Xét nghiệm HBeAg chẩn đoán viêm gan B

HBeAg là từ viết tắt của virus viêm gan B, dùng để chỉ kháng nguyên điện tử của virus viêm gan B. Xét nghiệm HBeAg đánh giá hoạt động của virus viêm gan B và khả năng lây bệnh cho người.

Xét nghiệm HBeAg là gì?

HBeAg là kháng nguyên vỏ nhân của virus viêm gan B xuất hiện trước khi xuất hiện các triệu chứng lâm sàng. Sự xuất hiện của HBeAg đánh dấu thời điểm virus gia tăng và nguy cơ lây nhiễm cao. 

HBeAg xuất hiện đầu tiên khi HBeAg lần đầu tiên được phát hiện, tồn tại trong 4 - 5 tuần và biến mất trước khi HBeAg biến mất. HBeAg dương tính trên 6 tuần được coi là nhiễm virus viêm gan B. Một số bệnh nhân có sự nhân lên của virus, tế bào gan âm tính với HBeAg do đột biến gen. Mục đích của xét nghiệm HBeAg là xác định sự hiện diện của kháng nguyên HBeAg, nếu chỉ số xét nghiệm này dương tính thì có thể phát hiện lượng virus trong máu người bệnh rất cao và có khả năng lây nhiễm cho những người xung quanh. Con đường lây truyền của virus viêm gan B tương đối giống với HIV là lây qua đường máu, đường tình dục và từ mẹ sang con. 

Xét nghiệm này không được sử dụng để chẩn đoán nhiễm virus viêm gan B, mà thường được sử dụng để kiểm tra xác suất lây nhiễm hoặc theo dõi tiến trình điều trị ở bệnh nhân nhiễm virus viêm gan B.

Xét nghiệm HBeAg kiểm tra lây nhiễm hoặc theo dõi bệnh nhân nhiễm virus viêm gan B

Kết quả xét nghiệm HBeAg có ý nghĩa gì?

Xét nghiệm HBeAg là một trong những xét nghiệm dùng để đánh giá sự lây lan của virus viêm gan B ở những người khỏe mạnh. Có hai trường hợp xét nghiệm HBeAg: HBeAg dương tính và HBeAg âm tính. Đối với mỗi kết quả xét nghiệm, nó có thể giúp bác sĩ đánh giá có nên điều trị hay không, hoặc lập một kế hoạch điều trị dựa trên sự tiến triển của bệnh.

Trường hợp kết quả dương tính

Những người mắc bệnh viêm gan B thường được chỉ định xét nghiệm HBeAg để đánh giá khả năng lây bệnh. Nếu chỉ số HBeAg dương tính thì khả năng lây lan của bệnh cao, khoảng 90%. 

Xét nghiệm HBeAg nên kết hợp với xét nghiệm tải lượng virus HBV DNA, HBsAg, xét nghiệm chức năng gan mật và siêu âm gan để đánh giá giai đoạn đầy đủ của bệnh viêm gan. 

Nếu chỉ số HBeAg dương tính nhưng gan vẫn hoạt động bình thường thì việc điều trị nhanh chóng và virus sẽ sớm trở lại trạng thái không hoạt động. 

Chỉ số HBeAg dương tính

Trong trường hợp chỉ số này dương tính và chức năng gan bị suy giảm, phải tiến hành điều trị thích hợp để ngăn chặn tình trạng này càng sớm càng tốt. Trong quá trình điều trị viêm gan B, xét nghiệm này được sử dụng để theo dõi quá trình điều trị bệnh để biết được hiệu quả của việc điều trị. Nồng độ HBeAg tăng nhanh khi virus đang trong giai đoạn nhân lên. Nếu chỉ số HBeAg giảm dần về âm tính, kết hợp với một số chỉ số đánh giá khác như men gan AST, ALT giảm, định lượng HBV DNA giảm xuống dưới giới hạn phát hiện thì việc điều trị có hiệu quả. 

Đặc biệt, cần lưu ý rằng phụ nữ mang thai có xét nghiệm HBeAg dương tính thì khả năng lây nhiễm viêm gan B cho thai nhi rất cao, nhất là trong 3 tháng cuối của thai kỳ. Vì vậy, thai phụ phải khám sức khỏe định kỳ để kiểm soát bệnh nhằm hạn chế khả năng lây truyền từ mẹ sang con.

Trường hợp kết quả âm tính

Đối với bệnh nhân viêm gan B mãn tính, chỉ số HBeAg âm tính có nghĩa là virus không hoạt động và không nhân lên trong thời gian này. Theo kết quả này, tế bào gan khó có thể bị tổn thương và khả năng lây nhiễm cho người khác không cao (khoảng 5 - 20%). 

Tuy nhiên, một tỷ lệ nhỏ các đột biến HBeAg cũng xảy ra khi virus hoạt động nhưng HbsAg âm tính. Do đó, đánh giá tình trạng viêm gan phải kết hợp với các xét nghiệm khác, như đo các chỉ số men gan AST, ALT, tải lượng virus HBV DNA; tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.

Đối với những bệnh nhân mắc bệnh viêm gan B mãn tính nhưng xét nghiệm HBeAg âm tính. Tuy nhiên, ở những bệnh nhân có men gan AST-ALT tăng 1 - 2 lần thì nên xét nghiệm men gan và HBV DNA 3 tháng một lần, nếu bệnh nhân trên 40 tuổi thì cần xác định bệnh viêm gan. Nếu không thay đổi, cần sinh thiết gan để đánh giá tình trạng hoại tử gan, cần điều trị nếu gan bị viêm nặng, hoại tử hoặc xơ. 

HBeAg âm tính phụ thuộc vào các tiêu chí khác.

Cần lưu ý gì khi xét nghiệm HBeAg?

Kết quả xét nghiệmHBeAg cho biết tình trạng hoạt động của virus viêm gan B, từ đó có các phương án điều trị thích hợp. Để có kết quả xét nghiệm chính xác, âm tính hay dương tính, người bệnh phải cân nhắc một số điểm trước khi làm xét nghiệm: 

• Không sử dụng rượu bia, các chất kích thích. Điều này có thể gây ra kết quả xét nghiệm không chính xác. 
• Không dùng thuốc trong một tuần trước khi thử nghiệm. 

Kết quả xét nghiệmHBeAg cho biết tình trạng hoạt động của virus viêm gan B

Trong mọi trường hợp, bất kể kết quả xét nghiệm HBeAg âm tính hay dương tính, người bệnh phải tuân thủ chế độ ăn khoa học dinh dưỡng với đủ lượng rau xanh. Hạn chế và tốt nhất là tránh rượu bia và đồ uống có cồn. Thường xuyên thăm khám và tuân thủ các hướng dẫn điều trị của bác sĩ.

Ngọc Hà

Nguồn tham khảo: Tổng hợp