Bó bột là gì? Lưu ý gì khi bó bột?

Gãy xương có rất nhiều cách điều trị nhưng bó bột là phương pháp phổ biến nhất. Nếu bạn muốn tìm hiểu rõ hơn bó bột và những thông tin khác về bó bột, bài viết sau sẽ giúp bạn. 

Bó bột là gì? 

Câu hỏi được rất nhiều người đặt ra khi nghe đến cụm từ này lần đầu tiên, đó là bó bột là gì. Bó bột là phương pháp làm bất động đoạn xương bị gãy để giữ xương cố định sau giải phẫu, hỗ trợ xương nhanh liền hơn cũng như mô mềm quanh đó phục hồi tốt hơn. Trong nhiều trường hợp bó bột còn có thể kết hợp với phương pháp nẹp để cố định xương tốt hơn, đặc biệt là sau quá trình phẫu thuật xương, khớp, gân kết hợp. 

Bó bột có rất nhiều phương pháp và kỹ thuật khác nhau, thích hợp với tình trạng chấn thương khác nhau. Kích thước xương gãy, hình dáng xương,... quyết định phương án bó bột. 

Ngoài giải đáp bó bột là gì, bạn cũng nên biết về vật liệu được sử dụng trong bó bột. Bó bột gồm có 2 nguyên vật liệu chính và được sử dụng rộng rãi đến thời điểm hiện tại là thạch cao và sợi thủy tinh. Mặc dù đây là phương pháp điều trị gãy xương không mấy thoải mái cho người bệnh khi giới hạn hoạt động nhưng lại rất có lợi cho quá trình phục hồi xương khớp, thực hiện đơn giản, chi phí lại không quá cao. 

Bó bột có tác dụng gì? 

Sau khi biết được bó bột là gì, bạn có thắc mắc tác dụng của việc bó bột không? Theo các bác sĩ chấn thương chỉnh hình cho hay, bó bột được dùng đa số cho những trường hợp bị gãy xương với ưu điểm như: 

• Hỗ trợ phần xương gãy bất động trong quá trình điều trị, cố định xương sau phẫu thuật (nếu có); 
• Thúc đẩy xương nhanh liền, tránh việc cử động khiến xương nứt, gãy nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng đến mô mềm, khớp hoặc gân xung quanh; 
• Hạn chế cơn đau nhức; 
• Tránh di lệch thứ phát; 
• Giảm sưng nề, giảm các cơn co thắt hậu chấn thương; 
• Bất động tạm thời trong thời gian bệnh nhân đợi phẫu thuật; 
• Giúp phần xương bị gãy được ổn định hơn, tránh áp lực do tì đè hoặc va chạm; 
• Bệnh nhân có thể di chuyển được, hỗ trợ vận động mà không lo lắng ảnh hưởng đến xương chưa lành. 

Hình thức bó bột phổ biến

Bó bột là gì? Bó bột là hình thức dùng hỗn hợp thạch cao và sợi thủy tinh để cố định phần xương bị gãy, giúp xương nhanh liền hơn. Bó bột có khá nhiều phương pháp và hình thức khác nhau, thích hợp cho từng vị trí, tình trạng xương gãy cụ thể. 

Máng bột/nẹp bột: Những trường hợp bị sưng, phù nề nhiều sẽ được bác sĩ chỉ định bó bột dạng máng, nẹp. Nẹp bột sẽ ôm khoảng ⅔ chu vi toàn thể và không gây hiện tượng chèn ép bột. Tuy nhiên kiểu bó bột này có nhược điểm là kém chắc chắn, khả năng cố định không tốt. 

Bột rạch dọc: Trong thời gian bệnh nhân bị sưng nề vết thương, phương pháp bó bột phổ biến nhất là bột rạch dọc. Khi áp dụng cách bó bột, vết thương bị sưng được cải thiện rất hiệu quả, cảm giác đau nhức cũng giảm cần và khiến người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn. Bên cạnh đó, bột rạch dọc cũng được sử dụng trong trường hợp xương mới gãy và chưa thể đến bệnh viện ngay. Độ vững chắc của kiểu bó bột này cũng không cao. 

Bó bột tròn kín: Khi vết thương không còn sưng nề nữa, cảm giác đau cũng giảm dần, bác sĩ thường chỉ định bó bột tròn kín để cố định vững chắc vị trí xương bị gãy, hỗ trợ xương mau lành, giảm đau. 

Bó bột kiểu mở cửa sổ: Bó bột là gì? Bó bột kiểu cửa sổ mở là như thế nào? Cũng giống với những hình thức bó bột khác, bó bột kiểu cửa sổ mở cũng có tác dụng chính là cố định xương bị gãy. Phương pháp này đặc biệt thích hợp với những trường hợp gãy xương có kèm theo tổn thương phần mềm, giúp bệnh nhân thuận tiện hơn trong việc vệ sinh và chăm sóc vết thương. 

Bó bột Whitmann: Thường được dùng trong các trường hợp cần bó bột vùng ngực, chân hoặc xương chậu. Những người bị gãy xương cổ đùi thường được chỉ định thực hiện bó bột Whitmann. 

Khi nào cần bó bột? 

Như bạn đã biết về bó bột là gì, bó bột là phương pháp hỗ trợ điều trị gãy xương hiệu quả và an toàn. Những trường hợp được chỉ định thực hiện bó bột bao gồm: 

• Gãy xương kín: Bệnh nhân bị gãy xương kín thường được chỉ định bó bột để tránh di lệch xương bị gãy, hạn chế tổn thương đến các mô mềm xung quanh. Xương gãy kín cần bó bột thường là gãy xương bàn tay, xương bàn chân hoặc gãy xương cẳng chân. 
• Gãy xương có di lệch hoặc ít di lệch cũng cần áp dụng phương pháp bó bột; 
• Trẻ em bị gãy xương; 
• Cố định xương gãy trong thời gian đợi phẫu thuật; 
• Chấn thương các phần mềm xung quanh xương gãy như gân, mô cơ,...

Những trường hợp bệnh nhân bị gãy xương nặng kèm theo triệu chứng sưng nề nghiêm trọng, bác sĩ cũng có thể chỉ định bó rạch dọc hoặc nẹp bột để giảm sưng nhanh, thuận tiện cho việc điều trị sau đó. Khi thực hiện bó bột, nếu dấu hiệu sưng ở vết thương không giảm mà sưng to hơn, bệnh nhân cần tháo bột và bó bột mới. 

Lưu ý khi thực hiện bó bột 

Để quá trình phục hồi xương bị gãy diễn ra thuận lợi, an toàn cho xương nhất, bạn không nên bỏ qua những lưu ý quan trọng dưới đây: 

• Khi xuất hiện những triệu chứng khó chịu ở vùng bó bột hoặc cảm giác đau buốt, sưng nề,... bạn cần tái khám ngay.
• Để hạn chế phù nề nghiêm trọng hơn, phần được bó bột cần kê cao hơn tim.
• Chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng, đặc biệt bổ sung nhiều sắt, canxi và các loại vitamin cho cơ thể. 
• Đảm bảo quy trình thực hiện bó bột đúng cách giúp vết xương gãy mau liền và giảm đau hiệu quả cho bệnh nhân.
• Khi bó bột bạn cần tránh nằm một chỗ, thay vào đó hãy tích cực vận động những chi không bó bột để máu lưu thông tốt hơn.
• Khoảng 2 ngày sau khi bó bột thì bột mới cứng lại hoàn toàn nên bệnh nhân cần tránh di chuyển trong thời gian này.

Thắc mắc bó bột là gì đã vừa được Nhà thuốc Long Châu giải đáp thông qua bài viết trên đây, hy vọng có thể giúp bạn đọc biết thêm thông tin bổ ích. Ngay khi bị gãy xương hoặc có dấu hiệu gãy xương, bạn cần nẹp cố định vùng xương gãy và đến bệnh viện gần nhất để được cấp cứu, điều trị, bó bột kịp thời.

Hồng Nhung

Nguồn tham khảo: Tổng hợp