Trẻ 3 tuổi chưa biết nói có ảnh hưởng gì?

Đa số các trẻ về khả năng và và tốc độ phát triển lời nói đều không giống nhau. Việc trẻ đến 3 tuổi vẫn chưa biết nói không phải là trường hợp hiếm gặp. Bắt nguồn cho chứng rối loạn ngôn ngữ ở trẻ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau.

Phân biệt trẻ chậm phát triển ngôn ngữ và chậm nói

Đa số mọi người vẫn còn lầm tưởng giữa hai khái niệm trẻ chậm phát triển ngôn ngữ và trẻ chậm nói. Thực chất, chậm nói dành cho các trẻ vẫn biết nói nhưng trễ hơn so với mốc thời gian bình thường. Nhóm trẻ này vẫn có khả năng nói được giống như các trẻ bình thường nếu được can thiệp thích hợp.

Còn đối với trẻ chậm phát triển ngôn ngữ thì việc có thể phát âm thường rất tốt. Nhưng trẻ lại tỏ ra khó khăn và “luống cuống” để có thể diễn đạt, ghép từ thành câu, làm cho người khác không hiểu được những gì bé nói.

Bản thân trẻ có thể bị chậm phát triển ngôn ngữ hoặc chậm nói. Có nhiều trẻ lại biểu hiện mắc phải 2 vấn đề này. Cha mẹ cần phân biệt rõ 2 khái niệm này từ đó mới có thể điều trị đúng đắn.

Trẻ có thể vừa chậm nói và chậm phát triển ngôn ngữ

Dấu hiệu ở trẻ 3 tuổi chưa biết nói

Trẻ 3 tuổi chưa biết nói sẽ có những dấu hiệu đặc trưng dưới đây:

• Trẻ có vốn từ vựng ít dưới 200 từ.
• Không có phản ứng khi người khác gọi tên. Không hứng thú với với những điều mới.
• Cách phát âm của trẻ không rõ ràng, đôi lúc bị ngọng gây khó hiểu.
• Không thể nói được những từ đã học trước đó.
• Không thể ghép từ thành câu hoàn chỉnh.
• Khả năng hiểu kém khiến trẻ phản ứng chậm khi được hỏi.
• Thường xuyên sử dụng cử chỉ thay vì lời nói.

Những ảnh hưởng đến trẻ 3 tuổi chưa biết nói

Trẻ lên ba tuổi là độ tuổi bắt đầu được cha mẹ cho đi học mẫu giáo. Nếu trẻ 3 tuổi lúc này chưa biết nói thì sẽ gặp phải nhiều khó khăn trong cuộc sống, cụ thể đó là:

• Trẻ không thể nói lên được những yêu cầu của mình đối với bạn và cô giáo. Từ đó, khiến trẻ có thể bị thiệt thòi trong những hoạt động tại lớp học.
• Trẻ không thể phát âm và hát theo chỉ dẫn của cô giáo. Gặp nhiều khó khăn trong việc học hỏi những điều mới từ cô hay các bạn xung quanh do không nói được.
• Một số trẻ thể hiện trạng thái tiêu cực như: Thu mình vào góc, không thể hòa đồng với các bạn trong lớp, lâu dần khiến trẻ xem việc đến trường là gánh nặng.

Trẻ 3 tuổi chưa biết nói thường không phản ứng khi được gọi

Theo thời gian nếu trẻ 3 tuổi chưa biết nói chuyện sẽ gây ra những tác động xấu đối với kỹ năng ngôn ngữ. Khiến kỹ năng này yếu hơn so với các bạn bình thường khác. Đến độ tuổi thiếu niên khó có thể đạt được kết quả cao khi đi học.

Lý do trẻ 3 tuổi chậm nói

Theo các nghiên cứu quá trình phát triển ngôn ngữ ở trẻ sẽ hoàn thành tương đối khi lên 3 tuổi. Điều này cho thấy ở độ tuổi này trẻ đã có thể tự tin trò chuyện với người khác. Nếu trẻ vẫn chưa biết nói ở khung thời gian này thì một số nguyên nhân khiến bé chậm nói là lý do gây ra:

Các vấn đề về miệng

Trẻ nếu mắc một số vấn đề về miệng như: Bị tật dính lưỡi, hở hàm ếch, cứng khớp,… sẽ khiến vị trí đặt âm thanh của trẻ không được chính xác. Dẫn đến trẻ khó có thể phát âm “tròn vành rõ chữ”.

Trẻ suy giảm thính lực

Trẻ bị hạn chế khả năng nghe cũng có thể là nguyên nhân khiến trẻ 3 tuổi chưa biết nói. Yếu tố này ảnh hưởng đến khả năng bắt âm, nghe và hiểu của trẻ trước các vấn đề xung quanh. Vì vậy, quá trình học nói của trẻ gặp không ít trở ngại. Với những trẻ bị mất thính lực, thường trẻ chỉ giao tiếp với xung quanh qua những cử chỉ tay là chính.

Tự kỷ

Giao tiếp kém ở trẻ là một trong những đặc điểm cơ bản của trẻ đang mắc hội chứng tự kỷ. Cha mẹ có thể kịp thời phát hiện trẻ tự kỷ hay không thông qua những biểu hiện sau:

• Thực hiện nhiều hành động hay thường xuyên nói lặp đi lặp lại.
• Trẻ chỉ thường chơi theo một cách chơi duy nhất. Không có sự sáng tạo như trẻ khác trong mọi hoạt động.
• Thích chơi một mình hơn là với các bạn đồng lứa, tránh tham gia hoạt động có nhiều người tham gia.
• Không biết thể hiện hay bộc lộ cảm xúc hoặc mong muốn của mình.

Tự kỷ có thể là nguyên nhân khiến trẻ 3 tuổi chưa biết nói

Rối loạn thần kinh

Những bệnh lý rối loạn thần kinh cũng có thể là nguyên nhân khiến trẻ 3 tuổi chưa biết nói. Một số bệnh có thể gây ra hiện tượng này là: Trẻ là bại não, chấn thương sọ não, động kinh, chậm phát triển,…

Trẻ sinh non

Trẻ sinh thiếu tháng thường không được phát triển đầy đủ về nhiều mặt như nhưng trẻ bình thường khác. Ngoài chiều cao, cân nặng, trí tuệ bị hạn chế, khó khăn trong việc học ngôn ngữ cũng là điều thường thấy ở trẻ sinh non.

Môi trường thiếu sự giao tiếp

Khả năng nói của trẻ không thể tự nhiên đến mà dựa vào quá trình học hỏi và rèn luyện từ những người xung quanh đặc biệt là cha mẹ. Tác động của yếu tố môi trường đối với ngôn ngữ của trẻ là rất lớn. Những trẻ sống ở môi trường thiếu sự giao tiếp, không được cha mẹ dành nhiều thời gian quan tâm, trò chuyện mỗi ngày sẽ không được rèn rũa và học hỏi. Lâu dần khiến trẻ bị lười nói và không đạt được những cột mốc phát triển quan trọng.

Môi trường thiếu giao tiếp cũng ảnh hưởng đến thời gian biết nói của trẻ

Cách điều trị cho trẻ chậm nói

Trẻ 3 tuổi chưa biết nói cần được can thiệp nhanh chóng để giúp trẻ không bị ảnh hưởng đến quá trình học tập, sinh hoạt. Hiện nay, một số cách điều trị dưới đây được đánh giá là hiệu quả có thể áp dụng cho trẻ đó là:

Sử dụng ngôn ngữ trị liệu

Ngôn ngữ trị liệu là cách giúp trẻ tăng cường dần khả năng giao tiếp và phát triển ngôn ngữ của mình. Điều này được dựa trên tạo những những giờ học vui vẻ và thú vị để kích thích trẻ nói.

Các chuyên gia sẽ theo dõi và đánh giá mức độ giao tiếp, sử dụng ngôn ngữ của trẻ sau các giờ học này. Sau đó, tùy vào mức độ sẽ xây dựng mục tiêu học tập phù hợp nhất. Từng bước giúp trẻ dần dần giao tiếp và phát triển ngôn ngữ được tốt hơn. Nếu trẻ được can thiệp điều trị sớm rất nhanh chóng có thể hòa nhập được với các bạn cùng trang lứa.

Đưa trẻ đến trung tâm can thiệp sớm

Khi phát hiện trẻ gặp khó khăn trong việc nói, giao tiếp. Cha mẹ có thể đưa trẻ đến các trung tâm can thiệp kỹ năng uy tín. Cha mẹ có thể lựa chọn những hình thức can thiệp khác nhau sau khi được tư vấn. Tùy vào mức độ có thể cho trẻ học nói theo giờ, cho trẻ theo học toàn thời gian, hoặc học tại nhà.

Trẻ 3 tuổi chưa biết nói cần được can thiệp xử lý sớm

Điều trị bệnh lý tiềm ẩn khác

Khi trẻ 3 tuổi mà chưa thể nói, cha mẹ cần cho trẻ tiến hành thực hiện các kiểm tra liên quan về sức khỏe. Từ đó xác định trẻ có đang mắc phải các bệnh lý tiềm ẩn có thể tác động đến khả năng nghe và nói của trẻ không? Sau đó dựa vào tình trạng bệnh sẽ can thiệp điều trị theo từng bệnh cụ thể để giúp trẻ lấy lại khả năng phát triển ngôn ngữ và giao tiếp của mình.

Trẻ 3 tuổi chưa biết nói cha mẹ cần hiểu đúng để có kế hoạch chăm sóc con đúng đắn. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để can thiệp sớm là tốt nhất. Không nên để kéo dài tình trạng này nếu không sự phát triển toàn diện của trẻ sẽ bị ảnh hưởng.

Minh QA

Nguồn: Tổng hợp