Xét nghiệm viêm gan C giúp chẩn đoán bệnh sớm

Viêm gan C là một căn bệnh về gan có thể dẫn đến các biến chứng như xơ gan hoặc ung thư gan nếu không được phát hiện và điều trị nhanh chóng. Xét nghiệm viêm gan C là cách dễ dàng và chính xác nhất để phát hiện căn bệnh này.

Tổng quan về viêm gan C

Viêm gan C là gì?

Viêm gan C là một bệnh gan do virus viêm gan C (HCV) gây ra. Tiến triển của bệnh rất âm thầm nên khá khó nhận biết. Và quá trình diễn tiến âm thầm này của bệnh gây ra những biến chứng vô cùng nghiêm trọng. Ví dụ, nó làm tăng nguy cơ xơ gan, suy gan, thậm chí là ung thư gan. 

Viêm gan C không phải là một vấn đề đáng lo ngại tại thời điểm này. Chính vì vậy mà nhiều người chưa hiểu rõ về sự nguy hiểm của căn bệnh này. Và đó là lý do tại sao các xét nghiệm viêm gan C cũng đang bị bỏ qua.

Tiến triển của bệnh viêm gan C rất âm thầm nên khá khó nhận biết

Viêm gan C lây qua những con đường nào?

Viêm gan C là một bệnh có thể lây truyền từ người sang người theo nhiều cách.

Các con đường lây truyền chính này là:

• Dùng chung kim tiêm hoặc dụng cụ tiếp xúc qua da khác (kéo, kim tiêm) với người bị bệnh.
• Lấy máu của người bị nhiễm viêm gan C.
• Viêm gan C có thể lây truyền từ mẹ sang con khi mang thai.
• Dùng chung đồ gia dụng (dao cạo râu, bàn chải đánh răng, đồ cắt móng tay, v.v.) cũng ngăn ngừa sự lây lan bệnh tật.
• Viêm gan C cũng có thể lây lan qua quan hệ tình dục không được bảo vệ. Nguy cơ lây nhiễm cao nhất khi quan hệ tình dục trong thời kỳ kinh nguyệt hoặc với một số bạn tình. Và tất nhiên, nếu đối tượng tình dục nhiễm HIV cũng sẽ cao hơn.
• Tiếp xúc nhiều với các sản phẩm y tế có chứa HVC cũng khiến nhân viên y tế có nguy cơ bị ốm.

Xét nghiệm viêm gan C là gì?

Gan là bộ phận quan trọng trong cơ thể con người có chức năng lọc và loại bỏ các chất độc, khiến gan trở thành cơ quan dễ bị tổn thương. Viêm gan C là khi gan chứa virus viêm gan C, virus này sẽ phá hủy tế bào gan khi nó xâm nhập vào gan. Nếu không tiến hành điều trị kịp thời, có đến 80% trường hợp trở thành mãn tính.

Xét nghiệm viêm gan C giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm khi chưa có triệu chứng rõ ràng. Nhờ đó có những biện pháp y tế hợp lý, tránh những biến chứng gây phức tạp cho việc điều trị.

Xét nghiệm viêm gan C khi chưa có triệu chứng

Các loại xét nghiệm viêm gan C được áp dụng hiện nay

Xét nghiệm men gan 

Hai loại xét nghiệm chức năng gan thường được thực hiện trên bệnh nhân hiện nay: ALT và AST. Gan ở trạng thái bình thường, hai giá trị này đều dưới 40UI. Trường hợp mắc bệnh gan, chỉ số này có thể tăng gấp 2 - 3 lần. 

Mục đích của xét nghiệm này là để đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh. 

Thử nghiệm Anti-HCV 

Sự bùng phát ung thư gan điển hình. HCV là virus gây ra bệnh viêm gan C, anti-HCV là kháng thể được tạo ra để chống lại sự lây nhiễm HCV. Với mỗi kết quả xét nghiệm, ta có kết quả chẩn đoán sau:

• Nếu trường hợp âm tính: Có thể đang trong thời kỳ cửa sổ (mới tiếp xúc). Giai đoạn phơi nhiễm có nghĩa là virus mới đến hoặc bạn chưa từng bị nhiễm viêm gan C. 
• Nếu kết quả dương tính: Sau đây là 2 trường hợp, thứ nhất bạn bị nhiễm virus viêm gan C, thứ hai là bạn bị nhiễm virus viêm gan C, bị nhiễm các sinh vật tự hủy hoại của mầm bệnh hoặc đã khỏi bệnh. 

Mục đích của phương pháp xét nghiệm Anti-HCV là giúp chúng ta biết liệu chúng ta có bị nhiễm vi-rút viêm gan C hay không. Nếu muốn có kết luận về tỷ lệ hiện mắc và phương pháp điều trị, phải thực hiện thêm xét nghiệm để đảm bảo độ chính xác. 

Kiểm tra chất lượng HCV RNA 

Nếu kết quả xét nghiệm HCV Ab dương tính, thì cần phải xét nghiệm HCV RNA để chẩn đoán tình trạng bệnh. Đây là một xét nghiệm quan trọng cho phép bạn phát hiện dấu vết của virus viêm gan C trong máu. 

• HCV-RNA (-) trường hợp âm tính: Không có virus trong máu, có thể virus đang trong giai đoạn ức chế. Bạn cũng có thể gặp may và 20% người bị viêm gan C sẽ tự khỏi. 
• Trường hợp dương tính với HCV-RNA (): Bạn đang bị nhiễm virus viêm gan C và cần được điều trị khẩn cấp để ngăn chặn tình trạng của bạn trở nên tồi tệ hơn. 

Trong hai phương pháp trên, nếu bạn đọc kết quả anti-HCV () và HCV-RNA () là bạn có virus viêm gan C. 

Xét nghiệm định lượng HCV RNA 

Các phương pháp trên giúp phát hiện virus Xét nghiệm định lượng HCV-RNA giúp chúng ta trong việc theo dõi và chẩn đoán bệnh. 

Xét nghiệm định lượng HCV-RNA giúp chúng ta biết có bao nhiêu virus viêm gan C trong máu. Lượng nhiều hay ít và dựa vào sự biến đổi này mà theo dõi phản ứng của bệnh nhân với phương pháp điều trị.

Xét nghiệm phát hiện nhóm virus viêm gan C 

Đây là phương pháp xét nghiệm phục vụ cho quá trình điều trị. Hiện nay trên thế giới đã phát hiện ra 6 nhóm virus viêm gan C. Ở Việt Nam có 4 nhóm điển hình: 

• Virus viêm gan C nhóm 1 và 6 cao hơn 90%. 
• Còn lại là nhóm 2 và 3 dễ điều trị hơn và ít nguy cơ tái phát hơn nhóm 1 và 6.

Cần tầm soát xét nghiệm viêm gan C để xác định tình trạng sức khỏe của bản thân

Ai nên đi xét nghiệm viêm gan C?

Những người trong nhóm nguy cơ có thể mắc bệnh viêm gan C như sau: 

• Tiếp xúc trực tiếp với máu nhiễm bệnh viêm gan C. 
• Lây truyền từ mẹ sang con. 
• Bệnh nhân lọc máu không an toàn. 
• Người sử dụng ma túy lây nhiễm HIV qua đường tĩnh mạch. 

Ngoài ra, có đến 20 - 30% các triệu chứng sau phản ánh bệnh gan của bạn: 

• Mệt mỏi và đau nhức cơ thể. 
• Vàng da hoặc mắt. 
• Đau bụng, buồn nôn. 
• Các vấn đề về ruột và đi tiểu, ví dụ: Nước tiểu sẫm màu hoặc phân không màu. 
• Hôn mê hoặc mất ý thức. 

Rất khó biết bạn có bị nhiễm virus viêm gan C trong giai đoạn đầu hay không. Các triệu chứng trên xuất hiện sau 6 hoặc 7 tuần kể từ khi tiếp xúc với nguồn bệnh. Vì vậy, những đối tượng kể trên cần được tầm soát xét nghiệm viêm gan C để xác định tình trạng sức khỏe của bản thân.

Ngọc Hà

Nguồn tham khảo: Tổng hợp