Xông đất là gì? Ý nghĩa xông đất ra sao?

Xông đất là phong tục đã có từ nhiều đời và hiện nay vẫn còn lưu truyền tại các gia đình Việt. Ngày đầu năm mới, sau khi đón giao thừa xong, các hộ gia đình - đặc biệt là người làm công việc kinh doanh, buôn bán thường tìm kiếm người hạp tuổi đến nhà xông đất với niềm hy vọng một năm mới sẽ gặp nhiều thuận lợi, may mắn. 

Xông đất là gì?

Xông đất (hay đạp đất, xông nhà) là tục lệ lâu đời tại Việt Nam. Theo quan niệm của người xưa, nếu người đầu tiên đến chúc Tết gia đình mà hạp tuổi với gia chủ thì trong năm đó gia chủ sẽ gặp nhiều điều may mắn, tài lộc đến nhà. Chính vì vậy, vào ngày đầu tiên năm mới, người Việt rất coi trọng tục "xông đất". Nhiều người thậm chí từ trước đó còn nhờ người hợp tuổi đến xông nhà giúp để tránh trường hợp người khách đầu tiên đến nhà lại là người kỵ tuổi.

Thời gian xông đất được tính từ khi đồng hồ điểm sang ngày mới. Tùy mỗi gia đình, quá trình xông đất có thể đột ngột hoặc có sự chuẩn bị. Người đến xông đất thông thường sẽ mang theo quà mừng Tết cho gia chủ, lì xì người lớn cùng trẻ nhỏ, tất nhiên sẽ không quên chúc gia chủ có một năm sung túc, tốt lành. Có thể nói, xông đất là phong tục ấn tượng vào ngày Tết mà cho đến hiện nay vẫn còn lưu giữ tại rất nhiều gia đình Việt.

Như vậy, đến đây chúng ta đã giải đáp cho thắc mắc xông đất là gì rồi. Theo quan niệm xưa, ý nghĩa xông đất là cầu mong đầu năm mới có người mang đến cho gia chủ và gia đình sự may mắn, phát tài, phát lộc. Do đó, người đến xông đất chúc Tết gia chủ đầu tiên trong năm mới rất được xem trọng. Gia chủ sẽ đón tiếp vui vẻ, nhiệt tình; đồng thời nhận những lời chúc tốt đẹp từ người xông đất. Dù phong tục xông đất diễn ra rất nhanh nhưng nó mang đến niềm vui và sự tin tưởng vào những điều may mắn nhất sẽ diễn ra trong năm mới như mong đợi. Về phía người đi xông đất cũng vui và hạnh phúc vì mình đã cho đi những điều tốt lành.

Cách xông đất đầu năm

Cần xem xét các yếu tố phong thủy (màu sắc phong thuỷ, bản mệnh,...) khi tiến hành tục xông đất đầu năm. Người xông đất phải là người hợp tuổi gia chủ với tuổi con vật đại diện cho năm. Điều này nhằm tránh cho người đến nhà ngày đầu tiên trong năm mới lại là người có tuổi “tứ hành xung” (quan niệm đây là bốn con giáp xung khắc với nhau về nhiều mặt trong cuộc sống) với gia chủ.

Sau người xông đất, những vị khách đến nhà chúc Tết tiếp theo dù tuổi nào cũng không quan trọng nữa, thậm chí dù kỵ tuổi cũng không ảnh hưởng gia chủ do gia chủ đã có người hợp tuổi xông đất trước đó rồi. Bên cạnh chọn người xông đất, nhiều gia đình còn tiến hành dùng những nguyên liệu tự nhiên có mùi thơm, đuổi tà khí để xông nhà, vệ sinh nhà cửa nhằm giúp không khí trong lành, sạch sẽ cho gia đình bước sang năm mới.

Những kiêng kỵ cần lưu ý khi xông đất

• Nữ giới, trẻ em nếu không phải gia chủ trực tiếp mời thì không nên đến nhà người khác xông đất.
• Khi đến chúc Tết nên theo thứ tự người nam bước vào nhà trước, người nữ và trẻ em sẽ vào sau.
• Nhà có tang, hoặc năm vừa qua có ốm đau, hoạn nạn,... thì tránh đến nhà người khác xông đất sớm sẽ khiến gia chủ không vui. Không đến nhà người khác lúc giao thừa hoặc sáng sớm, thời điểm thích hợp đến nên từ chiều ngày mùng 1 trở đi, tốt nhất vẫn là nên sau ngày mùng 1.
• Người xung khắc, kỵ tuổi gia chủ thì không nên đến xông đất.
• Phụ nữ mang thai hoặc đang đến tháng, góa chồng không được xông đất.
• Khi đến xông đất không mặc đồ đen, thay vào đó là những màu sắc tươi tắn như đỏ, hồng, vàng, xanh... để mang đến may mắn cho tất cả mọi người, bản thân và đặc biệt là gia chủ.

Phụ nữ mang thai không được xông đất.

Cách chọn tuổi xông đất Tết Quý Mão 2023

Chọn người xông đất tốt nhất nên là người có tuổi hợp với gia chủ, tránh những tuổi Lục xung, Lục hại.... Bên cạnh đó, nên chọn nam giới để xông đất, nhất là những người có sức khỏe tốt, giỏi làm ăn, vui vẻ hòa đồng để cả năm gia đình bạn cũng sẽ được khỏe mạnh, vui vẻ, gặp nhiều may mắn, tài lộc.

Dưới đây là cách chọn tuổi xông đất hợp với tuổi của từng gia chủ trong năm 2023:

• Tuổi xông nhà cho gia chủ tuổi Tý: Hợi, Sửu, Thìn, Tuất;
• Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Sửu: Sửu, Dậu, Tý, Hợi;
• Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Dần: Hợi, Tuất, Dần, Ngọ;
• Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Mão: Mão, Mùi, Tuất, Hợi;
• Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Thìn: Hợi, Dậu, Tý, Ngọ;
• Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Tỵ: Sửu, Tuất, Ngọ, Dậu;
• Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Ngọ: Hợi, Dần, Tuất, Mùi;
• Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Mùi: Mùi, Mão, Hợi, Ngọ;
• Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Thân: Tuất, Ngọ, Tý, Thìn;
• Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Dậu: Hợi, Sửu, Dần, Thìn;
• Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Tuất: Tuất, Ngọ, Hợi, Dần;
• Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Hợi: Dần, Mùi, Ngọ, Tuất.

Đến đây, hẳn bạn đã nắm được tục lệ xông đất là gì, ý nghĩa xông đất ra sao rồi. Mặc dù xông đất thực chất chỉ là phong tục lưu truyền từ xa xưa đến nay, phần nhiều mang ý nghĩa tinh thần tốt đẹp “có kiêng có lành” nhưng có ai không mong chờ một năm mới được nhiều may mắn, thuận lợi đúng không nào? 

Phúc Khang

Nguồn tham khảo: Tổng hợp