Tiêm vắc xin BCG cho người lớn có hiệu quả không?

Vắc xin BCG phòng lao được khuyến nghị cho trẻ sơ sinh tiêm phòng càng sớm càng tốt. Vậy liệu tiêm vắc xin BCG cho người lớn có hiệu quả bảo vệ họ khỏi căn bệnh nguy hiểm này.

Bệnh lao nguy hiểm như thế nào?

Bệnh lao (TB) là một căn bệnh do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra. Đây là một căn bệnh truyền nhiễm có khả năng lây từ người sang người thông qua không khí. Khi một người bị bệnh lao hắt hơi hoặc khạc nhổ, họ có thể phát tán vi khuẩn lao vào môi trường xung quanh, và người khác có nguy cơ nhiễm bệnh khi hít phải một số lượng vi khuẩn lao.

Vi khuẩn gây bệnh lao không chỉ tấn công làm tổn thương phổi, mà chúng cũng có khả năng di chuyển qua máu hoặc hệ thống bạch huyết để xâm nhập vào các bộ phận khác của cơ thể, chẳng hạn như thận, cột sống và não, gây ra bệnh tại những vị trí này. Bệnh lao nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tình trạng nguy hiểm và thậm chí có thể gây tử vong.

Tìm hiểu về vắc xin BCG

Vắc xin BCG (bacille Calmette Guerin) là biện pháp tiêm phòng ngừa bệnh lao (TB) được sử dụng rộng rãi. vắc xin BCG chứa một dạng vi khuẩn gây bệnh lao, nhưng vi khuẩn này đã được làm yếu đi, không còn khả năng gây ra bệnh mà thay vào đó, nó giúp kích thích hệ thống miễn dịch trong cơ thể để bảo vệ khỏi bệnh lao.

Thông thường, vắc xin BCG được khuyến nghị cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Đây là một biện pháp hiệu quả để phòng ngừa các biến thể nguy hiểm của bệnh lao, bao gồm cả lao viêm màng não, với mức bảo vệ lên tới 70%. Ngoài ra, người lớn chưa từng mắc bệnh lao và không được chủng ngừa trước đây, nhưng thường xuyên tiếp xúc với các yếu tố tiềm ẩn nguy cơ nhiễm lao cũng có thể được chủng ngừa bằng vắc xin BCG. Loại vắc xin này chỉ cần một liều duy nhất để phòng ngừa, không cần tiêm thêm các liều bổ sung.

Tiêm phòng lao cho trẻ muộn ảnh hưởng như thế nào?

Theo khuyến cáo, trẻ sơ sinh ≥ 34 tuần tuổi (bao gồm sau hiệu chỉnh tuần tuổi) và cân nặng ≥ 2000 g nên được tiêm vắc xin phòng lao ngay. Tuy nhiên, một số trường hợp đặc biệt như trẻ đẻ non có tuổi thai < 34 tuần, trẻ có bệnh lý cấp tính, trẻ sơ sinh có tình trạng vàng da sớm tiến triển nhanh trong 3 ngày đầu sau sinh,... cần phải xem xét hoãn việc tiêm chủng. 

Giai đoạn sơ sinh đến dưới 1 năm tuổi là thời điểm tốt nhất để tiêm phòng lao cho trẻ. Nếu chưa được tiêm vắc xin phòng lao trong giai đoạn này, trẻ có thể tiêm phòng lao muộn. Trực khuẩn lao lây truyền qua đường hô hấp, và nếu trẻ đã bỏ qua giai đoạn tiêm vắc xin sơ sinh, bé có thể bị nhiễm bệnh lao tự nhiên thông qua môi trường sống. Trong trường hợp này, vắc xin BCG không thể bảo vệ trẻ, và việc tiêm có thể tăng nguy cơ phản ứng phụ viêm hạch sau tiêm vắc xin BCG. Phản ứng viêm hạch này phụ thuộc vào kỹ thuật tiêm và phản ứng cơ thể với vắc xin. 

Tiêm vắc xin BCG cho người lớn có hiệu quả không?

Nếu ngoài độ tuổi trên, tiêm vắc xin BCG cho người lớn tùy từng trường hợp, bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên cụ thể trước khi tiêm vắc xin BCG, bác sĩ cần cân nhắc giữa phản ứng phụ sau tiêm và lợi ích của việc tiêm vắc xin BCG cho người lớn chưa từng mắc bệnh lao và chưa tiêm phòng vắc xin BCG trước đó.

Xét nghiệm Mantoux hoặc xét nghiệm da tuberculin được thực hiện trước khi tiêm vắc xin BCG để đánh giá tình trạng nhiễm lao hoặc kháng thể kháng lao. Kết quả của xét nghiệm Mantoux đánh giá mức độ nhạy cảm của cơ thể với protein tuberculin (PPD) sau khi tiêm vào da. Kích thước vùng cứng (sẩn) trên da cánh tay được đo 48 - 72 giờ sau tiêm. Kích thước sẩn càng lớn, cơ thể càng có nguy cơ bị nhiễm hoặc mắc bệnh lao. Đánh giá kết quả dựa trên kích thước sẩn:

• Kích thước sẩn 5mm cho biết nguy cơ nhiễm bệnh cao.
• Kích thước sẩn 10mm cho biết nguy cơ nhiễm bệnh trung bình.
• Kích thước sẩn 15mm cho biết nguy cơ nhiễm bệnh thấp.

Trong trường hợp kết quả Mantoux cho thấy kích thước sẩn lớn, việc tiêm vắc xin BCG có thể không được khuyến nghị, vì nó có thể gây ra các tác động phụ nghiêm trọng hoặc không có khả năng bảo vệ trước bệnh lao. Nếu bạn có kết quả Mantoux dương tính mạnh, bạn nên tới các cơ sở y tế để đánh giá tình trạng nhiễm bệnh và xác định liệu trị cần thiết. Nếu xét nghiệm Mantoux âm tính, bạn có thể tiêm vắc xin BCG. Ngoài ra, xét nghiệm máu để đánh giá kháng thể kháng lao IgG và IgM có thể được thực hiện. Nếu kết quả cho thấy kháng thể dương tính, việc tiêm vắc xin BCG có thể không mang lại hiệu quả phòng bệnh.

Tiêm vắc xin đầy đủ và đúng lịch giúp cơ thể kích thích sinh ra miễn dịch chủ động đặc hiệu, từ đó tăng cường sức đề kháng, phòng ngừa các bệnh nguy hiểm. Để đăng ký tiêm vắc xin hoặc tư vấn về lịch tiêm chủng, quý khách có thể liên hệ tổng đài 1800 6928. Tiêm chủng Long Châu cung cấp nhiều dịch vụ tiêm chủng linh hoạt theo yêu cầu của Quý khách: Tiêm lẻ, tiêm theo yêu cầu, mua đặt giữ vắc xin theo yêu cầu, đặt giữ vắc xin online…

Xem thêm: Biến chứng tiêm phòng lao và cách xử lý hiệu quả