Uốn ván phát bệnh sau bao lâu?

Uốn ván phát bệnh sau bao lâu? Bệnh uốn ván khi phát triển ra toàn thân có triệu chứng đầu tiên là co cứng các cơ. Cơ bị co cứng bắt đầu lan dần ra theo một trình tự nhất định.

Tác nhân gây bệnh

Trực khuẩn uốn ván (Clostridium tetani), gram dương, di động tương đối trong môi trường yếm khí. Trực khuẩn thường tạo nha bào hình cầu tròn ở dạng tự do hoặc ở một đầu của tế bào trực khuẩn có hình dùi trống. Vi khuẩn uốn ván chết ở 56°C, nhưng nha bào uốn ván lại rất bền vững. Sau 5 năm tồn tại trong đất, nha bào còn khả năng gây ra bệnh. Các dung dịch sát trùng như phenol, formalin có thể diệt nha bào sau 8-10 tiếng. Nha bào uốn ván bị tiêu diệt sau khi đun sôi 30 phút.

Ở Việt Nam, bệnh uốn ván xuất hiện tản phát chủ yếu ở những vùng đất, cát, vườn tược,... Chương trình loại trừ uốn ván sơ sinh được triển khai từ năm 1992 nhằm giúp trẻ phòng ngừa uốn ván và cả ở phụ nữ mang thai.

Nguồn truyền nhiễm

Nha bào uốn ván có thể tìm thấy trong đất và các đồ vật bị nhiễm phân súc vật hoặc phân người

Ổ chứa:

Uốn ván có ở đâu? Trực khuẩn uốn ván tồn tại trong ruột của súc vật, nhất là trong ruột các đại gia súc ăn cỏ như ngựa, trâu, bò… kể cả người, tại đây vi khuẩn cư trú một cách bình thường, không gây bệnh.

Nha bào uốn ván có thể tìm thấy trong đất và các đồ vật bị nhiễm phân súc vật hoặc phân người. Nha bào uốn ván có mặt ở mọi nơi trong môi trường tự nhiên và có thể gây nhiễm cho tất cả các loại vết thương.

Thời gian ủ bệnh: Uốn ván phát bệnh sau bao lâu? Thường từ 3 đến 21 ngày. Cũng có thể từ 1 ngày cho tới vài tháng, phụ thuộc vào đặc điểm, độ lớn và vị trí vết thương. Thời gian ủ bệnh trung bình khoảng 10 ngày. Hầu hết các trường hợp bệnh xuất hiện trong vòng 14 ngày. Nói chung, các vết thương bị nhiễm bẩn nặng thì thời gian ủ bệnh ngắn hơn và bệnh cũng nặng hơn, tiên lượng xấu hơn.

Thời kỳ lây truyền: Bệnh uốn ván, kể cả UVSS, xảy ra tản phát đối với những người chưa được miễn dịch đầy đủ do ngẫu nhiên bị nhiễm nha bào uốn ván. Đây là bệnh nhiễm khuẩn không lây truyền trực tiếp từ người này sang người khác.

Phương thức lây truyền: Thông qua nha bào uốn ván xâm nhập vào cơ thể qua các vết thương sâu bị nhiễm đất bẩn, bụi đường, phân người hoặc súc vật, qua các vết rách, vết bỏng, vết thương dập nát, vết thương nhẹ, hoặc do tiêm chích nhiễm bẩn. Đôi khi có trường hợp uốn ván sau phẫu thuật, nạo thai trong những điều kiện không vệ sinh. Có trường hợp tổ chức của cơ thể bị hoại tử và các dị vật xâm nhập vào cơ thể bị nhiễm bẩn tạo ra môi trường yếm khí cho các nha bào uốn ván phát triển.

Uốn ván phát bệnh sau bao lâu? Trẻ sơ sinh bị uốn ván sơ sinh là do nha bào uốn ván xâm nhập qua dây rốn trong khi sinh đẻ vì cắt rốn bằng dụng cụ bẩn hoặc sau khi sinh, trẻ không được chăm sóc rốn sạch sẽ và băng đầu rốn bị cắt không vô khuẩn nên đã bị nhiễm nha bào uốn ván.

Uốn ván phát bệnh sau bao lâu?

Thời kỳ ủ bệnh và thời kỳ khởi phát càng ngắn thì bệnh lại càng nặng

Bệnh uốn ván ủ bệnh từ 7 – 14 ngày (có thể lâu hơn khoảng 3 tuần). Tuy nhiên, một số nghiên cứu chỉ ra, bệnh uốn ván có thời gian ủ bệnh ngắn nhất khoảng 48 – 72 giờ.

Sau thời gian ủ bệnh, uốn ván sẽ khởi phát với các dấu hiệu co thắt hay co giật, trung bình từ 2 – 5 ngày. Thời kỳ ủ bệnh và thời kỳ khởi phát càng ngắn thì bệnh lại càng nặng.

Bệnh uốn ván khi phát triển ra toàn thân có triệu chứng đầu tiên là co cứng các cơ. Cơ bị co cứng bắt đầu lan dần ra theo một trình tự nhất định. Đầu tiên là từ cơ nhai sau đó lan sang các cơ mặt, cơ gáy, lưng, cơ bụng, chi dưới, chi trên. Song hiếm khi co cứng cơ liên sườn.

Điều trị bệnh uốn ván hiệu quả

• Dùng kháng sinh: có tác dụng tiêu diệt tận gốc tế bào thực vật là nguồn sản sinh ra độc tố uốn ván. Có thể dùng các thuốc sau: penicillin 10 – 12 triệu đơn vị tiêm mỗi ngày x 10 ngày hay metronidazol 500mg mỗi 6 giờ hay 1g mỗi 12 giờ; có thể dùng thêm clindamycin, erythromycin.
• Huyết thanh kháng độc tố uốn ván SAT được dùng để điều trị cho các bệnh nhân bị bệnh uốn ván (khi đã có triệu chứng) và dự phòng uốn ván trong các trường hợp bị các vết thương hay súc vật cắn.
• Kiểm soát các cơn co cứng: Phối hợp các thuốc sau đây: diazepam được sử dụng phổ biến: lorazepam, barbiturat, chlorpromazin. Vừa dùng thuốc vừa kết hợp với thở máy để điều trị các cơn co cứng không đáp ứng với thuốc hoặc các cơn co cứng đe dọa ngừng thở.
• Dùng vaccin gây miễn dịch chủ động: Tất cả bệnh nhân phải được tiêm vaccine sau khi bệnh đã phục hồi.

Trước khi điều trị uốn ván nên xử lý vết thương sạch sẽ, lấy các dị vật như đất, cát,... ra khỏi

Uốn ván phát bệnh sau bao lâu? Bệnh nhân cần được chăm sóc trong một căn phòng yên tĩnh để tiện giám sát và theo dõi tim, phổi thường xuyên, hạn chế mọi sự kích thích. Cùng với đó hãy duy trì và bảo vệ đường thở. Lưu ý, trước khi điều trị uốn ván nên xử lý vết thương sạch sẽ, lấy các dị vật như đất, cát,... ra khỏi vết thương sau đó sát trùng bằng cồn, oxi già hoặc dung dịch Betadin.

Ánh Phạm