Tốt nghiệp đại học Khoa Dược. Có kinh nghiệm hơn 10 năm trong lĩnh vực Dược phẩm, tư vấn thuốc và thực phẩm chức năng. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.
Ngọc Vân
Mặc định
Lớn hơn
Rụng trứng là một phần quan trọng trong chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ, đặc biệt với những ai đang có kế hoạch mang thai hoặc muốn tránh thai tự nhiên. Việc nhận biết các dấu hiệu trứng đã rụng xong không chỉ giúp chị em hiểu rõ hơn về cơ thể mình mà còn có thể tính toán thời điểm dễ thụ thai hoặc ngược lại, hạn chế khả năng mang thai ngoài ý muốn.
Sau khi trứng rụng, cơ thể sẽ xuất hiện một số thay đổi đặc trưng như nhiệt độ cơ thể tăng nhẹ, dịch nhầy cổ tử cung thay đổi, cảm xúc ổn định hơn... Tuy nhiên, không phải ai cũng nhận biết được những dấu hiệu trứng đã rụng xong. Cùng tìm hiểu về các dấu hiệu này qua bài viết dưới đây.
Sau khi trứng rụng, cơ thể phụ nữ sẽ có những thay đổi sinh lý rõ rệt do sự biến động nội tiết tố, đặc biệt là progesterone. Dưới đây là 9 dấu hiệu phổ biến giúp bạn nhận biết giai đoạn sau rụng trứng:
Trong giai đoạn rụng trứng, nồng độ estrogen đạt đỉnh làm gia tăng ham muốn tình dục tự nhiên nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc thụ thai. Tuy nhiên, sau khi trứng rụng, hormone estrogen giảm trong khi progesterone tăng cao khiến nhu cầu sinh lý của phụ nữ có xu hướng giảm dần. Đây là một trong những chỉ dấu dễ nhận biết của giai đoạn sau rụng trứng.
Nhiệt độ cơ thể nền có xu hướng tăng khoảng 0.3 - 0.5°C sau khi rụng trứng do tác động của progesterone. Việc đo BBT vào mỗi sáng, trước khi ra khỏi giường, trong ít nhất vài chu kỳ liên tiếp có thể giúp xác định chính xác thời điểm rụng trứng và hậu rụng trứng.
Sau rụng trứng, nhiều phụ nữ cảm thấy căng tức hoặc đau nhẹ vùng ngực do nồng độ progesterone tăng cao. Triệu chứng này thường kéo dài vài ngày và sẽ tự cải thiện khi hormone ổn định.
Trong giai đoạn rụng trứng, dịch tiết âm đạo thường trong, dai và giống lòng trắng trứng. Khi trứng đã rụng xong, dịch tiết trở nên đặc hơn, giảm về lượng và mất độ dai. Đây là dấu hiệu quan trọng giúp phân biệt rõ giữa giai đoạn rụng trứng và hậu rụng trứng.
Một số phụ nữ trải qua các triệu chứng thần kinh thực vật như đau đầu, choáng nhẹ, buồn nôn hoặc cảm giác đầy hơi sau rụng trứng. Những biểu hiện này chủ yếu do biến động hormone và thường không kéo dài quá vài ngày.
Cảm giác đầy hơi, chướng bụng là một trong những dấu hiệu cho thấy trứng đã rụng xong. Nguyên nhân là do sự thay đổi nội tiết tố, đặc biệt là estrogen, làm cơ thể giữ nước nhiều hơn. Khi hiện tượng này giảm đi, đó là dấu hiệu rõ rệt cho thấy giai đoạn rụng trứng đã kết thúc.
Sau khi trứng rụng, cơn đau bụng âm ỉ thường xuất hiện ở vùng bụng dưới hoặc lệch sang một bên buồng trứng. Đây là phản ứng sinh lý bình thường do trứng thoát khỏi nang noãn. Khi cơn đau này chấm dứt, đồng nghĩa với việc trứng đã rụng và quá trình phóng noãn đã hoàn thành.
Sau khi trứng rụng, cổ tử cung có xu hướng thấp hơn, trở nên chắc và đóng kín lại, trái ngược với trạng thái mềm, mở và cao trong thời kỳ rụng trứng.
Trước và trong quá trình rụng trứng, nhiều phụ nữ cảm thấy tràn đầy năng lượng, tỉnh táo và hoạt động hiệu quả hơn. Tuy nhiên, khi trứng đã rụng, hormone progesterone tăng lên có thể khiến cơ thể bắt đầu mệt mỏi và uể oải.
Xác định chính xác dấu hiệu trứng đã rụng xong là cực kỳ quan trọng với các cặp đôi đang có kế hoạch sinh con hoặc áp dụng biện pháp tránh thai tự nhiên. Rụng trứng là giai đoạn noãn bào trưởng thành được phóng thích khỏi buồng trứng và chỉ tồn tại trong khoảng 12-24 giờ. Trong khi đó, tinh trùng có thể sống đến 5 ngày trong cơ thể phụ nữ. Do đó, việc nhận biết thời điểm rụng trứng giúp tối ưu hóa khả năng thụ thai bằng cách chủ động giao hợp vào khoảng thời gian 5 ngày trước và 1 ngày sau rụng trứng.
Ngược lại, đối với các cặp vợ chồng muốn tránh thai, việc theo dõi chu kỳ và nhận biết dấu hiệu trứng đã rụng xong như thay đổi dịch nhầy cổ tử cung, đau bụng dưới hay tăng nhiệt độ cơ thể nền sẽ hỗ trợ tránh giao hợp trong những ngày có khả năng thụ thai cao.
Một trong những phương pháp phổ biến và dễ áp dụng nhất để ước tính thời điểm rụng trứng là dựa trên chu kỳ kinh nguyệt. Ở phụ nữ có chu kỳ kinh đều, quá trình rụng trứng thường xảy ra khoảng 14 ngày trước khi bắt đầu kỳ kinh nguyệt kế tiếp. Vì vậy, việc theo dõi độ dài chu kỳ trong ít nhất 3–6 tháng liên tiếp có thể hỗ trợ xác định ngày rụng trứng với mức độ chính xác tương đối.
Cách tính được thực hiện bằng công thức: Tổng số ngày của chu kỳ kinh nguyệt trừ đi 14. Ví dụ: nếu chu kỳ là 28 ngày, thời điểm rụng trứng ước tính sẽ rơi vào ngày thứ 14. Với chu kỳ 32 ngày, rụng trứng dự kiến là ngày thứ 18; còn với chu kỳ 24 ngày, thời điểm rụng trứng khoảng ngày thứ 10.
Tuy nhiên, phương pháp này chỉ áp dụng hiệu quả cho những phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn. Đối với những trường hợp chu kỳ không ổn định hoặc có dấu hiệu rối loạn kinh nguyệt, cần kết hợp theo dõi thêm các chỉ dấu sinh lý như nhiệt độ cơ thể cơ bản (Basal Body Temperature – BBT), chất nhầy cổ tử cung (cervical mucus), hoặc sử dụng que thử rụng trứng (ovulation predictor kit – OPK) nhằm nâng cao độ chính xác trong việc xác định thời điểm rụng trứng.
Que thử là công cụ hỗ trợ đắc lực giúp xác định chính xác thời điểm rụng trứng, đặc biệt hữu ích đối với phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt không đều hoặc khó theo dõi các dấu hiệu sinh lý.
Để sử dụng hiệu quả, người dùng nên bắt đầu thử từ ngày thứ 10-11 của chu kỳ (với chu kỳ 28 ngày), thử liên tục trong vài ngày vào cùng một khung giờ trong ngày. Khi que hiện hai vạch rõ ràng (vạch test đậm ngang hoặc đậm hơn vạch control), điều đó cho thấy nồng độ LH đang tăng cao, là dấu hiệu rụng trứng sắp xảy ra.
Sau khi thụ tinh, cơ thể người phụ nữ bắt đầu xuất hiện những thay đổi sinh lý rõ rệt dưới tác động của hormone thai kỳ, phản ánh quá trình phôi thai đang hình thành và làm tổ. Một số dấu hiệu lâm sàng thường gặp gồm:
Dịch nhầy cổ tử cung thay đổi rõ rệt theo từng giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt. Khi bạn thấy chất nhầy âm đạo có dạng trong, dai và trơn giống lòng trắng trứng, đó là dấu hiệu cho thấy trứng sắp rụng hoặc đang trong giai đoạn rụng. Đây là thời điểm dễ thụ thai nhất trong chu kỳ. Tuy nhiên, khi trứng đã rụng xong, dịch nhầy sẽ dần đặc lại, trở nên đục và ít hơn. Vì vậy, nếu bạn vẫn còn thấy chất nhầy như lòng trắng trứng, khả năng cao là trứng chưa rụng.
Chất nhầy cổ tử cung thường bắt đầu xuất hiện khoảng 2-3 ngày trước thời điểm rụng trứng. Giai đoạn đầu, chất nhầy thường đặc, màu trắng đục và có cảm giác hơi khô. Khi gần đến ngày rụng trứng, dịch này dần trở nên trong suốt, co giãn và trơn hơn, đặc điểm để hỗ trợ tinh trùng di chuyển dễ dàng qua cổ tử cung và tiếp cận trứng.
Theo dõi sự biến đổi của chất nhầy âm đạo là phương pháp sinh lý tự nhiên giúp phụ nữ ước đoán thời điểm rụng trứng, từ đó nâng cao khả năng thụ thai hoặc áp dụng biện pháp tránh thai không dùng thuốc một cách chủ động.
Quan hệ sau khi trứng đã rụng vẫn có khả năng mang thai, nhưng cơ hội sẽ giảm đi đáng kể. Sau khi được phóng thích khỏi buồng trứng, trứng chỉ sống được khoảng 12-24 giờ. Nếu trong khoảng thời gian này, trứng không gặp được tinh trùng để thụ tinh thì sẽ bị thoái hóa và đào thải ra ngoài qua chu kỳ kinh nguyệt.
Tuy nhiên, vì tinh trùng có thể tồn tại trong cơ thể nữ giới từ 3 đến 5 ngày, nên nếu quan hệ tình dục trước khi trứng rụng vài ngày, tinh trùng vẫn có thể chờ sẵn và thụ tinh ngay khi trứng được phóng thích. Trong trường hợp đã rụng trứng xong, nếu quan hệ ngay sau đó (trong vòng vài giờ), khả năng mang thai vẫn còn, nhưng rất thấp. Do đó, việc theo dõi chu kỳ rụng trứng là điều quan trọng nếu bạn đang muốn có thai hoặc tránh thai tự nhiên.
Hy vọng qua những dấu hiệu đã chia sẻ, bạn có thể dễ dàng nhận biết dấu hiệu trứng đã rụng xong để chủ động hơn trong kế hoạch sinh sản hoặc tránh thai tự nhiên. Nếu có dấu hiệu bất thường trong chu kỳ, hãy thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn kịp thời.
Dược sĩ Đại họcNguyễn Thị Hồng Nhung
Tốt nghiệp đại học Khoa Dược. Có kinh nghiệm hơn 10 năm trong lĩnh vực Dược phẩm, tư vấn thuốc và thực phẩm chức năng. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.