Ung thư vòm họng là gì? Những cách giúp bạn phân biệt ung thư vòm họng và viêm họng

Hiện nay, bệnh ung thư đã trở thành mối quan tâm hàng đầu của cộng đồng không chỉ bởi những triệu chứng nguy hiểm mà còn rất khó phát hiện. Ở nước ta ung thư vòm họng là căn bệnh chiếm tỷ lệ mắc cao nhất trong các bệnh ung thư vùng đầu - cổ và có tỷ lệ tử vong cao. Một phần nguyên nhân là bởi phần lớn các ca bệnh phát hiện khi đã ở giai đoạn cuối. Chính vì vậy việc nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh rất quan trọng. Bạn đã biết cách phân biệt ung thư vòm họng và viêm họng chưa?

Sơ lược về ung thư vòm họng

Khái niệm về ung thư vòm họng

Ung thư vòm họng hay ung thư biểu mô vòm họng (NPC) là một loại ung thư ác tính vùng họng sau tức là chỗ thắt vòm họng hay ngách hầu. Vị trí chính xác của vòm họng trong giải phẫu có thể được mô tả: Mũi họng nằm “bấp bênh” ngay đáy hộp sọ, trên vòm miệng và có đường thông từ lỗ mũi tới vòm họng. Chính vì vậy khi hít thở không khí sẽ đi theo đường mũi qua cổ họng tới vòm họng rồi mới tới phổi. Loại ung thư này có thể thấy ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến nhất là nhóm 40 - 60 tuổi.

Hình ảnh ung thư vòm họng

Dấu hiệu gợi ý ung thư vòm họng

Ung thư vòm họng rất khó để phát hiện ở giai đoạn đầu ngay cả đối với các bác sĩ việc thăm khám vùng hầu họng cũng gặp rất nhiều khó khăn. Các dấu hiệu của ung thư vòm họng thường không điển hình và có nhiều điểm tương đồng với viêm họng hạt. Thông qua hệ thống mạch máu và mạch bạch huyết, ung thư vòm họng còn có thể di căn đến nhiều bộ phận khác phổ biến nhất là di căn tới phổi, gan và xương.

Ung thư vòm họng tiến triển theo 4 giai đoạn: Giai đoạn đầu, giai đoạn trung gian, giai đoạn tiến triển và giai đoạn cuối. Thông thường các trường hợp bệnh chỉ phát hiện ở giai đoạn tiến triển hoặc giai đoạn cuối.

Ung thư vòm họng thường có biểu hiện đau nhức họng

Tuy nhiên cũng có một vài dấu hiệu giúp gợi ý về căn bệnh ung thư này như:

• Sưng cổ và xuất hiện hạch: Đây có thể coi là triệu chứng gặp nhiều nhất ơ các bệnh nhân ung thư vòm họng, chiếm tới 70 - 90% các ca mắc.
• Khó thở, ngạt mũi một bên, thậm chí chảy nước mũi kèm máu: Đây có thể coi như triệu chứng sớm của ung thư vòm họng. Tuy nhiên triệu chứng này không điển hình và rất dễ nhầm với viêm họng thông thường.
• Đau họng, khàn tiếng, nói khó nghe và tiếng bị vọng: Tuy không phải triệu chứng điển hình nhưng những dấu hiệu này cũng có giá trị gợi ý về khả năng mắc ung thư vòm họng bạn không nên chủ quan.
• Đau nhức vùng đầu và vùng sâu trong hốc mắt: Đối với bệnh nhân mắc ung thư vòm họng đây là một triệu chứng thần kinh khá phổ biến. Thậm chí những bệnh nhân khi phát hiện muộn sẽ thấy tê bì một bên mặt do chèn ép dây thần kinh tam thoa.
• Bên cạnh đó, khi các khối u đã di căn, bệnh nhân sẽ xuất hiện một số triệu chứng khác như: Đau nhức xương khớp, khó thở, mệt mỏi, giảm cân…

Nguyên nhân mắc ung thư vòm họng

Nguyên nhân chính xác của căn bệnh ung thư này hiện nay vẫn còn đang là một ẩn số. Tuy nhiên các nhà nghiên cứu đã dự đoán rằng ung thư vòm họng có thể không phải chỉ có một nguyên nhân mà do nhiều yếu tố tác động. Một số yếu tố được xét tới như

• Ảnh hưởng bởi virus Epstein Barr (EBV): Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng trong tế bào khối u ở người ung thư vòm họng xuất hiện bộ gen của virus EBV, đồng thời cũng xuất hiện trong huyết thanh người bệnh. Ngoài ra kết quả xét nghiệm của bệnh nhân mắc ung thư vòm họng còn cho thấy kháng thể IgA kháng VCA-EBV cao bất thường. Điều này chứng tỏ virus EBV có thể là nguyên nhân dẫn tới căn bệnh ung thư này.
• Yếu tố di truyền: Trong cơ thể người bình thường người ta phát hiện khoảng 30 gen ung thư nội sinh. Ở điều kiện bình thường, những gen này ở trạng thái bất hoạt, khi có các yếu tố bên ngoài tác động những gen này sẽ ở trạng thái hoạt động tăng sinh và phát triển thành khối u.
• Tác nhân môi trường: Như đã biết ở trên, các yếu tố môi trường có thể là nguyên nhân kích hoạt các gen gây ung thư ở người. Ngoài ra các yếu tố như: Vi khí hậu, tình trạng ô nhiễm, khói bụi, thực phẩm không đảm bảo chất lượng… Làm tăng hàm lượng nitrosamine dẫn tới khả năng mắc ung thư vòm họng cao.
• Giới tính: Nam giới có khả năng mắc ung thư vòm họng cao hơn nữ giới. Nhiều thói quen có hại làm tăng nguy cơ mắc ung thư vòm họng có thể kể tới: Hút thuốc, uống nhiều chất có cồn, bụi mịn, bụi amiang… Theo một khảo sát năm 2012, những thói quen này xuất hiện ở nam giới nhiều hơn nữ giới.
• Một số loại ung thư khác: Nghe có vẻ khó tin nhưng thực sự đã có nhiều minh chứng chỉ ra rằng bệnh nhân mắc ung thư vòm họng còn mắc cả những loại ung thư khác như: Ung thư bàng quang, ung thư phổi. Điều này có thể lý giải rằng các bệnh ung thư này có cùng yếu tố nguy cơ.

Phân biệt ung thư vòm họng và viêm họng

Viêm họng là bệnh do nhiễm trùng, nhiễm khuẩn gây nên và thông thường sẽ khỏi hẳn sau 2 - 3 tuần mà không để lại di chứng gì. Triệu chứng thường thấy nhất ở người viêm họng là đau rát họng, mất tiếng, đau khi nuốt. Ở giai đoạn đầu của ung thư vòm họng có những triệu chứng rất giống với viêm họng và dễ gây nhầm lẫn. Chính vì vậy việc phân biệt ung thư vòm họng và viêm họng là rất cần thiết.

Phân biệt ung thư vòm họng và viêm họng như thế nào?

Phân biệt dựa vào triệu chứng

Đối với viêm họng thông thường có một số biểu hiện thường thấy nhất như: Đau rát họng, ho khan, mất tiếng, cảm giác vướng víu ở cổ họng, đối với viêm họng hạt còn xuất hiện nhiều hạt kích thước to nhỏ khác nhau… Một số đặc điểm khác giúp phân biệt với ung thư vòm họng:

• Triệu chứng của viêm họng thông thường sẽ xuất hiện đều cả hai bên mũi và đầu trong khi đó triệu chứng của ung thư vòm họng chỉ xuất hiện ở một bên.
• Xuất hiện ho sốt, hắt hơi sổ mũi và nhức đầu.
• Viêm họng bởi cảm cúm còn có biểu hiện: Sốt trên 38 độ, đau cứng họng, nóng lạnh bất thường, cơ thể đau nhức mệt mỏi.
• Viêm họng do chủng mononucleosis lại có biểu hiện: Sưng lợi, sưng hạch vùng cổ và đau cả đầu.

Những triệu chứng khá điển hình của ung thư vòm họng phải kể đến như:

• Sưng cổ, nổi hạch vùng cổ: Triệu chứng này rất phổ biến ở người mắc ung thư vòm họng, chiếm tới 80 - 90% các ca mắc. Vùng cổ chứa hệ thống hạch bạch huyết lớn, khi có các tế bào ung thư xuất hiện rất nhanh sẽ lây sang hệ thống hạch gây sưng.
• Nghẹt mũi xuất hiện một bên, chảy nước mũi kèm máu và mủ: Một trong những triệu chứng xuất hiện sớm nhất ở người mắc ung thư vòm họng nhưng thông thường người bệnh thường bỏ qua.
• Ho kéo dài lâu ngày, ho ra đờm kèm máu.
• Khó nói, nói khó nghe, mất tiếng, giọng khàn đặc, cảm giác vướng ở cổ và thường hay sặc.
• Chán ăn, giảm cân nhiều cũng là một trong những biểu hiện của ung thư vòm họng nhưng ít được chú ý tới.
• Đau nửa đầu hoặc đau vùng sâu trong hốc mắt: Nguyên nhân là bởi dây thần kinh tam thoa bị khối u chèn ép. Người bệnh sẽ thấy xuất hiện những cơn đau nhức dữ dội một bên đầu thông thường là bên xuất hiện triệu chứng nghẹt mũi.
• Một số triệu chứng xuất hiện khi bệnh đã bước vào giai đoạn xâm lấn và di căn như: Đau nhức cơ thể, rối loạn các giác quan (suy giảm thính giác, giảm thị lực…), khó thở và giảm cân nhanh.

Ở giai đoạn đầu việc phân biệt ung thư vòm họng và viêm họng dựa vào triệu chứng là khá khó khăn. Chỉ khi bệnh đã vào giai đoạn nặng và bắt đầu di căn mới xuất hiện những triệu chứng rõ ràng hơn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Cách tốt nhất để có thể phát hiện được ung thư vòm họng sớm là thường xuyên đi tầm soát ung thư. Theo khuyến cáo của các chuyên gia sức khỏe, tần suất hợp lý nhất là 6 tháng/lần.

Phân biệt dựa vào thời gian điều trị

Viêm họng thông thường là bệnh do viêm nhiễm mang lại, thời gian điều trị tương đối ngắn và phương pháp điều trị đơn giản. Sau khi chữa khỏi viêm họng thông thường cũng không để lại di chứng cho người bệnh.

Tuy nhiên đối với ung thư vòm họng thời gian điều trị kéo dài hơn, mức độ tiên lượng cũng sẽ nặng hơn. Việc điều trị ung thư vòm họng không phải đơn giản, cần tới các phương pháp chuyên sâu và nếu phát hiện bệnh ở giai đoạn cuối tỷ lệ tử vong tương đối cao.

Như vậy có thể thấy việc phân biệt ung thư vòm họng và viêm họng là vô cùng quan trọng trong phát hiện sớm và xây dựng phác đồ điều trị bệnh. Nếu được phát hiện kịp thời, khả năng chữa khỏi hoàn toàn ung thư vòm họng là tương đối cao. Chính vì vậy bạn đừng chủ quan với những triệu chứng thông thường như viêm họng, tốt nhất hãy đi tầm soát ung thư 2 lần/năm. Chúc bạn đọc thật nhiều sức khỏe!

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp