Bổ sung thừa vitamin C có tác hại gì?

Vitamin C là một vi chất quan trọng đối với sức khỏe, giúp tăng cường miễn dịch, chống oxy hóa và hỗ trợ hấp thu sắt. Tuy nhiên, việc bổ sung quá nhiều vitamin C có thể gây ra những tác hại không ngờ, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, thận và nhiều cơ quan khác trong cơ thể. Dư thừa vitamin C có thể dẫn đến tiêu chảy, sỏi thận, rối loạn chuyển hóa và thậm chí gây mất cân bằng dinh dưỡng. Cùng tìm hiểu về những tác hại của dư thừa vitamin C qua bài viết dưới đây.

Vai trò của vitamin C đối với cơ thể

Vitamin C (axit ascorbic) là một vi chất dinh dưỡng thiết yếu, tham gia vào nhiều quá trình sinh học quan trọng của cơ thể. Đây là một chất chống oxy hóa mạnh, hỗ trợ hệ miễn dịch và đóng vai trò không thể thiếu trong quá trình tổng hợp collagen, chuyển hóa protein cũng như hấp thu khoáng chất.

Vitamin C có những vai trò với cơ thể như:

• Tăng cường hệ miễn dịch: Vitamin C giúp kích thích sản xuất bạch cầu, đặc biệt là bạch cầu lympho và thực bào – những tế bào quan trọng trong hệ thống miễn dịch.
• Chống oxy hóa, bảo vệ tế bào: Vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh, giúp trung hòa các gốc tự do trong cơ thể – nguyên nhân gây lão hóa, tổn thương tế bào và nhiều bệnh lý mạn tính như tim mạch, ung thư.
• Tăng khả năng hấp thu sắt: Vitamin C cải thiện khả năng hấp thu sắt không heme (loại sắt có trong thực vật) tại ruột non, giúp giảm nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt.
• Thúc đẩy quá trình tổng hợp collagen: Collagen là một loại protein quan trọng giúp duy trì sự đàn hồi của da, tăng cường sức bền của mạch máu, xương, sụn và dây chằng.
• Hỗ trợ sức khỏe tim mạch: Vitamin C giúp duy trì sự dẻo dai và đàn hồi của mạch máu bằng cách ngăn ngừa quá trình oxy hóa cholesterol xấu (LDL), từ đó giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và huyết áp cao.
• Hỗ trợ chức năng thần kinh: Vitamin C tham gia vào quá trình tổng hợp một số chất dẫn truyền thần kinh như dopamine, norepinephrine, giúp cải thiện tâm trạng, giảm căng thẳng và tăng cường trí nhớ.

Nhờ vào những vai trò quan trọng này, việc bổ sung đủ vitamin C hàng ngày là điều cần thiết để duy trì sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, cần đảm bảo sử dụng với liều lượng hợp lý để tránh nguy cơ dư thừa vitamin C gây ảnh hưởng xấu đến cơ thể.

Những tác hại khi dư thừa vitamin C

Vitamin C là vi chất dinh dưỡng thiết yếu giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống oxy hóa và hỗ trợ nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể. Tuy nhiên, việc bổ sung vitamin C quá mức có thể gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

Rối loạn tiêu hóa

Một trong những tác dụng phụ phổ biến nhất khi tiêu thụ quá nhiều vitamin C là rối loạn tiêu hóa. Điều này hiếm khi xảy ra khi hấp thụ vitamin C từ thực phẩm tự nhiên mà chủ yếu liên quan đến việc sử dụng thực phẩm bổ sung liều cao. Khi lượng vitamin C tiêu thụ vượt quá 2000mg/ngày, cơ thể có thể gặp phải các triệu chứng như tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn và ợ nóng. Đặc biệt, với những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm hoặc mắc bệnh lý đường ruột, việc bổ sung quá mức vitamin C có thể làm tình trạng bệnh trầm trọng hơn.

Nguy cơ hình thành sỏi thận

Vitamin C dư thừa trong cơ thể sẽ được chuyển hóa thành axit oxalic và bài tiết qua đường nước tiểu. Khi nồng độ oxalat trong nước tiểu quá cao, chúng có thể kết hợp với canxi để hình thành sỏi oxalat, một trong những nguyên nhân phổ biến gây sỏi thận. Các nghiên cứu cho thấy những người bổ sung vitamin C liều cao kéo dài có nguy cơ mắc sỏi thận cao hơn bình thường.

Gây dư thừa và ứ đọng sắt

Vitamin C có tác dụng tăng cường hấp thu sắt, đặc biệt là sắt không heme từ thực vật. Sắt dư thừa có thể tích tụ tại các cơ quan quan trọng như gan, tim, tuyến tụy, gây ra tổn thương mô nghiêm trọng và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.

Tăng nguy cơ viêm loét dạ dày tá tràng

Vitamin C có bản chất là một axit yếu, nếu sử dụng ở liều cao kéo dài có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày và tá tràng. Điều này đặc biệt đáng lo ngại với những người có tiền sử viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày – thực quản, vì vitamin C có thể làm tăng tiết axit dạ dày, gây cảm giác nóng rát, ợ chua, đau thượng vị và nặng hơn là loét dạ dày.

Làm tăng nguy cơ mắc bệnh Gút

Gút là một bệnh lý do sự tích tụ axit uric trong cơ thể, gây ra tình trạng viêm khớp và đau nhức dữ dội. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung quá nhiều vitamin C có thể làm tăng nồng độ axit uric trong máu, từ đó làm gia tăng nguy cơ bùng phát các cơn gút cấp.

Liều lượng vitamin C cần thiết mỗi ngày

Để đạt được lợi ích tối ưu mà không gây tác dụng phụ, việc bổ sung vitamin C cần tuân theo mức khuyến nghị phù hợp với từng độ tuổi và tình trạng sức khỏe.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, lượng vitamin C cần thiết hàng ngày thay đổi theo từng giai đoạn phát triển của cơ thể. Cụ thể:

• Trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi: 40mg/ngày (hấp thu qua sữa mẹ hoặc sữa công thức).
• Trẻ từ 7 – 12 tháng tuổi: 50mg/ngày.
• Trẻ từ 1 – 3 tuổi: 15mg/ngày, tối đa không quá 400mg/ngày.
• Trẻ từ 4 – 8 tuổi: 25mg/ngày, giới hạn tối đa 650mg/ngày.
• Trẻ từ 9 – 13 tuổi: 45mg/ngày, không vượt quá 1.200mg/ngày.
• Thanh thiếu niên 14 – 18 tuổi: 65 – 75mg/ngày, mức tối đa 1.800mg/ngày.
• Người trưởng thành từ 19 tuổi trở lên: Nam giới cần 90mg/ngày, nữ giới cần 75mg/ngày, giới hạn tối đa là 2.000mg/ngày.
• Phụ nữ mang thai: Cần khoảng 85mg vitamin C mỗi ngày để hỗ trợ sự phát triển của thai nhi, nhưng không nên vượt quá 2.000mg/ngày để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ và bé.
• Phụ nữ đang cho con bú: Nhu cầu vitamin C tăng lên khoảng 120mg/ngày để đảm bảo đủ lượng vitamin C trong sữa mẹ, nhưng vẫn cần tuân thủ giới hạn tối đa 2.000mg/ngày.

Vitamin C là vi chất quan trọng, nhưng không phải càng bổ sung nhiều thì càng có lợi. Việc tiêu thụ dư thừa vitamin C có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe tiêu hóa, thận, tim mạch và hệ xương khớp. Để đảm bảo an toàn, nên tuân thủ liều khuyến nghị của chuyên gia y tế, kết hợp bổ sung vitamin C từ thực phẩm tự nhiên và tránh lạm dụng các chế phẩm bổ sung.