Phẫu thuật điều trị trào ngược dạ dày thực quản và những điều cần biết

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là thuật ngữ diễn tả sự suy yếu chức năng của rào chắn ngăn chặn sự trào ngược khiến cho các chất chứa bên trong dạ dày bị đẩy trở lại thực quản. Trong một số trường hợp, phẫu thuật điều trị trào ngược dạ dày được chỉ định để khắc phục tình trạng này.

Khi nào cần thực hiện phẫu thuật nội soi trào ngược dạ dày thực quản?

Phẫu thuật điều trị trào ngược dạ dày thường được bác sĩ đề xuất khi các triệu chứng trào ngược dạ dày - thực quản trở nên quá nghiêm trọng. Chẳng hạn như tình trạng axit trào ngược gây viêm loét thực quản, dẫn đến xuất huyết hoặc loét đường tiêu hóa trên. Ngoài ra, sẹo hình thành do tổn thương mô có thể gây hẹp thực quản, làm cho việc nuốt thức ăn trở nên khó khăn hơn.

Phẫu thuật điều trị trào ngược dạ dày thực quản là giải pháp cuối cùng để điều trị bệnh. Ban đầu, bác sĩ sẽ cố gắng khuyến khích người bệnh điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống để kiểm soát triệu chứng. Nếu cách này không mang lại hiệu quả, người bệnh có thể được chỉ định sử dụng thuốc dài hạn. Trường hợp thuốc không cải thiện được triệu chứng, bác sĩ sẽ xem xét phẫu thuật như khâu cơ vòng dưới thực quản qua nội soi hoặc tiêm chất sinh học để tăng cường khối cơ. Thông thường, sau khi điều trị nội khoa ít nhất 6 tháng mà không có kết quả, phẫu thuật mới được cân nhắc.

Người bệnh cũng có thể xem xét phẫu thuật để tránh phải sử dụng thuốc lâu dài. Một số phương pháp phẫu thuật có thể giúp giảm triệu chứng và kiểm soát các biến chứng của GERD. Mục tiêu chính của phẫu thuật là củng cố hàng rào chống trào ngược mà không gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng.

Các phương pháp phẫu thuật điều trị trào ngược dạ dày thực quản

Hiện nay, các phương pháp phẫu thuật điều trị trào ngược dạ dày thực quản thường được áp dụng phổ biến như sau:

Phẫu thuật nội soi xuyên miệng

Phương pháp phẫu thuật điều trị trào ngược dạ dày thực quản này không cần rạch bất kỳ vết mổ nào. Thay vào đó, một thiết bị EsophyX được đưa qua miệng vào thực quản, tạo ra các nếp gấp ở đáy thực quản. Từ đó tạo thành một van mới để ngăn axit trào ngược từ dạ dày.

Phẫu thuật khâu xếp nếp đáy vị (phẫu thuật fundoplication)

Đây là phương pháp phổ biến nhất trong điều trị trào ngược dạ dày thực quản, nhằm thắt chặt và củng cố cơ vòng thực quản dưới. Phần trên của dạ dày sẽ được quấn quanh bên ngoài đoạn thực quản dưới. Phẫu thuật này có thể được thực hiện bằng cách mổ hở, với một đường rạch dài ở bụng để tiếp cận thực quản hoặc mổ nội soi với vết mổ nhỏ hơn, hạn chế xâm lấn. Phương pháp này có tỷ lệ thành công cao và thời gian phục hồi nhanh.

Thủ thuật Stretta

Phương pháp này sử dụng một ống nội soi mỏng và linh hoạt để đưa vào thực quản. Các mô thực quản sẽ được làm nóng bởi điện cực ở cuối ống để tạo ra các vết cắt nhỏ. Các vết cắt này sẽ hình thành mô sẹo, ngăn các dây thần kinh phản ứng với axit dạ dày và tăng cường cơ vòng thực quản. Dù phương pháp này có thể làm giảm hoặc loại bỏ triệu chứng, nhưng vì còn khá mới nên vẫn chưa xác định rõ hiệu quả lâu dài.

Phương pháp khâu nội soi (dùng hệ thống Bard EndoCinch)

Hệ thống này sẽ tiến hành khâu nội soi để tạo nếp gấp giúp củng cố cơ vòng thực quản dưới. Dù không quá phổ biến nhưng phương pháp này vẫn có thể được cân nhắc khi thảo luận với bác sĩ về điều trị trào ngược dạ dày.

Phẫu thuật tăng cường cơ vòng thực quản dưới (Linx)

Phẫu thuật điều trị trào ngược dạ dày này sử dụng thiết bị Linx. Ở thủ thuật này, cơ vòng thực quản dưới sẽ được củng cố bằng một vòng tròn có chứa hạt titan từ tính. Các hạt từ tính sẽ giúp đóng kín lỗ mở giữa dạ dày và thực quản, nhưng vẫn cho phép thức ăn đi qua. Đây là phương pháp ít xâm lấn, thời gian hồi phục nhanh hơn và ít đau hơn so với phẫu thuật truyền thống.

Cách phòng bệnh trào ngược dạ dày tái phát sau điều trị

Để phòng ngừa trào ngược dạ dày mới mắc và tái phát sau điều trị, cần thực hiện các biện pháp sau:

• Hạn chế thực phẩm và đồ uống kích thích: Tránh sử dụng rượu, cà phê, nước ngọt có gas, sô cô la, các loại trái cây có tính axit như cam, chanh, quýt, bưởi, cà chua, thức ăn cay, nhiều dầu mỡ, sữa nguyên kem và tinh dầu bạc hà.
• Điều chỉnh lối sống: Không cúi người hay vận động mạnh ngay sau khi ăn, tránh mặc quần áo bó sát ở vùng eo, chia nhỏ bữa ăn trong ngày, không nằm ngay sau bữa ăn, tránh ăn uống trong khoảng 2 - 3 giờ trước khi đi ngủ. Đồng thời, cân nhắc đến việc giảm cân nếu bị thừa cân, béo phì và nâng cao đầu giường khoảng 15cm hoặc ngủ ở ghế dựa.
• Theo dõi và điều trị: Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu các biện pháp trên không cải thiện triệu chứng. Tuân thủ hướng dẫn điều trị và liên hệ ngay với bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường.

Có nhiều phương pháp phẫu thuật điều trị trào ngược dạ dày thực quản khác nhau. Bác sĩ sẽ dựa trên kết quả thăm khám và mức độ tổn thương của thực quản để lựa chọn phương pháp phù hợp cho mỗi bệnh nhân. Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn của bác sĩ và thông báo ngay khi có dấu hiệu bất thường để được xử lý kịp thời.

Xem thêm: Phẫu thuật ERCP là gì? Quy trình thực hiện như thế nào?