Bệnh tuyến giáp kiêng ăn gì? Danh sách thực phẩm cần tránh ngay

Tuyến giáp giữ vai trò quan trọng trong điều hòa trao đổi chất và sức khỏe tổng thể. Khi cơ quan này gặp rối loạn, chế độ dinh dưỡng khoa học sẽ hỗ trợ hiệu quả cho quá trình điều trị. Bài viết dưới đây của Nhà thuốc Long Châu sẽ cung cấp danh sách thực phẩm nên tránh, những nhóm nên bổ sung và các lưu ý cần thiết để giúp người bệnh chăm sóc sức khỏe tốt hơn và hạn chế biến chứng.

Bệnh tuyến giáp kiêng ăn gì?

Chế độ ăn uống đúng cách giúp nâng cao hiệu quả điều trị và cải thiện sức khỏe cho người bệnh tuyến giáp. Một số loại thực phẩm có thể làm giảm hiệu quả của thuốc, cản trở quá trình tổng hợp hormone tuyến giáp hoặc khiến các triệu chứng trở nên nặng hơn. Do đó, người bệnh cần nắm rõ danh sách thực phẩm nên tránh để hạn chế nguy cơ biến chứng và giúp quá trình điều trị đạt hiệu quả tối ưu.

Đậu nành và các chế phẩm từ đậu nành

Đậu nành chứa hàm lượng cao isoflavone - một loại phytoestrogen có khả năng làm rối loạn hoạt động enzym tham gia tổng hợp hormone tuyến giáp. Ngoài ra, đậu nành còn cản trở quá trình hấp thu i-ốt, là khoáng chất thiết yếu để tuyến giáp sản xuất hormone T3 và T4.

Đặc biệt, ở bệnh nhân đang dùng thuốc levothyroxine điều trị suy giáp, việc sử dụng nhiều đậu nành có thể làm giảm khả năng hấp thu thuốc tại ruột non. Vì vậy, bệnh nhân nên hạn chế sữa đậu nành, đậu phụ, nước tương và các sản phẩm từ đậu nành.

Rau họ cải

Nhóm rau họ cải chứa hợp chất goitrogen - chất có thể ngăn cản tuyến giáp hấp thu i-ốt, từ đó gây phì đại tuyến hoặc rối loạn chức năng. Nếu tiêu thụ thường xuyên và với lượng lớn, goitrogen có thể làm tăng nguy cơ bướu cổ, đặc biệt ở người đã có bệnh lý tuyến giáp từ trước. Tuy nhiên, khi nấu chín kỹ, hoạt tính của goitrogen giảm đáng kể, do đó người bệnh có thể ăn ở mức vừa phải thay vì kiêng tuyệt đối.

Thực phẩm đóng hộp

Các loại xúc xích, thịt xông khói, đồ hộp thường chứa nhiều muối, chất bảo quản, đường và chất béo bão hòa. Những thành phần này không chỉ gây viêm, mà còn ảnh hưởng đến chuyển hóa lipid và glucose, làm nặng thêm triệu chứng mệt mỏi, rối loạn nhịp tim ở bệnh nhân tuyến giáp. Đồng thời, lượng natri cao trong thực phẩm chế biến sẵn có thể gây tăng huyết áp và tạo gánh nặng lên hệ tim mạch - vốn đã dễ bị tổn thương ở bệnh nhân cường giáp.

Nội tạng động vật

Gan, tim, lòng, dạ dày và các loại nội tạng khác chứa nhiều cholesterol, axit béo bão hòa và purin. Việc tiêu thụ quá mức có thể làm tăng nguy cơ rối loạn mỡ máu, bệnh gout, đồng thời giảm hiệu quả của thuốc điều trị tuyến giáp. Ngoài ra, nhóm thực phẩm này còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch - biến chứng phổ biến ở cả cường giáp và suy giáp lâu năm.

Lúa mì, lúa mạch và thực phẩm chứa gluten

Gluten là một loại protein được tìm thấy trong lúa mì, lúa mạch, yến mạch và nhiều loại ngũ cốc khác. Gluten có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hóa và hệ miễn dịch ở một số bệnh nhân tuyến giáp, đặc biệt là những người mắc bệnh tuyến giáp tự miễn (Hashimoto hoặc Basedow). Người bệnh được khuyến cáo nên hạn chế bánh mì, mì sợi, bánh quy và các loại ngũ cốc chứa gluten.

Thực phẩm nhiều chất xơ hoặc đường tinh luyện

Chất xơ có lợi cho tiêu hóa, nhưng nếu bổ sung quá nhiều (đặc biệt từ ngũ cốc nguyên hạt, đậu, rau sống) có thể làm giảm hấp thu thuốc thay thế hormone tuyến giáp. Bên cạnh đó, đường tinh luyện từ bánh kẹo, nước ngọt có gas làm tăng đường huyết, dễ gây tăng cân và rối loạn chuyển hóa, khiến tuyến giáp chịu áp lực nhiều hơn.

Người bị bệnh tuyến giáp nên ăn gì để hỗ trợ điều trị?

Bên cạnh việc kiêng cữ, việc lựa chọn thực phẩm phù hợp có thể giúp cải thiện chức năng tuyến giáp, hỗ trợ ổn định nội tiết tố và nâng cao sức khỏe tổng thể. Một chế độ ăn cân bằng, giàu dưỡng chất là nền tảng quan trọng trong quá trình kiểm soát bệnh.

Thực phẩm giàu i-ốt

I-ốt là nguyên liệu thiết yếu để tuyến giáp sản xuất hormone T3 và T4. Bổ sung i-ốt ở mức vừa đủ giúp giảm nguy cơ phì đại tuyến và cải thiện hoạt động nội tiết. Các thực phẩm nên dùng gồm muối i-ốt, rong biển, cá biển, tôm, cua. Tuy nhiên, bệnh nhân cường giáp hoặc đang điều trị bằng i-ốt phóng xạ cần tuân thủ chặt chẽ chỉ định của bác sĩ, tránh bổ sung quá mức.

Thực phẩm giàu selen và kẽm

Selen giúp bảo vệ tuyến giáp khỏi tổn thương oxy hóa và tham gia vào quá trình chuyển đổi hormone T4 thành T3. Kẽm cũng đóng vai trò quan trọng trong tổng hợp hormon. Các thực phẩm giàu selen và kẽm bao gồm hải sản, hạt bí, thịt gà, trứng, nấm.

Rau củ và trái cây tươi

Trái cây tươi như cam, táo, dâu tây, việt quất và các loại rau xanh giàu vitamin C, E, beta-carotene giúp tăng cường miễn dịch, chống oxy hóa và cải thiện tình trạng viêm. Bổ sung đều đặn nhóm thực phẩm này mỗi ngày có thể giúp cơ thể khỏe mạnh hơn, giảm tác động tiêu cực của bệnh lý tuyến giáp.

Thực phẩm giàu protein nạc

Protein giúp duy trì khối cơ và năng lượng, đặc biệt quan trọng đối với người bị suy giáp vốn dễ tăng cân và mệt mỏi. Nguồn protein nạc tốt bao gồm thịt gà, cá, trứng, các loại đậu (không quá lạm dụng với bệnh nhân suy giáp).

Các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt không chứa gluten

Các loại hạt dinh dưỡng và ngũ cốc nguyên hạt không chứa gluten được xem là nhóm thực phẩm an toàn và giàu giá trị dinh dưỡng cho người mắc bệnh tuyến giáp. Không chỉ giúp bổ sung năng lượng, nhóm thực phẩm này còn cung cấp nhiều vi chất thiết yếu hỗ trợ chức năng nội tiết, tim mạch và hệ miễn dịch. Một số lựa chọn điển hình bao gồm: Hạnh nhân, hạt chia, hạt lanh, hạt óc chó, hạt bí, yến mạch không chứa gluten, gạo lứt, quinoa.

Những lưu ý quan trọng cho người bệnh tuyến giáp

Bên cạnh việc tuân thủ chế độ ăn uống khoa học, bệnh nhân tuyến giáp cần chú ý đến những nguyên tắc quan trọng sau để tối ưu hiệu quả điều trị:

• Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ: Dinh dưỡng chỉ có vai trò hỗ trợ, không thể thay thế thuốc hoặc các phương pháp y khoa. Người bệnh cần uống thuốc đúng liều, tái khám định kỳ và tuyệt đối không tự ý ngưng thuốc khi chưa có chỉ định.
• Dùng thuốc đúng thời điểm: Thuốc hormone tuyến giáp thường được khuyên uống vào buổi sáng, khi bụng rỗng và tránh dùng chung với các thực phẩm giàu canxi hoặc sắt vì có thể làm giảm hấp thu thuốc.
• Kiểm soát cân nặng và lối sống: Người bệnh cần duy trì cân nặng hợp lý thông qua chế độ dinh dưỡng cân bằng và tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga. Thói quen ngủ đủ giấc, hạn chế stress cũng giúp tuyến giáp hoạt động ổn định hơn.
• Tái khám và theo dõi định kỳ: Bệnh tuyến giáp có thể tiến triển âm thầm, vì vậy bệnh nhân cần được xét nghiệm hormone và siêu âm tuyến giáp định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ để kịp thời điều chỉnh điều trị.

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh lý tuyến giáp, song song với phác đồ điều trị từ bác sĩ. Việc hiểu rõ bệnh tuyến giáp kiêng ăn gì và nên bổ sung thực phẩm nào sẽ giúp bệnh nhân cải thiện sức khỏe, hạn chế biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Để có phác đồ cá nhân hóa, người bệnh nên thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín và nhận tư vấn trực tiếp từ bác sĩ chuyên khoa nội tiết.