Các giai đoạn suy tim theo ACC/AHA là gì?

Giai đoạn suy tim theo ACC/AHA là một hệ thống phân loại dựa trên mức độ triệu chứng và khả năng hoạt động thể lực của người bệnh. Hệ thống này được áp dụng phổ biến trong chẩn đoán lâm sàng ban đầu và dự đoán tiên lượng bệnh, giúp bác sĩ đánh giá mức độ ảnh hưởng của suy tim đến chất lượng cuộc sống và khả năng gắng sức của bệnh nhân. Hệ thống này hỗ trợ việc đánh giá hiệu quả điều trị và xây dựng kế hoạch can thiệp để ngăn chặn hoặc làm chậm tiến trình bệnh qua các giai đoạn. Sự kết hợp giữa hai hệ thống phân độ này cung cấp cái nhìn toàn diện hơn trong quản lý và điều trị suy tim.

Suy tim là gì?

Suy tim là một tình trạng mạn tính, trong đó trái tim không thể bơm đủ máu để đáp ứng cơ thể trong thời gian dài. Mặc dù tim vẫn hoạt động, nhưng không thể cung cấp đủ lượng máu cần thiết cho các cơ quan, dẫn đến tình trạng máu bị tích tụ ở các khu vực khác của cơ thể, thường là ở phổi, chân và bàn chân. Suy tim phổ biến hơn ở người cao tuổi nhưng vẫn có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào.

Các bệnh lý như bệnh động mạch vành chính làm suy giảm chức năng tim. Những tình trạng này từ từ làm cho cơ tim yếu hơn hoặc kém linh hoạt hơn, dẫn đến khả năng bơm máu của tim bị suy giảm, đồng thời làm tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng, đe dọa đến tính mạng của người bệnh.

Các giai đoạn suy tim theo ACC/AHA

Theo phân độ của Đại học Tim mạch Hoa Kỳ và Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (ACC/AHA), giai đoạn suy tim theo ACC/AHA chia thành 4 giai đoạn chính, ký hiệu là A, B, C và D. Các giai đoạn này mô tả sự tiến triển từ “nguy cơ cao phát triển suy tim” đến “suy tim tiến triển nặng”.

Giai đoạn A

Đây là giai đoạn tiền suy tim, tức là bệnh nhân có nguy cơ cao phát triển suy tim nhưng chưa có tổn thương cấu trúc tim. Nguy cơ này xuất hiện khi người bệnh có tiền sử gia đình bị suy tim hoặc mắc một hoặc nhiều bệnh lý sau:

• Tăng huyết áp.
• Đái tháo đường.
• Bệnh động mạch vành.
• Hội chứng chuyển hóa.
• Tiền sử lạm dụng rượu hoặc sốt thấp khớp.
• Tiền sử sử dụng thuốc gây tổn thương cơ tim (ví dụ: Một số thuốc điều trị ung thư).

Giai đoạn B

Ở giai đoạn này, người bệnh đã có tổn thương cấu trúc tim như:

• Hẹp hở van tim.
• Bệnh tim bẩm sinh.
• Rối loạn nhịp tim.
• Bệnh mạch vành.

Tuy nhiên, bệnh nhân chưa có triệu chứng suy tim trên lâm sàng. Điều trị ở giai đoạn này tập trung vào các bệnh lý nền, như phẫu thuật sửa chữa van tim, xử lý dị tật tim bẩm sinh, nong hoặc bắc cầu mạch vành, và điều trị các yếu tố nguy cơ gây xơ vữa động mạch, nhằm ngăn bệnh tiến triển thành suy tim.

Giai đoạn C

Người bệnh ở giai đoạn này đã có tổn thương cấu trúc tim tương tự giai đoạn B và hiện tại hoặc trước đây đã xuất hiện các triệu chứng cơ năng của suy tim. Các triệu chứng thường gặp như:

• Hụt hơi.
• Ho khan hoặc khó thở.
• Đau thắt ngực.
• Mệt mỏi, kiệt sức.
• Phù ở bàn chân, mắt cá chân, cẳng chân hoặc bụng.

Giai đoạn D

Đây là giai đoạn suy tim nặng, khi người bệnh có tổn thương tim nặng kèm triệu chứng suy tim kéo dài và không đáp ứng tốt với điều trị thông thường. Ở giai đoạn này, bệnh nhân cần các biện pháp can thiệp đặc biệt, bao gồm:

• Sử dụng thuốc vận mạch hoặc thuốc tăng co bóp cơ tim.
• Đặt thiết bị tái đồng bộ cơ tim.

Một số phương pháp phân loại suy tim khác

Các xét nghiệm phổ biến để chẩn đoán suy tim, đánh giá giai đoạn bệnh và xác định nguyên nhân bao gồm: Xét nghiệm máu, chụp X-quang ngực, siêu âm tim, chụp cộng hưởng từ tim (MRI tim), chụp cắt lớp vi tính tim mạch (CT tim mạch), điện tâm đồ và điện tâm đồ gắng sức.

Điều trị từng giai đoạn suy tim theo ACC/AHA

Phương pháp điều trị suy tim được lựa chọn dựa trên mức độ và giai đoạn suy tim theo ACC/AHA của bệnh và nguyên nhân gây ra. Bên cạnh điều trị bằng thuốc, việc thay đổi lối sống đóng vai trò quan trọng trong kế hoạch điều trị. Bác sĩ sẽ phối hợp với bệnh nhân để xây dựng phác đồ phù hợp nhất nhằm kiểm soát và ngăn ngừa tiến triển của bệnh. Mục tiêu chính là làm chậm hoặc ngăn chặn suy tim tiến triển qua các giai đoạn nặng hơn, đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Điều trị giai đoạn A

Ở giai đoạn A, phương pháp điều trị nhằm ngăn ngừa suy tim, bao gồm:

• Thường xuyên tập thể dục, đi bộ hằng ngày để cải thiện sức khỏe.
• Ngừng hút thuốc lá.
• Điều trị huyết áp cao bằng thuốc, chế độ ăn ít muối và lối sống tích cực.
• Quản lý cholesterol cao.
• Tránh sử dụng rượu và các chất kích thích.
• Sử dụng thuốc ức chế men chuyển (ACE-I) hoặc thuốc chẹn thụ thể angiotensin II (ARB) nếu bệnh nhân có tiểu đường, huyết áp cao, hoặc bệnh mạch vành.
• Dùng thuốc chẹn beta nếu người bệnh có huyết áp cao hoặc nhịp tim nhanh.

Điều trị giai đoạn B

Ở giai đoạn B, các biện pháp điều trị được mở rộng dựa trên nền tảng của giai đoạn A:

• Tiếp tục thực hiện các phương pháp điều trị giai đoạn A.
• Sử dụng ACE-I hoặc ARB (nếu chưa sử dụng trước đó).
• Dùng thuốc chẹn beta trong trường hợp phân suất tống máu (EF) ≤ 40% hoặc có tiền sử nhồi máu cơ tim.
• Kết hợp thuốc đối kháng Aldosterone nếu EF ≤ 40%.
• Xem xét phẫu thuật hoặc can thiệp để sửa chữa bệnh van tim, động mạch vành, hoặc dị tật tim bẩm sinh.

Điều trị giai đoạn C

Giai đoạn C yêu cầu sự tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp điều trị:

• Thực hiện đầy đủ phương pháp điều trị từ giai đoạn A và B.
• Ưu tiên sử dụng các nhóm thuốc quan trọng: ARNI (Sacubitril + Valsartan), SGLT-2 (Empagliflozin, Dapagliflozin), ACE-I, thuốc kháng Aldosterone, và thuốc chẹn beta.
• Tăng liều thuốc lợi tiểu quai nếu bệnh nhân có khó thở hoặc sung huyết phổi.
• Giảm muối trong khẩu phần ăn, theo dõi cân nặng hằng ngày.
• Cân nhắc liệu pháp tái đồng bộ tim (CRT) hoặc cấy máy phá rung tự động (ICD).

Điều trị giai đoạn D

Đối với suy tim giai đoạn D, các phương pháp điều trị tiên tiến được áp dụng:

• Cấy ghép tim.
• Thiết bị hỗ trợ thất trái (LVAD, ECMO, IABP).
• Truyền thuốc co bóp cơ tim hoặc thuốc vận mạch.

Điều trị suy tim phân suất tống máu bảo tồn (HFpEF)

Ở giai đoạn C và D, bệnh nhân HFpEF cần điều trị kiểm soát triệu chứng và các bệnh lý liên quan:

• Dùng thuốc lợi tiểu để giảm triệu chứng.
• Quản lý các bệnh lý đi kèm như tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh thận, hoặc thiếu máu.

Hy vọng rằng thông qua bài viết này, cả bệnh nhân và người thân sẽ nắm rõ các giai đoạn suy tim theo ACC/AHA và tầm quan trọng của việc lập kế hoạch chăm sóc cho người mắc bệnh suy tim. Đồng thời, bài viết cũng cung cấp những lưu ý thiết yếu giúp việc chăm sóc bệnh nhân trở nên hiệu quả hơn, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống và kiểm soát tốt hơn tình trạng bệnh.