi bệnh và kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân.
• Điều trị đích: Đây là phương pháp mới, áp dụng cho các loại ung thu chuyên biệt. Một loại thuốc mới được sử dụng giúp bệnh nhân chọn lọc và tiêu diệt tế bào ung thư một cách chính xác, vì vậy sẽ không gây ảnh hưởng tới các tế bào khỏe mạnh, đồng thời bảo tồn được các mô lành và sức khỏe cho bệnh nhân.

Như vậy, bài viết trên đã giúp các bạn phân biệt u lành tính và u ác tính khác nhau như thế nào, đồng thời đưa ra các phương pháp điều trị khối u đang được sử dụng hiện nay. Chúc bạn đọc giữ gìn sức khỏe và đừng quên theo dõi những bài viết tiếp theo trên trang web của Nhà thuốc Long Châu nhé!

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp