Trẻ sơ sinh bị câm có biết khóc không? Nhận biết trẻ sơ sinh bị câm

Tiếng khóc không chỉ là tín hiệu đầu tiên của sự sống mà còn là cách trẻ sơ sinh giao tiếp, thể hiện những nhu cầu và cảm xúc. Tuy nhiên, không ít cha mẹ thắc mắc rằng liệu trẻ sơ sinh bị câm có biết khóc không? Và làm sao để sớm nhận biết dấu hiệu trẻ sơ sinh có nguy cơ bị câm?

Đi tìm lời giải đáp cho những câu hỏi này rất quan trọng, vì phát hiện sớm các rối loạn về khả năng giao tiếp ở giai đoạn sơ sinh có thể giúp can thiệp kịp thời, từ đó cải thiện khả năng phát triển ngôn ngữ và chất lượng cuộc sống của trẻ về sau.

Trẻ sơ sinh bị câm có biết khóc không?

Với câu hỏi này, câu trả lời của các chuyên gia là trẻ sơ sinh bị câm hoặc điếc bẩm sinh hoàn toàn có thể khóc. Tiếng khóc là một phản xạ sinh lý tự nhiên ở trẻ nhỏ, xuất phát từ hoạt động của thanh quản và hệ hô hấp. Cơ chế này độc lập với khả năng tiếp nhận âm thanh hay khả năng tạo ra lời nói có ý nghĩa.

Ngay cả khi trẻ bị điếc bẩm sinh – một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng câm do không thể tiếp nhận âm thanh để học nói – các cơ quan phát âm của trẻ như thanh quản, dây thanh âm và phổi vẫn hoạt động bình thường. Những bộ phận này chính là yếu tố tạo ra tiếng khóc. Tiếng khóc ở trẻ sơ sinh mang tính bản năng, là một dạng âm thanh thô sơ chứ không phải là ngôn ngữ có ý nghĩa.

Sự khác nhau giữa tiếng khóc của trẻ bị câm và trẻ bình thường

Cả trẻ bị câm và trẻ bình thường đều khóc như một phương tiện giao tiếp nhu cầu (đói, khó chịu, buồn ngủ,...). Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy không có sự khác biệt rõ ràng và nhất quán về âm sắc tiếng khóc giữa trẻ bình thường và trẻ có khiếm thính bẩm sinh. Tiếng khóc là phản xạ sinh lý do thanh quản và hệ hô hấp tạo ra, không phụ thuộc vào khả năng nghe. Vì vậy, không thể dựa vào tiếng khóc để chẩn đoán nguy cơ câm hay điếc.

Ở trẻ sơ sinh bình thường, tiếng khóc thường mạnh, rõ ràng và có sự thay đổi về độ cao – thấp, âm lượng. Cha mẹ có thể dễ dàng phân biệt các kiểu khóc khác nhau như khóc vì đói, đau, khó chịu hay buồn ngủ. Đặc biệt, trẻ bình thường có xu hướng tương tác với âm thanh, ví dụ như ngừng khóc khi được dỗ dành hoặc quay đầu về phía có tiếng nói.

Ở những trẻ có nguy cơ điếc bẩm sinh, tiếng khóc thường không khác biệt rõ ràng so với trẻ bình thường về âm lượng hay cao độ. Không thể chỉ dựa vào chất lượng tiếng khóc để đánh giá nguy cơ câm hoặc rối loạn phát âm.

Một dấu hiệu đi kèm đáng lưu ý là trẻ không có phản ứng với âm thanh xung quanh, điều này có thể cho thấy trẻ bị suy giảm thính lực, yếu tố liên quan mật thiết đến rối loạn phát triển ngôn ngữ.

Cách nhận biết trẻ sơ sinh bị câm cha mẹ nên biết

Trẻ sơ sinh bị câm có biết khóc không và tiếng khóc của trẻ bị câm có gì khác với tiếng khóc của trẻ bình thường đến đây bạn đã rõ.

Theo phân loại y khoa, trẻ sơ sinh là trẻ trong giai đoạn 0 - 28 ngày đầu sau sinh. Việc nhận biết trẻ sơ sinh bị câm là rất khó khăn vì trẻ chưa phát triển kỹ năng ngôn ngữ và tiếng khóc là phản xạ tự nhiên không phản ánh đầy đủ khả năng phát âm về sau.

Tuy nhiên, vẫn có một số dấu hiệu sớm gợi ý nguy cơ mà cha mẹ nên lưu ý:

• Trẻ từ vài tuần tuổi đã có thể giật mình hoặc quay đầu nhẹ theo tiếng động lớn. Nếu trẻ không có phản ứng gì với tiếng ồn mạnh (như vỗ tay, tiếng gõ, tiếng gọi gần tai), có thể nghi ngờ trẻ bị suy giảm thính lực, đây là yếu tố thường liên quan đến nguy cơ câm chức năng về sau.
• Trẻ sơ sinh có xu hướng nhận ra giọng người quen, đặc biệt là giọng mẹ. Nếu trẻ không có biểu cảm, không yên lặng hay tập trung khi nghe giọng nói gần, đó là dấu hiệu cần được theo dõi.

Tiếng khóc rất nhỏ, khàn hoặc không có âm thanh có thể liên quan đến tổn thương thanh quản hoặc bệnh lý hô hấp, nhưng không phải là dấu hiệu đặc hiệu của nguy cơ bị câm hoặc điếc bẩm sinh. Để xác định rối loạn thính lực, cần đánh giá qua phản xạ với âm thanh và sàng lọc chuyên sâu.

Cách sàng lọc và chẩn đoán sớm trẻ sơ sinh bị câm

Trẻ sơ sinh bị câm có biết khóc không? Câu trả lời là có. Vậy có cách nào để sàng lọc và chẩn đoán sớm trẻ sơ sinh bị câm ngoài việc nhận biết qua tiếng khóc và các biểu hiện bất thường không?

Sàng lọc câm điếc bẩm sinh

Câm bẩm sinh do tổn thương thanh quản đơn thuần hiếm gặp hơn so với câm do hậu quả của khiếm thính. Do đó, việc sàng lọc câm điếc bẩm sinh (thực chất là sàng lọc khiếm thính bẩm sinh) là rất cần thiết và hiện đã được triển khai ở nhiều bệnh viện sản.

Các bậc cha mẹ mới sinh con nên cân nhắc thực hiện sàng lọc này, bởi đây được xem là cách hiệu quả nhất để phát hiện nguy cơ chậm phát triển ngôn ngữ do mất khả năng nghe.

Với các trường hợp tiền sử gia đình có người bị câm điếc, mẹ có tiền sử nhiễm bệnh trong thai kỳ, hoặc trẻ sinh non/nhẹ cân,... việc thực hiện sàng lọc càng trở nên quan trọng.

Thời điểm thích hợp để sàng lọc

Sàng lọc câm điếc bẩm sinh thường được thực hiện trong vòng vài ngày sau sinh, ngay tại bệnh viện hoặc cơ sở y tế nơi trẻ được sinh ra. Nếu chưa sàng lọc trước khi xuất viện, trẻ nên được kiểm tra trước 1 tháng tuổi (theo khuyến cáo của WHO và AAP).

Phương pháp sàng lọc câm điếc bẩm sinh

Để sàng lọc câm do hậu quả của điếc, phương pháp OAE (Otoacoustic Emissions – Âm phát ra từ ốc tai) được sử dụng phổ biến nhất. Thiết bị chuyên dụng sẽ phát ra âm thanh nhẹ vào tai trẻ rồi đo phản xạ của tai trong. Nếu có phản hồi tức là trẻ có khả năng nghe bình thường.

Ngoài ra, có thể dùng phương pháp ABR (Auditory Brainstem Response – Điện thính giác thân não) khi trẻ không đạt OAE hoặc có yếu tố nguy cơ cao. Đây là phương pháp đo sóng điện não đáp ứng với âm thanh để đánh giá từ tai đến não.

Nếu không có phản hồi OAE/ABR, cần sàng lọc lại sau vài tuần vì có thể tai trẻ sơ sinh còn bị ứ dịch hoặc tắc sáp. Trong trường hợp kết quả sàng lọc lúc này cho thấy bất thường, bác sĩ mới yêu cầu các xét nghiệm chuyên sâu hơn để đánh giá và tư vấn biện pháp can thiệp kịp thời.

Hy vọng với những thông tin trên đây bạn đã biết trẻ sơ sinh bị câm có biết khóc không. Tiếng khóc của trẻ sơ sinh vẫn luôn là một phần quan trọng trong quá trình phát triển và giao tiếp của con.

Việc hiểu rõ về tiếng khóc của trẻ sơ sinh sẽ giúp cha mẹ nhận biết những vấn đề tiềm ẩn về khả năng phát triển ngôn ngữ của bé. Tuy nhiên, để biết chính xác trẻ sơ sinh có bị câm hay không, cha mẹ nên cho trẻ làm sàng lọc và thăm khám chuyên khoa. Khi phát hiện bất thường trong tiếng khóc của trẻ, bạn hãy đưa con đi khám sớm để được can thiệp, điều trị kịp thời.