Tìm hiểu AGEs là gì? Các biện pháp loại bỏ độc tố AGEs ra khỏi cơ thể con người

AGEs là viết tắt của cụm từ tiếng Anh "Advanced Glycation Endproducts", đề cập đến các sản phẩm glycation bền vững. Đây là kết quả cuối cùng của phản ứng tạo liên kết chéo giữa đường và protein hoặc lipid hoặc peptides. Các chất này đã được phát hiện có liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe và bệnh tật như bệnh tiểu đường, bệnh thận, bệnh tim, bệnh mất trí nhớ, bệnh Alzheimer, viêm khớp, đột quỵ, loãng xương, vết thương khó lành, lão hóa da, bệnh nha chu, bệnh lý võng mạc và nhiều bệnh khác. Vậy, AGEs là gì? Cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu ngay sau đây.

AGEs là gì và cơ chế hình thành ra sao?

Để biết AGEs là gì, chúng ta cùng xem cơ chế hình thành của AGEs nhé. Quá trình hình thành AGEs trong cơ thể được mô tả dưới nguyên tắc của phản ứng glycation không phụ thuộc vào enzym như sau:

Đường glucose kết hợp với protein hoặc lipid để tạo thành Shiff base, một hợp chất Aldimin, rồi chuyển thành cetoamin bền vững. Quá trình này xảy ra tự nhiên mà không cần sự can thiệp của enzym, thường diễn ra ở các vị trí nhạy cảm như lysin và valin trên protein. Kết quả là, việc glucose liên kết với protein thay đổi cấu trúc và chức năng của chúng trong cơ thể. Đường huyết tăng và tiếp xúc giữa glucose, protein lan truyền và gia tăng, dẫn đến sự hình thành và tích tụ của AGEs trong cơ thể, đặc biệt là khi tuổi tác tăng lên, trừ khi có biện pháp can thiệp.

Trong huyết thanh, quá trình glycation có thể xảy ra với nhiều protein như hemoglobin, albumin, protein thủy tinh thể, fibrin, collAGEsn, lipoprotein và các glycoprotein trong tế bào nội mạc gan, antithrombin, gây ra sự thay đổi cấu trúc và chức năng của các cơ quan.

AGEs được sinh ra và di chuyển trong cơ thể như các phân tử lớn, có thể tăng kích thước khi kết hợp chéo với nhau trong huyết thanh. Một số cũng di chuyển trong dịch chất bào và các khoảng không gian khác của tế bào. Khi chúng tiếp xúc với các tế bào, AGEs gắn vào các thụ thể RAGEs đặc hiệu trên bề mặt tế bào, chủ yếu là ở mạch máu đại thực bào và nội mạch mạch máu, tế bào sợi và tế bào trung mô. Điều này có thể gây ra phóng thích các yếu tố gây tổn thương mô như TNF, IGF-1, interleukin-1 và PDGF, ảnh hưởng đến tính thấm của mạch máu và gây ra sự đông máu. 

Ngoài ra, PDGF cũng có thể tăng sản xuất chất nền ở tế bào trung mô, gây ra biến đổi ở cầu thận. Ở người bị bệnh tiểu đường, sự hình thành AGEs thường xuyên xảy ra, chúng gắn kết với màng hồng cầu và tế bào nội mạc, gây ra stress oxy hóa, một yếu tố quan trọng trong các biến chứng của mạch máu.

Tác động của AGEs đối với sức khỏe con người

Ở phần trên, chúng ta đã biết AGEs là gì, vậy AGEs có tác động nào đối với sức khỏe? Các tác động của AGEs đối với cơ thể có thể được mô tả như sau:

• Tạo ra các liên kết chéo, tạo ra sự lắng đọng hoặc các mảng kết tụ trong hệ thống mạch máu và các cấu trúc tổ chức khác.
• Khi gắn kết với thụ thể RAGEs đặc hiệu trên bề mặt tế bào, AGEs gây ra một loạt các hiệu ứng và bệnh lý.
• AGEs có ảnh hưởng mạnh mẽ đến cấp độ tế bào và phân tử, ảnh hưởng đến hầu hết các loại tế bào và phân tử trong cơ thể, gây ra một loạt các tác động bệnh lý.

Các phương pháp định lượng AGEs phổ biến

Bên cạnh thắc mắc AGEs là gì thì phương pháp định lượng AGEs cũng là vấn đề được nhiều người quan tâm. Để định lượng AGEs, người bệnh có thể được chỉ định thực hiện các phương pháp sau:

• Xét nghiệm máu: Đây là phương pháp định lượng AGEs thông qua mẫu máu, thường được sử dụng để đánh giá bệnh đái tháo đường thông qua chỉ số HA1C (HbA1C). HA1C là một chỉ số quan trọng giúp bác sĩ đánh giá sự ổn định của đường huyết. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ phản ánh lượng AGEs trong máu mà không phản ánh tại mô và trên da.
• Xét nghiệm nước tiểu: Xét nghiệm nước tiểu định lượng AGEs là gì? Phương pháp này đo lường AGEs trên mẫu nước tiểu được đào thải ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, nó có nhiều hạn chế do các yếu tố bên ngoài có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả.
• Sinh thiết da: Phương pháp này yêu cầu lấy mẫu mô da và chuyển đến phòng xét nghiệm. Mặc dù đem lại kết quả chính xác nhất, nhưng đây là phương pháp gây tổn thương nhất.

Các phương pháp trên đều là các phương pháp xâm lấn. Tuy nhiên, với sự phát triển về đặc tính phát huỳnh quang của AGEs, trên thị trường đã xuất hiện các thiết bị mới như sau:

• Máy đọc AGEs (AGEs Reader): Đây là một thiết bị y tế quan trọng được sử dụng để đo lượng AGEs trong mô da. Máy AGEs Reader hoạt động dựa trên nguyên lý phát huỳnh quang của AGEs trong da và đã được chứng minh có độ chính xác tương đương với phương pháp sinh thiết da.
• Máy quét TruAGEs (TruAGEs Scanner): Là một máy đo AGEs có độ chính xác tương tự với tiêu chuẩn y tế. Máy này được phát triển từ công nghệ của máy AGEs Reader, tuy nhiên nó được xếp loại là một thiết bị tham khảo hơn là một thiết bị y tế và được vận hành bởi những người đã được huấn luyện.

Biện pháp loại bỏ độc tố AGEs ra khỏi cơ thể

Để loại bỏ độc tố AGEs ra khỏi cơ thể, các bạn có thể tham khảo các biện pháp như dưới đây:

• Hiểu biết về AGEs: Trước khi áp dụng các biện pháp, cần có kiến thức vững về AGEs là gì. Đây vẫn là một lĩnh vực mới của nghiên cứu khoa học. Đã có hàng trăm bài báo và công trình nghiên cứu về tác động tiêu cực của AGEs và cách giảm thiểu ảnh hưởng này.
• Tập thể dục thường xuyên: Hoạt động thể chất giúp tiêu hao đường và chất béo dư thừa trong cơ thể, đồng thời tăng cường hệ miễn dịch. Thường xuyên vận động cũng giúp giảm lượng AGEs và tác động tiêu cực của chúng.
• Duy trì chế độ ăn lành mạnh và cân đối: AGEs phổ biến trong thực phẩm, vì vậy việc ăn uống cần được chú ý. Tránh thực phẩm chế biến sẵn, giàu đường và chất béo bão hòa. Tăng cường tiêu thụ trái cây, rau cải và thực phẩm giàu chất chống oxy hóa tự nhiên có thể giảm lượng AGEs trong cơ thể.
• Giảm stress và đảm bảo đủ giấc ngủ: Giảm căng thẳng và có giấc ngủ đủ cũng giúp giảm lượng AGEs trong cơ thể, kèm theo việc điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống.

Như vậy, Nhà thuốc Long Châu vừa chia sẻ thông tin đầy đủ về AGEs là gì và cách loại bỏ độc tố AGEs ra khỏi cơ thể. Hy vọng rằng thông tin này sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về ảnh hưởng của AGEs đối với sức khỏe, từ đó biết cách cách ngăn chặn sự tích tụ của chúng.