14 type HPV nguy cơ cao: Tác hại và cách phòng tránh

Trong bối cảnh y học hiện đại, việc phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục luôn là ưu tiên hàng đầu. Một trong những tác nhân nguy hiểm nhất là virus HPV nguy cơ cao có thể dẫn đến các căn bệnh ác tính. Hiểu rõ về cơ chế gây bệnh và những hậu quả của chúng là bước đầu tiên để bảo vệ bản thân. Nội dung dưới đây sẽ trình bày chi tiết về tác hại của các type HPV nguy cơ cao và cách phòng tránh, giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe.

14 type HPV nguy cơ cao gồm những chủng nào?

Trong số hàng trăm chủng virus HPV đã được tìm thấy, y học đặc biệt quan tâm đến nhóm các chủng có nguy cơ cao. Đây là những tác nhân chính gây ra những biến đổi bất thường ở cấp độ tế bào, dẫn đến các tổn thương tiền ung thư và ung thư tại vùng hậu môn sinh dục.

Dưới đây là danh sách các chủng HPV nguy hiểm mà bạn cần lưu ý:

• HPV type 16: Chủng nguy hiểm và phổ biến nhất, được xác định là thủ phạm gây ra khoảng 50% tổng số ca ung thư cổ tử cung trên toàn cầu. Virus này có khả năng tích hợp sâu vào hệ gen của vật chủ, gây biến đổi tế bào dẫn đến ung thư dương vật và nhiều loại ung thư khác.
• HPV type 18: Đứng thứ hai về mức độ nguy hiểm, chiếm khoảng 16% các ca ung thư cổ tử cung. Đặc điểm của chủng này là tốc độ phát triển cực nhanh, dễ gây ra các biến chứng nghiêm trọng tại đường sinh dục như sùi mào gà và ung thư âm đạo.
• HPV type 31, 33 và 35: Có khả năng thúc đẩy quá trình hình thành ung thư. Tuy nhiên, nếu cơ thể có hệ miễn dịch khỏe mạnh, virus có thể bị đào thải trước khi kịp gây ra những tổn thương ác tính.
• HPV type 39: Tấn công cả nam và nữ nhưng thường ủ bệnh âm thầm. Đối với những người có sức đề kháng suy yếu, chủng này sẽ nhân lên nhanh chóng, gây ra mụn cóc sinh dục và gia tăng rủi ro ung thư.
• HPV type 45: Có độc lực rất mạnh, mức độ nguy hiểm đối với cổ tử cung chỉ xếp sau hai chủng đầu bảng là 16 và 18.
• HPV type 51: Có tốc độ lây lan và phát triển nhanh, thường gây ra các triệu chứng khó chịu như đau rát khi vệ sinh, xuất hiện mụn nước lạ ở vùng kín, miệng, lưỡi hoặc gây chảy máu bất thường.
• HPV type 52: Sở hữu cấu trúc gen tương đồng với chủng 16. Dù không phải nguyên nhân hàng đầu gây ung thư cổ tử cung, nhưng nó lại liên quan mật thiết đến các bệnh ung thư tại trực tràng, âm đạo và dương vật.
• HPV type 56: Tuy có nguy cơ gây ung thư thấp hơn nhưng vẫn là mối đe dọa tiềm tàng, người nhiễm chủng này cần tuân thủ lịch tái khám định kỳ nghiêm ngặt.
• HPV type 58: Có đặc điểm di truyền gần với type 16, là nguyên nhân gây ra bệnh lý phức tạp từ sùi mào gà, tổn thương tiền ung thư cho đến ung thư nếu không được phát hiện sớm.
• HPV type 59: Có khả năng lẩn trốn dưới lớp niêm mạc hoặc sâu trong tế bào sinh dục để tấn công hệ miễn dịch, mức độ tiến triển của bệnh phụ thuộc nhiều vào thể trạng riêng của từng người.
• HPV type 66: Thuộc nhóm nguy cơ cao nhưng hiếm gặp hơn. Mặc dù tần suất xuất hiện thấp, nó vẫn tiềm ẩn khả năng gây ung thư âm hộ và cổ tử cung.
• HPV type 68: Là một tác nhân gây ung thư cổ tử cung và các bệnh phụ khoa khác.

Tác hại của các type HPV nguy cơ cao đối với sức khỏe

Nếu không may mắc phải các chủng HPV thuộc nhóm nguy cơ cao và để tình trạng nhiễm trùng kéo dài dai dẳng, cơ thể sẽ phải đối mặt với những biến đổi tế bào nguy hiểm. Quá trình này diễn ra âm thầm, từ việc tăng sinh tế bào bất thường đến loạn sản và cuối cùng là hình thành các khối u ác tính.

Dưới đây là những bệnh lý ung thư điển hình nhất liên quan trực tiếp đến sự tấn công của HPV nguy cơ cao:

Ung thư cổ tử cung

Đây là mối đe dọa lớn và phổ biến nhất đối với phụ nữ. Hầu hết các ca ung thư cổ tử cung đều bắt nguồn từ sự hiện diện của virus HPV. Virus này xâm nhập và làm biến đổi các tế bào mỏng, phẳng lót bên trong cổ tử cung (tế bào vảy) hoặc các tế bào tuyến.

Ung thư hậu môn

Hơn 90% các ca ung thư tại hậu môn đều do virus này gây ra. Điều đáng báo động là cả số lượng ca mắc mới và tỷ lệ tử vong do căn bệnh này đang có xu hướng gia tăng. Virus tấn công vào các mô niêm mạc hậu môn, gây ra những biến đổi tế bào không thể đảo ngược nếu không được điều trị kịp thời.

Ung thư vòm họng và vùng đầu cổ

Không chỉ ảnh hưởng đến vùng sinh dục, HPV còn là nguyên nhân của khoảng 70% các ca ung thư vòm họng. Khối u thường hình thành ở phần giữa của cổ họng, khu vực phía sau miệng bao gồm cả đáy lưỡi và amidan.

Cần phân biệt rõ ung thư vòm họng với ung thư khoang miệng xuất hiện trong miệng, mặc dù cả hai đều thuộc nhóm ung thư đầu và cổ nhưng vị trí và nguyên nhân cụ thể có thể khác nhau.

Ung thư âm đạo

Mặc dù ít phổ biến hơn ung thư cổ tử cung, nhưng ung thư âm đạo cũng là một hệ quả nghiêm trọng của nhiễm trùng HPV. Thống kê cho thấy khoảng 75% các trường hợp mắc bệnh này có liên quan trực tiếp đến virus HPV. Các tế bào ác tính thường hình thành trong lớp lót của âm đạo và tiến triển âm thầm qua nhiều năm.

Ung thư âm hộ

Ung thư âm hộ là tình trạng xuất hiện khối u ác tính ở mặt ngoài của bộ phận sinh dục nữ. Khoảng 69% các ca bệnh này được xác định là do HPV gây ra. Việc phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường trên da vùng kín có ý nghĩa quan trọng trong việc điều trị và cải thiện tỷ lệ sống sót cho người bệnh.

Ung thư dương vật

Đối với nam giới, HPV nguy cơ cao là thủ phạm gây ra khoảng 63% các ca ung thư dương vật. Dù đây là một dạng ung thư hiếm gặp hơn so với các loại khác, nhưng hậu quả của nó vô cùng nặng nề. Các khối u thường bắt đầu hình thành ở trên hoặc bên dưới bao quy đầu, đặc biệt phổ biến hơn ở những người đàn ông không cắt bao quy đầu và vệ sinh kém.

Cách phòng ngừa mắc phải type HPV nguy cơ cao

Để bảo vệ cơ thể trước sự tấn công của các chủng virus HPV nguy cơ cao, bạn cần kết hợp đồng bộ nhiều biện pháp từ y tế đến thói quen sinh hoạt, cụ thể:

• Chủ động tiêm phòng vắc xin HPV càng sớm càng tốt: Đây được xem là biện pháp phòng ngừa cấp một an toàn và hiệu quả nhất. Vắc xin Gardasil 9 hiện nay đã được phê duyệt cho cả nam và nữ trong độ tuổi từ 9 đến 45, giúp cơ thể sinh kháng thể chống lại 7 chủng HPV gây ung thư nguy hiểm nhất và 2 chủng gây mụn cóc sinh dục.
• Thực hiện tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ: Các phương pháp như xét nghiệm HPV và xét nghiệm tế bào học giúp bác sĩ tìm ra các tế bào tiền ung thư để điều trị kịp thời trước khi chúng chuyển biến xấu.
• Sử dụng bao cao su: Nên dùng bao cao su trong mọi lần quan hệ tình dục để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm.
• Đời sống tình dục an toàn: Nên hạn chế số lượng bạn tình vì việc quan hệ với nhiều người sẽ làm tăng xác suất tiếp xúc với các chủng virus HPV khác nhau, từ đó nâng cao rủi ro mắc bệnh.
• Tránh thói quen thụt rửa sâu vào bên trong âm đạo: Vì có thể làm phá vỡ cân bằng vi sinh tự nhiên, khiến vùng kín dễ bị tổn thương.
• Bỏ thói quen hút thuốc lá và hạn chế tối đa việc tiêu thụ rượu bia: Các chất độc hại trong khói thuốc và cồn sẽ làm suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể, tạo cơ hội cho virus HPV tấn công mạnh mẽ và thúc đẩy quá trình hình thành ung thư nhanh hơn.
• Giáo dục giới tính sớm cho thanh thiếu niên: Việc trang bị đầy đủ kiến thức về sự nguy hiểm của virus HPV và cách tự bảo vệ bản thân sẽ giúp giới trẻ có những quyết định đúng đắn và an toàn hơn trong tương lai.

Bài viết đã cung cấp thông tin về 14 type HPV nguy cơ cao có khả năng gây ra ung thư cổ tử cung và nhiều bệnh lý nguy hiểm khác. Tuy nhiên, thông qua việc áp dụng các biện pháp phòng tránh, bạn hoàn toàn có thể giảm thiểu đáng kể nguy cơ mắc bệnh. Nâng cao nhận thức và hành động kịp thời chính là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe khỏi mối đe dọa từ virus HPV.