Những điều cần biết về liên giới tính ở trẻ

Tình trạng liên giới tính xảy ra rất phổ biến. Có trường hợp nhận ra ngay từ khi mới sinh, sau đó vài năm hoặc khi trẻ trưởng thành,... Dù là trường hợp nào thì việc bạn bên cạnh cùng con sẽ là nguồn động viên rất lớn giúp trẻ hòa nhập và phát triển bình thường cả về tâm lý lẫn sinh lý đúng với giới tính của mình.

Liên giới tính là gì?

Liên giới tính hay intersex là thuật ngữ được sử dụng khi đề cập đến một người lúc sinh ra mang những đặc điểm giới tính không phù hợp với định nghĩa thông thường về nam/nữ. Trẻ liên giới tính có thể có cơ quan sinh dục bên trong, bên ngoài, nhiễm sắc thể hay các dấu hiệu sinh học khác với cơ quan sinh dục nam/nữ điển hình. Những biểu hiện này được gọi là sự khác biệt về phát triển giới tính (DSD).

Trẻ liên giới tính có thể có những dấu hiệu sau:

• Mang biểu hiện giới tính nữ bên ngoài nhưng bên trong chủ yếu là giải phẫu nam giới hoặc ngược lại.
• Bộ phận sinh dục không rõ giới tính nam/nữ.
• Một số tế bào có nhiễm sắc thể giới tính nữ (XX) và một số tế bào có nhiễm sắc thể giới tính nam (XY).

Tình trạng liên giới tính xảy ra thường xuyên hơn chúng ta nghĩ. Thống kê cho thấy, khoảng 1 trong 2.000 trẻ em mắc DSD, bao gồm cả những trẻ có các biến thể không xuất hiện bây giờ nhưng có thể xuất hiện sau này trong cuộc sống.

Bạn cần biết rằng, những trẻ lưỡng tính hay song tính không giống như người chuyển giới. Vì vậy, việc xác định giới tính của trẻ liên giới tính thường rất khó khăn. Nếu một người liên giới tính cảm thấy rằng giới tính khi sinh ra không phù hợp với bản dạng giới của họ, họ có thể chuyển sang giới tính phù hợp hơn với bản dạng giới của mình.

Điều quan trọng cần nhớ là những trẻ mắc chứng DSD thường cần được hỗ trợ thêm về mặt y tế và tâm lý. Tuy nhiên, bản thân chúng vẫn có thể lớn lên thành những người trưởng thành khỏe mạnh và có khả năng điều chỉnh tốt.

Cách phát hiện tình trạng liên giới tính

Cha mẹ thường phát hiện ra con mình là người liên giới tính từ khi sinh ra, nhưng điều này không phải lúc nào cũng đúng. Trong một số trường hợp, bác sĩ chuyên khoa có thể phát hiện ra sự phát triển giới tính không điển hình qua siêu âm thai nhi ngay cả trước khi trẻ chào đời.

Mặt khác, tình trạng liên giới tính cũng có thể được phát hiện ở trẻ mắc DSD nhiều tháng hoặc nhiều năm sau khi sinh, chẳng hạn như ở thời thơ ấu hoặc ở tuổi dậy thì. Cũng có những trường hợp một số trẻ không nhận ra mình mắc DSD cho đến khi trưởng thành, trong khi có những trẻ khác thậm chí không bao giờ phát hiện ra điều đó.

Biểu hiện của tình trạng liên giới tính

Nếu con bạn được xác định mắc DSD khi mới sinh, bác sĩ có thể sẽ cho bạn biết nhưng họ cũng có thể không chẩn đoán được loại DSD cụ thể vào thời điểm đó.

Để có được chẩn đoán cụ thể về DSD, con bạn có thể cần phải thực hiện một số xét nghiệm bao gồm xét nghiệm nhiễm sắc thể, xét nghiệm hormone và chụp MRI hoặc siêu âm bộ phận sinh dục bên trong. Tất cả các thủ tục này sẽ cần vài ngày để có kết quả. Không loại trừ trường hợp thậm chí sau đó cũng khó có thể chẩn đoán chính xác.

Hầu hết tình trạng liên giới tính đều không phải là mối đe dọa sức khỏe đối với trẻ và sự can thiệp y tế trong trường hợp này thường là không cần thiết. Tuy nhiên, sẽ có trường hợp đặc biệt trẻ liên giới tính có mắc một tình trạng nhất định nào đó cần phải phẫu thuật hoặc dùng thuốc để ngăn ngừa các vấn đề y tế nghiêm trọng và bảo vệ sức khỏe của chúng.

Những người thuộc nhóm/đội quản lý tình trạng DSD tại bệnh viện (bao gồm các chuyên gia như nhà di truyền học, bác sĩ tiết niệu, bác sĩ nội tiết nhi khoa, bác sĩ phụ khoa nhi khoa và nhà tâm lý học) sẽ gặp gỡ cha mẹ sau khi em bé chào đời để hướng dẫn chỉ định điều trị và tư vấn giúp cha mẹ xác định con đường tốt nhất cho con mình, bao gồm cả cách thức (hoặc liệu) rằng có nên xác định giới tính cho con bạn hay không.

Cách giúp cha mẹ có thể đưa ra quyết định với con có tình trạng liên giới tính

Khi bạn có một đứa con liên giới tính, chắc chắn điều này sẽ ít nhiều gây ra căng thẳng và khó chịu. Bạn lo cho sức khỏe của con mình và băn khoăn liệu xã hội có chấp nhận chúng hay không. Chưa dừng lại đó, bạn nhất định cũng sẽ lo lắng đối với việc nuôi dạy một đứa trẻ khác biệt. Hơn nữa, bạn có thể sẽ cảm thấy áp lực từ gia đình, các chuẩn mực văn hóa và đôi khi từ các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc trẻ để đưa ra quyết định nhanh chóng về giới tính và phẫu thuật.

Làm gì trong tình huống này? Tốt nhất bạn nên tìm kiếm và liên hệ với những phụ huynh khác - những người đã trải qua những thách thức tương tự để giúp bạn đối phó, định hướng tốt trong quá trình chuẩn bị tâm lý đối mặt với thực tế.

Một số tình trạng DSD cần can thiệp phẫu thuật sớm để giúp tối ưu hóa sức khỏe và khả năng sinh sản. Ví dụ, bác sĩ có thể khuyên nên cắt bỏ các cơ quan sinh dục kém phát triển do tình trạng nhiễm sắc thể vì chúng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư ở trẻ. Bé gái mắc tình trạng niệu đạo và âm đạo có chung một lỗ (xoang niệu dục), cần phải tạo lỗ mở âm đạo để có thể có chu kỳ kinh nguyệt,...

Tuy nhiên, cho đến hiện tại, vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau xung quanh vấn đề phẫu thuật đối với trẻ liên giới tính. Nhiều chuyên gia và tổ chức phản đối việc bác sĩ và cha mẹ quyết định phẫu thuật không cần thiết về mặt y tế đối với trẻ nhỏ liên giới tính, trừ khi cần phải phẫu thuật để cứu sống trẻ. Thay vào đó nên chờ cho đến khi trẻ đủ lớn để có giọng nói (thường là đến tuổi dậy thì hoặc muộn hơn). Vì sao lại không nên hoặc nên trì hoãn? Dưới đây là một số lý do:

• Phẫu thuật sẽ khó đảo ngược: Nếu con bạn không hài lòng với giới tính được chỉ định, quá trình đảo ngược sẽ khó khăn hơn nhiều nếu trẻ phẫu thuật lại.
• Nếu bạn trì hoãn quyết định cho đến khi con bạn lớn hơn, chính con của bạn sẽ cân nhắc xem có nên thực hiện loại phẫu thuật nào hay không. Khi đó, chúng sẽ sống với quyết định đưa ra bằng tâm lý dễ chịu hơn.
• Những tiến bộ trong công nghệ, bao gồm các kỹ thuật phẫu thuật không ngừng phát triển. Điều đó có nghĩa, nếu bạn chờ đợi, các thủ tục phẫu thuật được thực hiện càng về sau càng cải thiện tình trạng của con bạn tốt hơn.
• Phẫu thuật thường không cần thiết: Nhiều người lớn mắc DSD đã phẫu thuật khi còn nhỏ và họ đã lên án việc đó. Phẫu thuật có thể gây ra những hậu quả đau đớn suốt đời bao gồm các biến chứng y khoa và mất nhạy cảm tình dục.

Tóm lại, trẻ sinh ra bản thân chúng không thể lựa chọn giới tính cho mình. Do đó, nếu con bạn là trẻ liên giới tính, hãy thấu hiểu và cần cân nhắc thật kỹ mọi quyết định đưa ra, bao gồm cả việc hiểu những rủi ro tiềm ẩn này khi chọn phẫu thuật cho con bạn từ sớm. Hãy nhớ là những người mắc DSD vẫn có thể sống hạnh phúc, trọn vẹn mà không cần phẫu thuật.

Xem thêm:

• Quan hệ tình dục an toàn và những điều cần biết
• Cách đối phó khi có người nói về phân biệt giới tính
• Những điều cần biết về rối loạn giới tính ở trẻ