Xét nghiệm HCV RNA là gì? Ý nghĩa kết quả xét nghiệm HCV RNA

Xét nghiệm HCV RNA là một công cụ quan trọng và không thể thiếu trong quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh. Xét nghiệm này không chỉ giúp xác định sự hiện diện của virus viêm gan C mà còn mang theo nhiều ý nghĩa quan trọng khác.

Xét nghiệm HCV RNA là gì?

Xét nghiệm HCV RNA là một xét nghiệm sinh học phân tử được thực hiện để xác định có sự hiện diện của virus viêm gan C trong cơ thể người bệnh hay không. Phương pháp này sử dụng kỹ thuật RT - PCR (Reverse Transcription Polymerase Chain Reaction).

Khi kết quả xét nghiệm HCV RNA là dương tính, điều này cho biết người bệnh đã tiếp xúc với virus HCV trong khoảng thời gian gần đây, thường là từ 2 đến 3 tuần. Trường hợp kết quả xét nghiệm HCV RNA dương tính cùng với xét nghiệm kháng thể anti - HCV dương tính trong khoảng thời gian trên 6 tháng thường cho thấy người bệnh đã phát triển thành viêm gan C mãn tính. Xét nghiệm HCV RNA cũng được sử dụng để đánh giá, theo dõi và đo lường hiệu quả của liệu pháp điều trị đối với người bệnh mắc viêm gan C mãn tính.

Trong quá trình xét nghiệm này, mẫu huyết thanh hoặc huyết tương của người bệnh được sử dụng để tách chuỗi RNA. Sau đó, RNA của virus HCV được chuyển đổi thành chuỗi DNA thông qua quá trình phiên mã ngược, sau đó chuỗi DNA này sẽ được nhân đôi thông qua phản ứng chuỗi trùng hợp PCR. Mỗi vòng lặp chuỗi trùng hợp này sẽ ghi nhận tín hiệu huỳnh quang từ mẫu dò đặc hiệu với gene di truyền của virus viêm gan C. Tín hiệu huỳnh quang này được sử dụng để đo lường nồng độ virus HCV trong mẫu của người bệnh.

Xét nghiệm HCV RNA mang lại một số lợi ích quan trọng như sau:

• Xác định chính xác số lượng và nồng độ virus HCV trong máu của người bệnh.
• Phân biệt được viêm gan C cấp tính và mãn tính.
• Theo dõi và đánh giá hiệu quả điều trị, bằng cách kiểm tra sự giảm nồng độ virus sau liệu trình điều trị.
• Xét nghiệm HCV RNA là một công cụ quan trọng trong việc chẩn đoán, theo dõi và điều trị viêm gan C, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Ý nghĩa kết quả xét nghiệm HCV RNA

Xét nghiệm HCV RNA có ý nghĩa quan trọng trong chẩn đoán và quản lý viêm gan C. Dưới đây là một số ứng dụng quan trọng của xét nghiệm này:

Chẩn đoán viêm gan C cấp tính

Sau khi tiếp xúc với virus, xét nghiệm HCV RNA có thể cho kết quả dương tính trong khoảng 2 tuần đầu tiên. Tại thời điểm này, cơ thể chưa sản xuất đủ kháng thể anti - HCV để được phát hiện (thường xuất hiện sau 5 - 10 tuần). Do đó, kết quả HCV RNA dương tính cùng với anti - HCV âm tính chẩn đoán viêm gan C cấp tính.

Xác định viêm gan C mạn tính

Virus HCV có khả năng gây viêm gan mạn tính, và khoảng 80% trường hợp sẽ chuyển sang giai đoạn này. Trong giai đoạn viêm gan C mạn tính, kết quả xét nghiệm thường bao gồm HCV RNA dương tính và anti - HCV cũng dương tính.

Chẩn đoán viêm gan C ở trẻ em

Đối với trẻ em dưới 18 tháng tuổi, chẩn đoán nhiễm HCV được xác định khi có ít nhất 2 lần xét nghiệm HCV RNA dương tính, trong đó xét nghiệm được thực hiện khi trẻ 6 tháng và 12 tháng tuổi.

Đối với trẻ em trên 18 tháng tuổi, chỉ chẩn đoán nhiễm HCV khi HCV RNA và anti - HCV đều cho kết quả dương tính.

Ý nghĩa xét nghiệm HCV RNA trong điều trị

Chỉ định điều trị: Xác định viêm gan C khi HCV RNA dương tính và anti - HCV dương tính cho phép người bệnh được điều trị.

Theo dõi trước khi bắt đầu điều trị: Trước khi bắt đầu điều trị, người bệnh cần được theo dõi và xét nghiệm HCV RNA ít nhất trong 12 tuần kể từ thời điểm chẩn đoán lần đầu tiên. Điều này giúp xác định khả năng tự tiêu trừ virus tự nhiên. Nếu HCV RNA vẫn dương tính sau 12 tuần, điều trị mới bắt đầu.

Theo dõi sau điều trị: Để công nhận việc điều trị hiệu quả, người bệnh cần đạt được ngưỡng đáp ứng virus bền vững (SVR). SVR 12 đo lường sự giảm nồng độ virus dưới ngưỡng phát hiện (<15 IU/ml) sau 12 tuần điều trị. Riêng đối với phác đồ điều trị có Peginterferon, SVR 24 được đo lường sau 24 tuần điều trị.

Chỉ định thay đổi phác đồ điều trị: Trong quá trình điều trị, nếu kết quả HCV RNA định lượng tăng trên 10 lần so với mức cơ bản tại tuần thứ 4, cần xét nghiệm lại vào tuần thứ 8. Nếu tải lượng HCV RNA vẫn tăng, phác đồ điều trị cần được thay thế bằng một phác đồ khác.

Xét nghiệm HCV RNA không chỉ giúp chẩn đoán và xác định giai đoạn của viêm gan C mà còn quan trọng trong quá trình điều trị và theo dõi viêm gan C trên người bệnh.

Một số yếu tố ảnh hưởng kết quả xét nghiệm viêm gan C

Xét nghiệm HCV RNA là một công cụ quan trọng trong chẩn đoán và quản lý viêm gan C. Tuy nhiên, có một số yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm mà cần được xem xét:

Thời điểm lấy mẫu: RNA của virus viêm gan C là một loại vật liệu di truyền không bền vững và dễ bị phân hủy. Do đó, xét nghiệm HCV RNA nên được thực hiện càng sớm càng tốt sau thời điểm lấy mẫu, để đảm bảo sự chính xác của kết quả.

Loại mẫu: Mẫu xét nghiệm HCV RNA có thể là huyết tương hoặc huyết thanh. Tuy nhiên, sự hình thành cục máu đông có thể làm giảm tải lượng virus. Do đó, khuyến khích sử dụng ống chứa EDTA để thực hiện xét nghiệm, vì EDTA ngăn chặn sự đông máu và duy trì tính chất của mẫu.

Loại ống chứa mẫu: Không nên sử dụng ống chống đông Heparin, vì nó có thể ức chế phản ứng PCR và làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

Bảo quản và vận chuyển mẫu:

• Lấy mẫu: Khi lấy mẫu, cần thu thập khoảng 2ml máu toàn phần từ người bệnh và sau đó đưa vào ống EDTA hoặc ống serum tùy theo yêu cầu phòng xét nghiệm.
• Bảo quản và vận chuyển: Mẫu cần được bảo quản ở nhiệt độ phòng, nhiệt độ từ 18 - 25 độ C, và thời gian tối đa là 24 giờ trước khi chuyển đến phòng xét nghiệm. Đôi khi, nếu không thể thực hiện vận chuyển đúng quy định, có thể tách huyết tương hoặc huyết thanh và bảo quản ở nhiệt độ -20 độ C cho đến khi có thể vận chuyển đến phòng xét nghiệm.

Xét nghiệm HCV RNA là một công cụ quan trọng để chẩn đoán và phát hiện viêm gan C. Để đảm bảo tính chính xác của kết quả, cần tuân thủ các quy định về thời gian lấy mẫu, loại mẫu, và bảo quản mẫu. Điều này sẽ giúp người bệnh nhận được chẩn đoán và điều trị đúng lúc và đảm bảo sự khỏe mạnh của lá gan.

Xem thêm: Xét nghiệm viêm gan C giúp chẩn đoán bệnh sớm