Cách đối phó khi có người nói về phân biệt giới tính

Lên tiếng chống lại sự phân biệt giới tính là rất quan trọng, không chỉ nhằm mục đích thay đổi thái độ và hành vi mà còn tạo ra văn hóa tôn trọng và bình đẳng, khuyến khích những thay đổi tích cực. Tuy nhiên, nếu chính người thân, bạn bè, đồng nghiệp nói điều gì đó liên quan đến vấn đề phân biệt giới tính, việc lên tiếng và đưa ra quan điểm của chúng ta để hạn chế diễn ra tình trạng này sẽ không hề đơn giản.

Phân biệt giới tính là gì?

Phân biệt giới tính, hay kỳ thị đối xử về giới là một dạng niềm tin hoặc thái độ cho rằng một giới thấp kém hơn, kém năng lực hơn và kém giá trị hơn giới kia. Thuật ngữ phân biệt giới tính thường gắn liền với sự thống trị của nam giới so với phụ nữ trải qua hàng bao năm và đã có rất nhiều cuộc đấu tranh chống lại phân biệt giới tính diễn ra dưới nhiều hình thức khác nhau.

Các phong trào chống phân biệt giới tính phê phán sự phân chia vai trò theo giới trong xã hội, trải rộng trên các lĩnh vực như gia đình, kinh doanh, chính trị,... Vai trò giới truyền thống chỉ ra sự thống trị của nam giới trong các ngành công nghiệp, quân đội và các lĩnh vực khác, trong khi đó phụ nữ gắn liền với những công việc gia đình và chăm sóc trẻ em.

Bất chấp những nỗ lực hướng tới bình đẳng giới, phụ nữ trên thế giới vẫn tiếp tục phải đối mặt với sự chênh lệch về thu nhập so với nam giới ở nhiều quốc gia. Các nhà nữ quyền lên tiếng rằng, việc phân biệt giới tính hiện nay phản ánh trên nhiều mặt, như quyền bỏ phiếu, bình đẳng chính trị, ngôn ngữ phân biệt giới, bạo lực gia đình (nữ giới là đối tượng thường bị bạo hành), vai trò của phụ nữ trong việc nghiên cứu khoa học hay các văn hóa phẩm có tính phân biệt giới,...

Sự phân biệt giới tính không chỉ tồn tại đối với nữ giới mà ngay cả những người chuyển giới hoặc những người không nằm trong nhóm giới tính nam hoặc nữ cũng đối mặt thực tế tương tự. Vì thế, muốn giải quyết vấn đề phân biệt giới tính đòi hỏi một cách tiếp cận nhiều mặt, bao gồm cải cách lập pháp, chiến dịch nâng cao nhận thức xã hội và cả thay đổi về thái độ văn hóa.

Tại sao phải lên tiếng khi thấy ai đó phân biệt giới tính?

Khi ai đó bị phân biệt giới tính, họ thường cảm thấy sợ hãi, tức giận, bối rối, xấu hổ hoặc bị ám ảnh. Họ có thể gặp khó khăn trong việc phản ứng ngay lập tức khi đối mặt với những nhận xét hoặc hành vi phân biệt giới tính. Do đó, điều quan trọng là mỗi chúng ta cần phải lên tiếng khi chứng kiến sự phân biệt giới tính diễn ra, vì những bình luận hoặc trò đùa tưởng chừng như vô hại thực tế lại có thể gây ảnh hưởng sâu sắc đến nhận thức và thái độ của một cá nhân và cộng đồng.

Những lời xúc phạm nhắm vào cá nhân nào đó khi họ không tuân theo các chuẩn mực giới tính truyền thống có thể gây ra cảm giác tội lỗi, xấu hổ hoặc nghi ngờ bản thân đối với họ. Nhiều người có thể cảm thấy bị xúc phạm và sỉ nhục, từ đó dẫn đến những hậu quả tiêu cực về sức khỏe tâm thần như trầm cảm hoặc thậm chí có ý định tự tử.

Hơn nữa, những nhận xét mang tính phân biệt đối xử có thể leo thang thành các hình thức quấy rối nghiêm trọng hơn khi đi kèm với ngôn ngữ thô tục hoặc lăng mạ trực tiếp. Nghiên cứu chỉ ra rằng, những người nào ủng hộ trò đùa phân biệt giới tính thường có thái độ phân biệt đối xử đối với vai trò của phụ nữ trong xã hội và thậm chí có thể có xu hướng bạo lực tình dục hơn. Nếu chúng ta im lặng trước sự phân biệt giới tính diễn ra trước mắt, chúng ta đã vô tình dung túng và duy trì những định kiến và hành vi có hại về giới.

Cách đối phó khi ai đó nói về phân biệt giới tính

Chúng ta cần phải làm gì khi có ai đó nói về phân biệt giới tính? Dưới đây là một số cách thức để ứng phó hiệu quả bạn có thể tham khảo:

Lên kế hoạch trước

Nếu bạn có kế hoạch đưa ra quan điểm với một ai đó để giúp họ có cái nhìn khác hơn về phân biệt giới tính, thậm chí làm họ thay đổi hoàn toàn suy nghĩ, bạn cần phải lên kế hoạch kỹ càng. Bên cạnh đó, bạn cần chuẩn bị sẵn cách ứng phó cho một số trường hợp hoặc phản ứng có thể xảy ra của đối phương.

Thực hành trước gương những gì bạn muốn nói để cảm thấy tự tin hơn và tăng hiệu quả của các cuộc trò chuyện trực tiếp.

Đặt câu hỏi

Ở một số tình huống, bạn hãy chủ động tạo ra cuộc nói chuyện, thậm chí là tranh luận bằng cách đặt câu hỏi yêu cầu người nào mà bạn muốn để họ giải thích về một câu chuyện cười, một bình luận nào đó có liên quan đến phân biệt giới tính.

Bạn có thể hỏi người đó điều mà họ muốn nói hay lý do họ cho rằng những điều về giới tính như thế là buồn cười. Nếu cần thiết, thậm chí bạn có thể yêu cầu đối phương bày tỏ quan điểm cá nhân của họ về giới tính và tình dục. Sau đó, bạn có thể chủ động nói lên suy nghĩ của bản thân, từ đó sẽ giúp những người xung quanh có cách nhìn đúng đắn hơn về việc phân biệt giới tính.

Tại nơi làm việc

Vấn đề phân biệt giới tính nơi công sở thường là trường hợp nam giới không ghi nhận đóng góp của phụ nữ, nam giới ra quyết định nhiều hơn nữ giới,...

Nếu gặp tình huống này, bạn hãy cố gắng tạo cơ hội để ai cũng có thể được phát biểu. Trong trường hợp sức ảnh hưởng của bạn là không đủ, hãy can thiệp bằng cách nêu bật thành tích của những đồng nghiệp bị thiệt thòi hoặc trình bày với những người phụ trách có liên quan đến nhân sự để được họ hỗ trợ giải quyết.

Ở nhà

Vấn đề phân biệt giới tính nếu xảy ra trong gia đình bạn càng gây ra sự khó chịu cho bạn hơn vì họ là những người gần gũi nhất với bạn. Ở tình huống này, tốt nhất bạn nên chọn cách can thiệp tế nhị hơn để tránh ảnh hưởng đến tình cảm gia đình bằng cách nói rằng bạn không thích nghe những lời nói, nhận xét, hay bình phẩm về phân biệt giới tính trong gia đình. Nếu lời nói không có tác dụng, hãy chọn phương án rời đi khỏi cuộc nói chuyện. Đây là cách bạn thể hiện thái độ với người thân trong gia đình. Bên cạnh đó, hãy nói với các thành viên trong gia đình rằng bạn sẽ không tham gia cùng họ bất cứ chương trình hay hoạt động nào nữa nếu suy nghĩ phân biệt giới tính vẫn tiếp diễn.

Tóm lại, lên tiếng chống phân biệt giới tính là điều cần thiết để bảo vệ bình đẳng giới và ngăn ngừa những hậu quả tiêu cực như trầm cảm hoặc tự tử. Bằng cách sử dụng các biện pháp chủ động và ủng hộ sự thay đổi, các cá nhân có thể góp phần tạo ra một xã hội hòa nhập và tôn trọng hơn.