Xét nghiệm ADN bằng niêm mạc miệng có đúng không? Thực hiện như thế nào?

Xét nghiệm ADN là kỹ thuật phân tích ADN của con người thông qua các mẫu bệnh phẩm như máu, tóc, móng tay, tế bào niêm mạc miệng, cuống rốn, xương,... Các hình thức xét nghiệm ADN rất đa dạng và có độ chính xác cao. Trong đó, xét nghiệm ADN bằng niêm mạc miệng là hình thức được dùng khá phổ biến hiện nay.

Vài nét về xét nghiệm ADN

ADN hay DNA là vật liệu di truyền của con người, đây chính là nơi chứa đựng các thông tin di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Vì vậy, xét nghiệm ADN sẽ có khả năng phân tích các thông tin được lưu trữ trong 23 cặp nhiễm sắc thể, từ đó dễ dàng xác định quan hệ huyết thống giữa người với người. Ngoài mục đích xác định huyết thống, xét nghiệm ADN còn giúp tầm soát một số bệnh lý di truyền, khả năng mang gen đột biến, giải mã gen,...

Để tiến hành làm xét nghiệm ADN, chúng ta cần lấy mẫu bệnh phẩm của người cần xét nghiệm. Một số mẫu bệnh phẩm phổ biến trong xét nghiệm ADN gồm:

• Mẫu máu: ADN trong máu có tính ổn định rất cao, mẫu máu có thể bảo quản trong nhiều ngày mà vẫn đảm bảo đủ lượng ADN cần thiết để làm xét nghiệm. Nhờ những đặc điểm này nên xét nghiệm ADN bằng mẫu máu được dùng rất phổ biến. Tuy nhiên, việc lấy máu có thể gây đau nên thường không được khuyến khích áp dụng cho trẻ em.
• Mẫu tóc: Chân tóc là phần chứa nhiều ADN hơn và đảm bảo đủ lượng để tiến hành xét nghiệm. Do đó, khi lựa chọn mẫu tóc cần đảm bảo lấy gốc chân tóc chứa bọng tóc. Đặc biệt, mẫu tóc đạt tiêu chuẩn cần đảm bảo không chạm vào chân tóc hay sử dụng tóc đã rụng vì có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm ADN bằng tóc.
• Mẫu tế bào niêm mạc: Lớp niêm mạc trong khoang miệng của con người tương đối dày với cấu tạo gồm các tế bào biểu mô (tế bào niêm mạc miệng). Hơn nữa, nhờ cơ chế tự bong tróc và sự hòa trộn cùng nước bọt, các tế bào này luôn được thay mới thường xuyên. Do đó, cùng với sự tiến bộ của y học, xét nghiệm ADN bằng niêm mạc miệng cũng là một sự lựa chọn tối ưu dành cho trẻ em, người không thể lấy mẫu máu.
• Mẫu móng chân, móng tay: Đây cũng là mẫu xét nghiệm ADN phổ biến với cách lấy mẫu đơn giản, an toàn. Tuy nhiên, kết quả xét nghiệm cũng có thể bị sai lệch nếu mẫu móng tay, móng chân bị dính bẩn.
• Mẫu cuống rốn: Mặc dù cách lấy mẫu cuống rốn đơn giản, không gây đau hay xâm lấn nhưng phương pháp này thường ít được lựa chọn hơn các mẫu bệnh phẩm khác.

Kết quả xét nghiệm ADN bằng niêm mạc miệng chính xác không?

Do cơ chế tự bong ra liên tục nên tế bào niêm mạc miệng có nhiều trong nước bọt của chúng ta. Đây chính là các tế bào có thể dùng để xét nghiệm ADN bằng niêm mạc miệng, thậm chí kỹ thuật này còn có thể áp dụng khi lấy mẫu tế bào niêm mạc miệng từ bã kẹo cao su.

Với công nghệ tách chiết ADN hiện đại, xét nghiệm ADN bằng niêm mạc miệng cho kết quả rất nhanh chóng chỉ sau vài giờ, nhanh hơn khi dùng mẫu tóc, móng, cuống rốn. Đặc biệt, nhiều nghiên cứu còn cho thấy phương pháp dùng mẫu niêm mạc miệng rất phù hợp với trẻ em do trong nước bọt của trẻ có tỷ lệ tế bào biểu mô cao hơn 25% so với người lớn.

Xét nghiệm ADN bằng niêm mạc miệng được đánh giá rất cao với kết quả chính xác lên đến hơn 99,99%, tương đương với kết quả sử dụng mẫu máu. Kết quả này có được là nhờ công nghệ tách chiết hiện đại và sự phát triển mạnh mẽ của y học ngày nay.

Quy trình lấy mẫu xét nghiệm ADN bằng niêm mạc miệng

Việc lấy mẫu tế bào niêm mạc miệng rất đơn giản và bất cứ ai cũng có thể tự thực hiện tại nhà mà không cần phải đến cơ sở y tế. Việc thu mẫu hoàn toàn không gây đau hay tổn thương cho cơ thể. Bạn chỉ cần thực hiện theo quy trình lấy mẫu xét nghiệm ADN bằng niêm mạc miệng dưới đây.

Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ

• 2 đến 3 cái phong bì trắng đảm bảo sạch và chưa sử dụng.
• Tăm bông y tế tiệt trùng đã được cắt bỏ 1 đầu.

Bước 2: Lấy mẫu

Tiến hành lấy mẫu tế bào niêm mạc miệng theo trình tự sau đây:

• Dùng nước lọc để làm sạch khoang miệng, loại bỏ mảng bám thức ăn.
• Lấy tăm bông tiệt trùng đã chuẩn bị sẵn, quệt nhẹ đầu bông vào niêm mạc miệng và xoay nhẹ trong khoảng 15 giây để nước bọt thấm ướt đầu bông. Sử dụng 1 tăm bông khác và tiếp tục lặp lại thao tác với bên niêm mạc miệng còn lại. Có thể dùng thêm 2 đến 3 tăm bông để phòng ngừa sai sót.
• Để đầu tăm bông khô tự nhiên và không để đầu tăm bông chạm vào bất kỳ vật gì xung quanh.
• Khi đầu tăm bông khô, bỏ vào phong bì đã ghi đầy đủ thông tin của người cần làm xét nghiệm ADN bằng niêm mạc miệng và niêm phong kín.

Bước 3: Bảo quản và gửi mẫu

Mẫu tế bào niêm mạc miệng sau khi được lấy cần gửi càng sớm càng tốt đến nơi làm xét nghiệm. Trong thời gian chờ gửi, bạn hãy bảo quản phong bì chứa mẫu niêm mạc miệng ở điều kiện phòng.

Trên đây là những thông tin chi tiết về xét nghiệm ADN bằng niêm mạc miệng. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về độ chính xác cũng như quy trình lấy mẫu của phương pháp này. Đừng quên lựa chọn các cơ sở uy tín để có xét nghiệm ADN chính xác nhé.