Ngộ độc rượu có nhiều mức khác nhau. Trong trường hợp nhẹ, người uống có biểu hiện nhức đầu, buồn nôn, mất khả năng vận động tự chủ,… Trường hợp nặng, bệnh nhân có thể hôn mê, trụy tim mạch, có thể nguy hiểm tới tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.
Nguyên nhân chính dẫn đến ngộ độc rượu cồn là do việc uống quá nhiều đồ uống có cồn, đặc biệt là trong một khoảng thời gian ngắn. Trung bình, cơ thể con người chỉ có thể xử lý 1 đơn vị rượu/giờ. Uống quá nhiều rượu trong một khoảng thời gian ngắn khiến lượng cồn trong máu tăng, có thể khiến cho cơ thể hoạt động không bình thường. Nếu không có cách chữa ngộ độc rượu kịp thời, người bị ngộ độc sẽ dễ dàng nguy hiểm đến tính mạng.
Rượu nếu sử dụng quá mức sẽ dẫn đến ngộ độc
Biểu hiện khi ngộ độc rượu bia
Loại rượu thường dùng để uống là ethanol. Nếu uống nhầm rượu giả chứa methanol (là một chất thường dùng để làm rượu giả) thì nguy cơ gây hại lớn hơn rất nhiều. Những trường hợp này nếu không có cách chữa ngộ độc rượu kịp thời thường rất nguy hiểm.
Biểu hiện của người ngộ độc rượu bia từ nhẹ đến nặng tùy nồng độ ethanol trong máu. Cơ quan chức năng sẽ làm xét nghiệm để đo nồng độ cồn, nếu tại nhà bạn có thể nhận biết mức độ bởi các dấu hiệu của người mắc phải. Nên đưa bệnh nhân tới bệnh viện khi tình trạng ở mức độ III theo thang đo dưới đây.
- Mức độ I (20-50mg/dL): Biểu hiện ức chế, rối loạn thần kinh, cảm xúc không ổn định, nói nhiều, thích bày tỏ, giao lưu với người xung quanh, buồn nôn và nôn.
- Mức độ II (50-100mg/dL): Biểu hiện ức chế thần kinh nặng hơn độ I, giảm khả năng nhận thức đúng sai, chức năng nghe nhìn đều giảm, nói linh tinh.
- Mức độ III (100-200mg/dL): Biểu hiện hoa mắt, nhìn đôi, thẫn thờ, mất định hướng, đi không vững, không kiểm soát được hành động, bạo lực, mất cảm xúc.
- Mức độ IV (200-400mg/dL): Ức chế hô hấp, thần kinh nặng nề. Đại tiểu tiện không tự chủ, da xanh nhợt, người lạnh, hạ huyết áp dẫn tới hôn mê.
- Mức độ V (>400mg/dL): Mức độ nguy kịch. Ngừng trệ hô hấp, trụy tim mạch, co giật, nguy cơ tử vong nếu không được hồi sức kịp thời.
- Biến chứng kèm theo: Nôn máu (do loét dạ dày gây xuất huyết tiêu hóa), suy thận, hạ đường máu, rối loạn điện giải.
Nếu uống phải rượu giả là methanol, dấu hiệu ngộ độc rượu sẽ nặng nề hơn, điển hình là rối loạn về chức năng nhìn của mắt (nhìn đôi, nhìn thấy điểm đen), diễn biến nhanh hơn. Biểu hiện thường khoảng 8 giờ sau uống, trộn lẫn cả methanol và ethanol thời gian sẽ từ 18-24 tiếng sau hoặc cũng có thể lâu hơn tùy thể trạng. Cần quan sát và nhận ra các dấu hiệu để có cách chữa ngộ độc rượu kịp lúc.
Đừng biến cuộc vui thành nỗi buồn do việc sử dụng rượu bia quá mức
Ngộ độc rượu bia cần gọi cấp cứu khi nào?
Biểu hiện say rượu bia đơn thuần, có thể xử trí tại nhà:
- Hoa mắt, chếnh choáng
- Buồn nôn, nôn mửa
- Đi lại mất thăng bằng
- Còn nhận thức và ý thức với môi trường xung quanh
- Không có biểu hiện co giật, khó thở, hôn mê
Biểu hiện ngộ độc rượu bia cần gọi cấp cứu:
Khi nhận thấy một trong các biểu hiện sau, bạn nên gọi cấp cứu và đưa người bệnh đến ngay cơ sở y tế để có đủ phương tiện thực hiện cách chữa ngộ độc rượu tốt nhất.
- Thời gian: Thường là 8 tiếng, muộn nhất là 24 tiếng nếu ngộ độc rượu methanol.
- Nôn quá nhiều, bụng chướng.
- Đại tiểu tiện không tự chủ, nhưng lượng nước tiểu ra rất ít.
- Chân tay lạnh, người tím tái, hạ thân nhiệt, tụt huyết áp.
- Tê yếu chân tay một bên hoặc hai bên.
- Méo miệng, hoặc đã tỉnh rượu nhưng vẫn nói ngọng.
- Nhận thức không rõ màu sắc, nhìn một thành hai.
- Biểu hiện đe dọa tính mạng: Co giật, thở khò khè, khó thở, hôn mê bất tỉnh, lay gọi không đáp ứng.
Cách chữa ngộ độc rượu
Bạn cần trang bị kỹ năng chữa ngộ độc rượu
Khi phát hiện người bị ngộ độc, cần thực hiện các thao tác cách chữa ngộ độc rượu càng sớm càng tốt. Khi thấy nạn nhân có biểu hiện ngộ độc rượu, người nhà cần kê gối thấp cho bệnh nhân nằm nhằm làm nôn hết rượu ra. Sau đó, để bệnh nhân ngủ, cứ vài tiếng phải đánh thức bệnh nhân dậy cho ăn cháo loãng.
Tránh trường hợp để bệnh nhân đói sẽ bị hạ đường huyết nguy hiểm. Nếu bệnh nhân lâu không tỉnh hoặc không ăn uống được gì hoặc cứ ăn vào là nôn thì cần đưa ngay đến cơ sở y tế để được xử trí kịp thời.
Cách chữa ngộ độc rượu không phù hợp là cho nạn nhân uống những loại thuốc có tác dụng bổ gan để giải độc rượu, cũng như không nên uống thêm vitamin B1, B6, acid folic… để làm giảm đau đầu khi say, bởi sẽ có hại cho gan. Paracetamol, aspirin và một số loại thuốc giảm đau, hạ sốt khi uống với rượu sẽ kích ứng niêm mạc dạ dày, gây chảy máu đường tiêu hoá.
Khi say rượu, không nên uống các loại thuốc chống nôn vì sẽ làm giữ chất độc lại trong cơ thể, gan không thể lọc chất độc kịp càng tổn hại nghiêm trọng, lâu ngày sẽ xơ gan, ung thư gan. Một số người còn cho người say uống mật ong pha loãng nhưng nếu người say vẫn còn một lượng rượu trong người thì khi kết hợp với mật ong sẽ dễ lên men, gây say hơn.
Cho uống nước chè xanh đậm là cách chữa ngộ độc rượu đúng đắn bởi giúp khử độc cồn cấp tính, hoặc uống sữa nóng, nước gừng tươi (thái lát đun sôi kỹ) để máu lưu thông, hóa giải nhanh chất cồn.
Các loại nước mía, nước chanh, cam vắt, nước cà chua, nước ép bưởi, sinh tố chuối, nước các loại đậu ninh nhừ… uống nhiều lần sẽ giải được ngộ độc rượu dạng nhẹ.
Có thể dùng 3 lát gừng tươi giã nát, trộn với một ít giấm và đường, ép lấy nước để uống. Hoặc 1 nắm đậu xanh giã nát, ít trà mạn và 1 chén nước, đun lên để uống. Nếu bị say kèm đau đầu, hãy giã rau cần tươi hoặc lá dong rồi vắt lấy nước cốt để uống sẽ rất hiệu quả.
Người ngộ độc rượu không tắm ngay vì dễ bị hạ đường huyết, giảm thân nhiệt có thể gây đột quỵ, trụy tim mạch. Nên ăn nhiều rau xanh, hoa quả, đậu nành để cung cấp vitamin và chất chống ôxy hóa, hạn chế tác hại của cồn trong rượu tới hoạt động của gan.
Để phòng ngộ độc rượu, khi uống rượu nên chọn loại có thương hiệu, đảm bảo an toàn thực phẩm. Không uống rượu khi đói và chỉ nên uống khoảng 30ml. Đối với bia chỉ nên uống khoảng 300 - 500ml là hợp lý.
Mẫn Mẫn