Từng làm ở Viện ISDS, nhiều năm cộng tác với CDC Thái Nguyên triển khai dự án phòng chống HIV/AIDS, 2 năm cộng tác với WHO.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Mặc định
Lớn hơn
Vitamin A là vitamin cần thiết cho sự phát triển sức khoẻ và các chức năng bình thường của mô bề mặt như biểu mô của da và niêm mạc trong đó có các mô của đôi mắt. Thiếu vitamin A gây ra rất nhiều hệ quả nguy hiểm trong đó có bệnh khô mắt ở trẻ.
Khô mắt do thiếu vitamin A ở trẻ được xem là biểu hiện sớm và đặc hiệu của một bệnh toàn thân do việc thiếu vitamin A gây ra bao gồm: Tổn thương ở kết mạc, giác mạc và võng mạc… rất thường gặp ở trẻ em dưới 3 tuổi. Bên cạnh đó, thiếu vitamin A làm cho trẻ chậm lớn, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng và tăng nguy cơ tử vong. Thiếu vitamin này còn gây khô mắt ở trẻ, khi không phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn tới hậu quả nghiêm trọng là mù loà.
Những biến đổi của mắt do thiếu vitamin A bao gồm nhiều mức độ khác nhau cụ thể như: Khô kết mạc – biểu hiện tình trạng thiếu vitamin A nhẹ, khô giác mạc – thường biểu hiện thiếu vitamin A ở mức độ nặng hơn, khô nhuyễn giác mạc là hình thái trầm trọng nhất ở mắt có thể làm tiêu giác mạc và thường dẫn đến mù loà vĩnh viễn. Hãy cùng tìm hiểu về thiếu vitamin A và nguyên nhân gây bệnh khô mắt ở trẻ em qua bài viết này nhé!
Trên thế giới mỗi năm có khoảng 500 nghìn trẻ bị mù lòa và khoảng 40 triệu trẻ em bị thiếu hụt vitamin A ở mức độ nhẹ và vừa. Tại Việt Nam chúng ta, có khoảng 0,7% trẻ em bị khô mắt do thiếu hụt vitamin A, có khoảng 70 nghìn trẻ em có triệu chứng thiếu vitamin A và có khoảng 4.400 trẻ bị mù lòa. Tại các bệnh viện, cũng rất thường gặp trẻ em bị suy dinh dưỡng có dấu hiệu thiếu vitamin A.
Vitamin A tham gia vào quá trình tăng trưởng và phát triển ở trẻ em. Nếu cơ thể thiếu vitamin A, trẻ kém ăn và chậm lớn. Khi loại vitamin này kết hợp với một số protein đặc hiệu sẽ tạo thành Rhodopsin, cần thiết cho sự nhìn khi thiếu ánh sáng, do đó biểu hiện sớm của bệnh ở trẻ là giảm khả năng thích nghi với bóng tối.
Không những thế, vitamin A tham gia vào quá trình biệt hóa các tổ chức biểu mô như ở khí quản, da và ruột non. Khi thiếu vitamin A xảy ra, sản xuất các niêm dịch giảm, khô và sừng hóa các niêm mạc dạ dày, thực quản và phế quản, biểu mô kết mạc, giác mạc và tuyến lệ bị sừng hóa… dẫn đến khô mắt.
Quáng gà ở trẻ
Quáng gà là dấu hiệu sớm nhất của việc thiếu vitamin A tại mắt. Do việc giảm cung cấp vitamin A đến những tế bào hình que của võng mạc, từ đó làm giảm khả năng thích nghi với bóng tối. Biểu hiện cụ thể như khi chập choạng tối, trẻ thường không nhìn thấy rõ, hãy vấp ngã, phải lần mò theo tường và không nhận biết được người quen…
Khô kết mạc và khô giác mạc
Khi màng tiếp hợp bị khô, không bóng ướt như bình thường, khi kết mạc dày lên có nếp nhăn đổi màu xám nhạt, vàng nhạt hoặc nâu sẫm là triệu chứng của việc thiếu vitamin A.
Giác mạc bị khô sẽ mất bóng sáng, mờ đục như màn sương phủ, thường bắt đầu từ phần dưới của giác mạc.
Vệt Bitot
Vệt Bitot là những vệt trắng và bóng trên màng tiếp hợp, có hình tam giác do biểu mô bị dày lên, bong vẩy ở cả 2 phía của mắt.
Bên cạnh đó, việc thực hiện các xét nghiệm tại bệnh viện có thể phát hiện việc cơ thể trẻ thiếu vitamin A, cụ thể:
Chú ý, chỉ có bác sĩ mới được chỉ định cho trẻ bổ sung vitamin A. Bên cạnh đó, khi dùng vitamin A phải theo dõi cẩn thận trường hợp trẻ ngộ độc vitamin A với những biểu hiện như trẻ nôn ói, chóng mặt, đau đầu, tăng bài tiết mồ hôi, thóp trẻ có dấu hiệu căng phồng, nhìn đôi, miệng lưỡi sưng tấy, chảy máu, vàng da và kém ăn… Khi ngộ độc vitamin A, các xét nghiệm tại bệnh viện sẽ thấy giảm prothrombin, tăng canxi và lipid máu. Dưới đây là những cách điều trị cũng bổ sung vitamin A cho trẻ tại bệnh viện:
Bổ sung vitamin A ở trẻ bằng đường uống
Tại bệnh viện khi xác định trẻ em bị thiếu vitamin A, bác sĩ có thể chỉ định bổ sung vitamin A bằng đường uống với liều và lượng cụ thể.
Bổ sung vitamin A ở trẻ bằng đường tiêm
Bên cạnh đó, một số trẻ có thể được chỉ định tiêm bắp sâu với liều bằng 1/2 so với liều uống. Tuy nhiên, với phương pháp này cũng được chỉ định của bác sĩ, thường dành cho những trẻ bị bệnh gan và mật, rối loạn tiêu hoá kéo dài hoặc nôn nhiều.
Bổ sung vitamin A ở trẻ bằng thuốc nhỏ mắt
Nhỏ dung dịch có thành phần chloramphenicol 0,4% hoặc vitamin A tan trong nước theo đúng hướng dẫn của bác sĩ điều trị.
Hoàng Yến
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Dược sĩ Đại học Nguyễn Tuấn Trịnh
Từng làm ở Viện ISDS, nhiều năm cộng tác với CDC Thái Nguyên triển khai dự án phòng chống HIV/AIDS, 2 năm cộng tác với WHO.