Prothrombin: Thuốc chống đông máu

Tên thuốc gốc (Hoạt chất)

Phức hợp prothrombin

Loại thuốc

Thuốc chống đông máu

Dạng thuốc và hàm lượng

Bột đông khô pha tiêm 

Sử dụng trong trường hợp khẩn cấp đảo ngược tình trạng thiếu hụt yếu tố đông máu ở những bệnh nhân đang điều trị bằng thuốc đối kháng vitamin K: 

• Chảy máu cấp tính nặng hoặc;

• Cần phẫu thuật khẩn cấp/ thủ thuật xâm lấn.

Yếu tố II (prothrombin) được chuyển đổi thành thrombin bởi FX (FXa) được hoạt hóa với sự hiện diện của Ca 2+, FV và phospholipid. Sự thiếu hụt mắc phải phụ thuộc vào liều lượng của các yếu tố đông máu phụ thuộc Vitamin K xảy ra trong quá trình điều trị bằng thuốc đối kháng Vitamin K. 

Thuốc đối kháng vitamin K có tác dụng chống đông máu, làm giảm chức năng và tổng hợp yếu tố đông máu. Việc sử dụng phức hợp prothrombin làm tăng nhanh chóng nồng độ trong huyết tương của các Yếu tố đông máu phụ thuộc Vitamin K.

INR trung bình trên 3,0 trước khi truyền và giảm xuống giá trị trung bình 1,20 vào thời điểm 30 phút sau khi bắt đầu truyền. Ngược lại, giá trị trung bình của huyết tương là 2,4 ở 30 phút sau khi bắt đầu truyền. 

Sự khác biệt INR giữa phức hợp prothrombin và huyết tương có ý nghĩa thống kê trong thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng huyết tương trong trường hợp chảy máu đến 12 giờ sau khi bắt đầu truyền.

Hấp thu

Một lần truyền phức hợp prothrombin tĩnh mạch duy nhất tạo ra sự gia tăng nhanh chóng và bền vững nồng độ trong huyết tương của các Yếu tố II, VII, IX và X cũng như Protein C và S. 

AUC = 7282,2 + 2324,9 IU/dl.h.

Phân bố

Thể tích phân bố ở trạng thái ổn định là 114.3 + 54,6 ml/kg.

Chuyển hóa

Không có thông tin.

Thải trừ

Thời gian bán thải khoảng 60 giờ.

Tương tác với các thuốc khác

Chống chỉ định:

Argatroban, phức hợp lepirudin: Bệnh nhân đang được điều trị hoặc có tiền sử giảm tiểu cầu do heparin không nên sử dụng bất kỳ sản phẩm nào có chứa heparin, kể cả phức hợp prothrombin. 

Tránh dùng đồng thời:

Axit aminocaproic, aprotinin, axit tranexamic: Tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ, thuyên tắc phổi (tắc nghẽn động mạch phổi), đau tim, suy tim, suy sụp và suy thận. 

Theo dõi chặt chẽ:

Carfilzomib, emicizumab: Tăng nguy cơ gây ra cục máu đông nguy hiểm, có thể dẫn đến các biến chứng như đau tim, thuyên tắc phổi (tắc nghẽn động mạch phổi) và đột quỵ. 

Thận trọng khi phối hợp:

Yếu tố đông máu X: Có thể làm tăng tác dụng đối với quá trình đông máu. 

Bệnh nhân đã biết phản ứng phản vệ hoặc phản ứng toàn thân nghiêm trọng với phức hợp prothrombin hoặc bất kỳ thành phần nào trong phức hợp prothrombin bao gồm heparin, yếu tố II, VII, IX, X, Protein C và S, Antithrombin III và albumin người.

Bệnh nhân đông máu nội mạch lan tỏa (DIC).

Bệnh nhân bị giảm tiểu cầu do heparin (HIT) đã biết, phức hợp prothrombin chứa heparin.

Người lớn

Chỉ sử dụng trong đường tĩnh mạch sau khi pha.

Đo INR trước khi điều trị và gần thời điểm dùng thuốc là rất quan trọng vì các yếu tố đông máu có thể không ổn định ở những bệnh nhân bị chảy máu lớn cấp tính hoặc cần phẫu thuật khẩn cấp và các thủ thuật xâm lấn khác.

Liều người lớn thông thường để đảo ngược sự thiếu hụt yếu tố đông máu mắc phải:

• INR 2 đến dưới 4: 25 đơn vị Yếu tố IX/ kg thể trọng tiêm tĩnh mạch;
• INR 4 đến 6: 35 đơn vị Yếu tố IX/ kg thể trọng tiêm tĩnh mạch;
• INR lớn hơn 6: 50 đơn vị Yếu tố IX/ kg thể trọng tiêm tĩnh mạch.

Liều tối đa:

• INR 2 đến dưới 4: 2500 đơn vị Yếu tố IX;
• INR 4 đến 6: 3500 đơn vị Yếu tố IX;
• INR lớn hơn 6: 5000 đơn vị Yếu tố IX.

Thời gian điều trị: Liều duy nhất. Liều lặp lại không được dữ liệu lâm sàng hỗ trợ và không được khuyến cáo.

Theo dõi INR và đáp ứng lâm sàng trong và sau khi điều trị. 

Tính an toàn và hiệu quả của việc dùng liều lặp lại không được khuyến khích.

Trẻ em

Tính an toàn và hiệu quả của phức hợp prothrombin ở trẻ em chưa được nghiên cứu. 

Thường gặp 

Nhức đầu, buồn nôn/ nôn, hạ huyết áp và thiếu máu.

Không xác định tần suất 

Nghiêm trọng nhất là các biến cố huyết khối bao gồm đột quỵ, thuyên tắc phổi và huyết khối tĩnh mạch sâu.

Phản ứng quá mẫn.

Biến chứng huyết khối động mạch và tĩnh mạch.

Khả năng lây truyền các tác nhân truyền nhiễm.

Lưu ý chung

Phản ứng quá mẫn:

Các phản ứng quá mẫn bao gồm đỏ bừng, nổi mày đay, nhịp tim nhanh, lo lắng, phù mạch, thở khò khè, buồn nôn, nôn, hạ huyết áp, thở nhanh, khó thở, phù phổi và co thắt phế quản đã được quan sát với phức hợp prothrombin.

Nếu phản ứng dị ứng nghiêm trọng hoặc phản ứng phản vệ xảy ra, ngay lập tức ngừng sử dụng và tiến hành điều trị thích hợp.

Rủi ro/ Biến chứng huyết khối tắc mạch:

Cả biến cố huyết khối động mạch tử vong và không tử vong (bao gồm nhồi máu cơ tim cấp tính và huyết khối động mạch), và biến cố huyết khối tĩnh mạch (bao gồm thuyên tắc phổi và huyết khối tĩnh mạch) và đông máu nội mạch lan tỏa đã được báo cáo với phức hợp prothrombin. Những bệnh nhân đang được điều trị bằng liệu pháp VKA có các trạng thái bệnh lý có từ trước khiến họ mắc các biến cố huyết khối tắc mạch. 

Việc đảo ngược liệu pháp VKA khiến bệnh nhân có nguy cơ huyết khối tắc mạch do bệnh lý có từ trước của họ. Việc tiếp tục dùng thuốc chống đông máu nên được xem xét cẩn thận sau khi dùng phức hợp prothrombin và Vitamin K một khi nguy cơ biến cố huyết khối tắc mạch cao hơn nguy cơ chảy máu.

Biến cố huyết khối xảy ra thường xuyên hơn sau phức hợp prothrombin so với huyết tương trong một thử nghiệm ngẫu nhiên, có đối chứng huyết tương ở những đối tượng cần đảo ngược khẩn cấp thuốc chống đông VKA do chảy máu lớn cấp tính, và sự dư thừa các biến cố huyết khối rõ ràng hơn ở những đối tượng có tiền sử biến cố huyết khối trước đó, mặc dù những khác biệt này không có ý nghĩa thống kê.

Lợi ích tiềm năng của việc điều trị bằng phức hợp prothrombin nên được cân nhắc với nguy cơ tiềm ẩn của các biến cố huyết khối tắc mạch.

Bệnh nhân có tiền sử biến cố huyết khối, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch não, cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua, cơn đau thắt ngực không ổn định, bệnh mạch máu ngoại vi nặng, hoặc đông máu nội mạch lan tỏa, trong vòng 3 tháng trước đó không được tham gia RCT có kiểm soát huyết tương. 

Phức hợp prothrombin có thể không phù hợp ở những bệnh nhân có biến cố huyết khối tắc mạch trong 3 tháng trước đó. Do nguy cơ thuyên tắc huyết khối liên quan đến đảo ngược VKA, hãy theo dõi chặt chẽ bệnh nhân về các dấu hiệu và triệu chứng của huyết khối tắc mạch trong và sau khi dùng phức hợp prothrombin.

Tác nhân truyền nhiễm có thể lây truyền:

Bởi vì phức hợp prothrombin được làm từ máu người, nó có thể mang nguy cơ truyền các tác nhân truyền nhiễm, ví dụ: Vi rút, tác nhân gây bệnh Creutzfeldt-Jakob biến thể (vCJD) và về mặt lý thuyết, tác nhân gây bệnh Creutzfeldt-Jakob (CJD). 

Cũng có khả năng là các tác nhân lây nhiễm không xác định có thể có trong các sản phẩm đó. Mặc dù sử dụng hai bước khử vi rút chuyên dụng trong sản xuất để giảm rủi ro, các sản phẩm như vậy vẫn có thể có khả năng truyền bệnh.

Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn đã từng bị đau tim, đột quỵ, TIA hoặc "đột quỵ nhỏ", đau ngực, các vấn đề về tuần hoàn nghiêm trọng hoặc cục máu đông (đặc biệt là trong vòng 3 tháng qua).

Trong khi sử dụng phức hợp prothrombin, hãy báo cho người chăm sóc của bạn ngay lập tức nếu bạn có các dấu hiệu của cục máu đông: Đột ngột tê hoặc yếu, các vấn đề về thị lực hoặc giọng nói, đau ngực, ho, thở khò khè, thở nhanh, sưng hoặc đau ở cánh tay, chân hoặc bụng.

Thuốc này được sử dụng cho những người sử dụng thuốc chống đông máu như warfarin. Sau khi bạn được điều trị bằng phức hợp prothrombin, không sử dụng lại thuốc chống đông máu cho đến khi bác sĩ yêu cầu.

Lưu ý với phụ nữ có thai

Không có dữ liệu về việc sử dụng phức hợp prothrombin trong thai kỳ. Chỉ nên được kê đơn cho phụ nữ mang thai khi thật cần thiết.

Lưu ý với phụ nữ cho con bú

Không có thông tin nào liên quan đến sự bài tiết của phức hợp prothrombin trong sữa mẹ, ảnh hưởng đến trẻ bú sữa mẹ, hoặc ảnh hưởng đến sản xuất sữa. Vì nhiều loại thuốc được bài tiết qua sữa mẹ, nên chỉ sử dụng phức hợp prothrombin khi thật cần thiết khi điều trị cho phụ nữ cho con bú.

Lưu ý khi lái xe và vận hành máy móc

Không có thông tin.

Quá liều prothrombin và xử trí

Quá liều và độc tính

Vì phức hợp prothrombinđược cung cấp bởi một chuyên gia chăm sóc sức khỏe trong một cơ sở y tế, nên khó có thể xảy ra quá liều.

Cách xử lý khi quá liều

Không có thông tin.

Quên liều và xử trí

Vì phức hợp prothrombinđược sử dụng khi cần thiết, nên nó thường được dùng như một liều duy nhất.